Via Teams, elk vanuit hun keuken of woonkamer. Zo volgden de gemeenteraadsleden van Staden maandagavond de ‘informele gemeenteraad’ die burgemeester Francesco Vanderjeugd (Open VLD) bijeen had geroepen naar aanleiding van de onthullingen over verdachte vastgoedtransacties in De Krant van West-Vlaanderen. De oppositie bleef opvallend braaf en tot echte vragen kwam het niet. “Moet de burgemeester tijdelijk aftreden? Voor mij niet, neen.”
Wat voorafging
Stadens burgemeester Francesco Vanderjeugd (Open VLD) zit in een hevige storm na de onthullingen van De Krant van West-Vlaanderen vorige vrijdag. Het parket van West-Vlaanderen, afdeling Ieper kondigde aan op basis van het artikel over enkele verdachte aan- en verkopen van vastgoed in de eigen gemeente een onderzoek naar de burgemeester te openen. Op belangenneming – zoals belangenvermenging in het strafwetboek omschreven wordt – staan gevangenisstraffen van één tot vijf jaar en boetes tot 400.000 euro. Bovendien kan een veroordeling gevolgen hebben voor de verkiesbaarheid van de betrokken politicus.
Op een maandagavond bijeengeroepen en digitale ‘informele gemeenteraad’ gaf burgemeester Francesco Vanderjeugd aan de Stadense gemeenteraadsleden tekst en uitleg over de vastgoedperikelen. Geflankeerd door zijn advocaat ontkende hij opnieuw ten stelligste verkeerd te hebben gehandeld, noch in het verre noch in het recentere verleden, en stelde hij het volste vertrouwen te hebben in het gerechtelijk onderzoek. “Ik juich het zelfs toe. Ik bied alle transparantie en mijn volle medewerking”, zei hij.
“Onkunde of doelbewust”
Burgemeester Vanderjeugd verwees in zijn verweer voor de gemeenteraadsleden onder meer naar de notariële aktes – ik wil die gerust uit mijn privé halen om iedereen die te laten inkijken – en naar de journalistieke manier van werken bij KW – ofwel onkunde ofwel een doelbewuste beschadigingsoperatie. Ook advocaat Steve Ronse nam tijdens de uiteenzetting kort het woord. “Dit was – en ik wik mijn woorden – riooljournalistiek van de eerste klasse”, klonk het fors. “Bijzonder wrang, zeker als je ziet wat de persoonlijke gevolgen voor de burgemeester zijn.”
Ik ga sinds vrijdag als een beschadigd man door het leven. Ik heb al veel meegemaakt, maar dit slaat alles – Francesco Vanderjeugd, burgemeester Staden voor Open VLD
“Ik ga sinds vrijdag als een beschadigd man door het leven”, gaf Francesco Vanderjeugd daarover aan. “Door deze aantijgingen zal er voor altijd een waas van betrokkenheid of belangenvermenging rond mijn persoon blijven hangen, maar ik zal er alles aan doen om te tonen dat ik recht in mijn schoenen sta. Ik heb in mijn leven en carrière al veel meegemaakt, maar dit slaat wel alles. Of ik tijdelijk mijn functie moet afgeven? Ik heb daarover nagedacht, ja. Maar dat zou een schuldbekentenis zijn. Ik zie niet in waarom ik dat zou moeten doen. Nogmaals: ik heb niets verkeerd gedaan.”
Onderzoek afwachten
Tot inhoudelijke vragen of opmerkingen vanuit de oppositie kwam het maandagavond niet. Zowel CD&V, Westoan als N-VA kwamen kort tussen, maar hielden het opvallend kort. Of dat op de officiële gemeenteraad van 23 december anders zal zijn, zal moeten blijken. Te meer omdat burgemeester Vanderjeugd expliciet aangaf niet publiek op de zaak terug te zullen komen zolang het onderzoek loopt. “Dat onderzoek, dat overigens nog niet is gestart, moet sereen kunnen verlopen”, zei hij. “Als het parket beslist om alles te bekijken, dan mag ik publiek gewoon niets meer zeggen.”
Ludwig Willaert, fractieleider voor CD&V, bleef na afloop van de infosessie vol eenrichtingsverkeer vrij op de vlakte. “Zijn we wijzer geworden? Niet zozeer. Had ik daarop gehoopt? Niet echt. Het is nu aan het parket om aan het werk te gaan, het liefst zo snel en zorgvuldig mogelijk. Ik denk dat we het onderzoek vooral moeten afwachten. De stukken die de burgemeester aanbiedt, ga ik niet inkijken, neen. Ik ben geen onderzoeksrechter. Dat komt anderen toe.”
Ook Jan Depla (N-VA) en Bart Coopman (Westoan) (twee eenmansfracties in Staden, red.) wachten nu vooral het oordeel van het parket af. “Pas dan kunnen we uitspraken doen over de inhoud van de zaak”, zegt die eerste. “We hebben nu zijn kant van het verhaal gehoord, maar dat schept nog geen duidelijkheid over de ware toedracht. Ik hoop dat die er snel kan komen.”
“Ik ben erg benieuwd naar dat onderzoek”, voegt Coopman toe. “Maar hoe je het ook draait of keert: je wil niet dat je gemeente zo onder de aandacht komt. Vandaag loopt iedereen met een slecht gevoel rond. En de impact op de persoon Francesco Vanderjeugd is groot, je ziet dat aan hem. Zoiets weegt. Hij oogt gebroken. Ik zou niet in zijn schoenen willen staan.”
Tricky
Westoan is van plan om de zaak wél nog op de publieke gemeenteraad van eind december te bespreken, CD&V en N-VA niet meteen. Al brandt er bij Jan Depla wel één vraag op zijn lippen: blijft het voor burgemeester Vanderjeugd bij deze twee vastgoedtransacties met vraagtekens? “Weet je wat het is, als politicus, als burgemeester, als publiek persoon is het belangrijk om elke zweem van betrokkenheid te vermijden”, zegt Jan Depla.
“Je geloofwaardigheid staat of valt met je integriteit. In zo’n functie moet je extra voorzichtig zijn, vind ik. Zijn supporters zullen hier geen kwaad in zien, maar ik denk wel dat het aan hem zal blijven kleven. En de kleur van zijn partij speelt ook, hé. Plots wordt je burgemeester in één adem genoemd met El Kaouakibi. Onze gemeente komt zo in het nieuws op een manier die wij als fractie betreuren. Uiteraard is de burgemeester onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Uiteraard.”
Ook Bart Coopman spreekt zich niet uit over schuld of onschuld, maar ziet net als zijn N-VA-collega minstens een onvoorzichtigheid bij zijn burgemeester. “Hij haalde het zelf ook aan: in vastgoed doen in je eigen gemeente kan tricky worden. Ik ben wel van plan om de documenten en akten in te kijken, dan heb ik het met mijn eigen ogen gezien. Ik ben dat in mijn rol als raadslid aan de inwoners verschuldigd. Want daarom moet het gaan: om onze gemeente en hoe die wordt geleid. Als dit niet wordt besproken op de volgende gemeenteraad, dan kunnen we die evengoed opdoeken. Los van het feit of de burgemeester al dan niet schuld treft.”
Afscheid als burgemeester?
Rest de vraag na vanavond: kan burgemeester Vanderjeugd voor de oppositie aanblijven als burgemeester? “Wij hebben hem voor het weekend gevraagd om na te denken over zijn sjerp”, stelt Ludwig Willaert van CD&V. “Dat heeft hij gedaan, zo blijkt. En dat is op zich al belangrijk. Het is aan hem om die introspectie te doen en die beslissing te nemen.”
“Moet de burgemeester aftreden? Neen. Voor mij niet. Dat is op vandaag niet aan de orde”, is ook Bart Coopman duidelijk. “Dat zou niemand vooruit helpen, al zeker de gemeente niet. Als het gerecht oordeelt dat er fouten zijn gemaakt, dan zullen we zien wat de gevolgen zijn. Tot die tijd is iemand onschuldig tot het tegendeel is bewezen.” “Ik hoop vooral dat er snel duidelijkheid komt”, zegt Jan Depla. “De burgemeester kan aanblijven. De tijd zal uitwijzen of dat in de toekomst zo blijft.”
De Stadense oppositie bleef dus ook na de infosessie bijzonder braaf. “Ik zou het voorzichtig noemen”, zegt CD&V’er Willaert. “Dat moet ook, die voorzichtigheid. Er is niemand die een boemerang graag in zijn gezicht terugkrijgt.”
“Zijn we te braaf? Misschien wel”, glimlacht Bart Coopman. “Ik ben in dat opzicht misschien geen echte politicus. Ik ga nooit een felle uitspraak doen of blufpoker spelen over iets wat ik zelf niet zeker weet. Ik wil naar mezelf in de spiegel kunnen kijken. En dan mag je mij gerust een brave mens noemen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
