De kans dat in Izegem het schepencollege in de gemeenteraad gestemd en gekozen zal worden, lijkt met de dag groter. Maar hoe zit zo’n verkiezing nu in elkaar en wie wordt dan burgemeester? En is er dan sowieso een meerderheid? En waar zitten de addertjes onder het gras? We gingen het even voor u na.
De Izegemse politiek bevindt zich momenteel in een patstelling. Momenteel is N-VA aan zet en is het initiatiefrecht in de handen van huidig burgemeester Bert Maertens. Maar dat loopt af op woensdag 13 november, er is een dagje extra respijt wegens de verlofdag van 11 november. Op het moment dat N-VA het initiatiefrecht heeft, is het enkel aan die partij om een voordrachtsakte in te dienen. Maar daarvoor heeft het sowieo STIP+ (of Vlaams Belang en Vooruit-Groen of CD&V) nodig. Maar noch STIP+, noch Vlaams Belang kan nog een voordrachtsakte ondertekenen. Dat deden ze samen al eerder, 15 verkozenen zouden daar hun handtekening hebben geplaatst. Waar die voordrachtsakte nu precies is, blijft geheim. Maar ook een foto van (een deel) van de akte of een getuigenis (onder ede) van iemand die mee tekende volstaat al om het bestaan ervan te bewijzen. Wie tekent op twee verschillende voordrachtsaktes kan de komende zes jaar geen mandaat als burgemeester, schepen, voorzitter… meer uitoefenen.
De akte werd uiteindelijk niet ingediend toen bleek dat er wat STIP+ers onder druk werk gezet op hun werk en toen er ook enkele zelf twijfels begonnen te uiten over het akkoord. Sam Weyts van Vlaams Belang is dus vanaf 13 november aan zet, hij kan dus de voordrachtsakte indienen. Of hij dat gaat doen, is een andere vraag. Want heeft het zin als niet alle STIP+ers er nog achter staan? De coalitie had sowieso maar een krappe meerderheid van 15 op 29 zetels. Maar het zal dus vanaf volgende week blijken wat de strategie van Vlaams Belang is.
Alle fracties kunnen los van coalities kandidaten indienen voor de diverse schepenambten
Een ingediende voordrachtsakte of niet, op maandag 2 december vindt sowieso de installatie van de gemeenteraad plaats. Daar leggen de 29 verkozen raadsleden dan de eed af, het is Dries Dehaudt (CD&V) die als zittend gemeenteraadsvoorzitter de geloofsbrieven moet onderzoeken. Het is ook bij hem dat de voordracht van de nieuwe gemeenteraadsvoorzitter moet ingediend worden. Dat zou in principe Nigel Casier (STIP+) zijn volgens de bestaande voordrachtsakte. Let wel: de voordrachtsakte moet drie dagen voor de installatievergadering ingediend worden bij algemeen directeur Anton Jacobus. Is die er niet, dan moet men in de gemeenteraad van 2 december beslissen over het aantal schepenmandaten. Dat moeten er tussen de 2 en 5 zijn, in Izegem zijn dat er traditioneel vijf. De voorzitter van het Bijzonder Comité (vroeger de OCMW-voorzitter, red.) is de toegevoegde (zesde) schepen. Naast het vastleggen van het aantal schepenen, moet ook de politieraadsleden op die gemeenteraad al vastgelegd worden.
Stemrondes
Er zitten 14 dagen tussen de twee gemeenteraden om de fracties de tijd te geven eigen kandidaten voor te dragen voor een schepenmandaat. Dat gebeurt los van coalities, de vijf fracties – STIP+, N-VA, Vlaams Belang, CD&V en Vooruit-Groen – kunnen elk hun kandidaten voordragen. De meerderheid van de leden van de eigen fractie moet dit ondersteunen, als CD&V bijvoorbeeld Ann Van Essche wil voordragen dan moeten (minstens) twee van de drie verkozenen die voordrachtsakte tekenen. Die aktes moeten opnieuw drie dagen voor de gemeenteraad (van 16 december) ingediend worden bij de algemeen directeur.
En dan komt op maandag 16 december de kat helemaal op de koord natuurlijk, dan staat de verkiezing van beide voorzitters (gemeenteraad en bijzonder comité) en de (wellicht) vijf schepenen op het programma. Wanneer bijvoorbeeld de eerste schepen wordt verkozen dan gebeurt dat tussen de kandidaten van de diverse fracties. Dat kunnen er twee zijn, maar in principe ook vijf, eentje per fractie. Maar omdat verwacht wordt dat partijen afspraken gaan maken, zal het aantal lager liggen. Bij twee voordrachten wint de kandidaat met de meeste stemmen, die dus ook de meerderheid haalt. Zijn er meerdere kandidaten en haalt in de eerste stemronde niemand de absolute meerderheid van 15 stemmen, dan komt er een tweede ronde met de beste kandidaten. Mochten er twee kandidaten gelijk eindigen, bijvoorbeeld kandidaat 1 krijgt 13 stemmen, kandidaat 2 en 3 elk acht, dan is het aantal voorkeurstemmen dat de doorslag geeft wie naar de tweede ronde mag.
De stemming is geheim, dus kun je nooit weten wie zich wel (of juist niet) aan de partij-orders houdt
Dat procedé herhaalt zich dus voor alle schepenen en voorzitters van de gemeenteraad en het Bijzonder Comité. Maar wat betekent dat in de praktijk? Er kan uiteraard een entente gemaakt worden, zo zouden STIP+ en Vlaams Belang zelfs zonder hun voordrachtsakte in te dienen kunnen afspreken en samen alle mandaten binnen halen, ze hebben immers 15 van de 29 stemmen. Maar daar zit ook net het addertje onder het gras. De stemming gebeurt geheim, dus als iemand niet mee stemt met de partij-orders, dan zal het altijd gissen zijn wie zich niet aan de directieven heeft gehouden en zo zou een andere kandidaat plots in het schepencollege kunnen gepiloteerd worden.
Zo’n stemming kan ook leiden tot een bonte mengeling binnen het schepencollege, het is niet uitgesloten dat er van meerdere fracties iemand verkozen is, maar dat het schepencollege dan bijvoorbeeld geen meerderheid heeft in de gemeenteraad. Dat maakt het voor een schepencollege haast ook onwerkbaar, want als iedere beslissing genomen door het CBS door de gemeenteraad teniet kan gedaan worden, dan geraak je uiteraard geen stap vooruit.
Kurt Grymonprez burgemeester van zodra er één STIP+schepen is
Wie wordt dan burgemeester in het nieuwe schepencollege. Dat is sowieso de stemmenkampioen van de partij van de schepen(en) uit grootste fractie. Dus van zodra STIP+ één schepen heeft, dan wordt dat Kurt Grymonprez. Maar het kan dus best dat hij dan burgemeester wordt van een bont schepencollege of eentje dat geen meerderheid heeft in de gemeenteraad.
Ook praktisch wordt het nog een heel kluwen. Momenteel bekijkt men het stadhuis of zaal Meilief, waar de gemeenteraadszittingen normaal plaatsvinden, wel de ideale locatie is. Er zou ongetwijfeld heel wat publieke belangstelling zijn. Bovendien moet men ook het geheim van de stemming garanderen en dat is moeilijk als iedereen op elkaar gepakt is. Wordt dus vervolgd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
