Axel Ronse (41), de ‘Ironman’ van de N-VA: “We zijn veel te gul met sociale voordelen”

“Onze partij moet af van het imago dat we hardvochtige neoliberalen zijn.” Dat zegt Axel Ronse (41) aan de vooravond van het driedaagse congres van de N-VA. De Kortrijkzaan is Vlaams parlementslid en arbeidsmarktexpert voor de Vlaams-nationalisten. Komen aan bod in dit gesprek: de Ironman en Joe Biden, woke en werk en de nauwe banden tussen Vlaams Belang en ‘la gauche caviar’.

Het is maandag en we zijn de dag na Dwars door Brugge als we afspraak hebben met Axel Ronse. De Kortrijkse cultuurschepen heeft er de vijftien kilometer afgehaspeld in een uur en acht minuten. Peanuts voor de flamboyante politicus die in juni deelneemt aan de prestigieuze Ironman in het Oostenrijkse Klagenfurt. Dat is – hou u vast – 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en 42 km lopen. “Dat wordt inderdaad andere koek”, lacht hij. “Het zal mijn derde en ook laatste Ironman zijn. Ik hoop dit keer onder de elf uur te blijven.”

Ronse praat bevlogen over zijn eerdere Ironman-avonturen in het Zwitserse Thun – twee jaar geleden – en vorig jaar in Nice. “Ik heb deze uitdagingen nodig om mijn batterijen op te laden, om mijn hoofd helder te krijgen.”

Was u liever topsporter geworden dan politicus?

(lacht) “Neen, dat niet. Topsport is totale focus op één iets. Een triatleet leeft bovendien een eenzaam bestaan, met weinig vrijheid en weinig ruimte voor creativiteit. Alle respect, maar ik zou het niet kunnen. Ik ben meer een generalist die graag met van alles en nog wat bezig is.”

Kwatongen zeggen dat u ook op politiek vlak een ‘iron man’ bent, een hardvochtig politicus.

(zucht) “Dat is een onterechte karikatuur waar ook mijn partij mee worstelt. Wij moeten af van het imago dat Voka onze baas is. Of dat we hardvochtige neoliberalen zijn. (benadrukt) Want we zijn dat niet. Ik ben in de politiek gestapt om onze sociale zekerheid een toekomst te geven. Dat is voor mij de grote inzet van ons congres. Als mijn generatie niet gezien wil worden als de potverteerders van onze welvaart, dan moeten we nú ingrijpen. Het gaat over het behoud van onze welvaart.”

Het doet me denken aan de socialisten die zich in de jaren negentig de behoeders van de sociale zekerheid noemden.

(knikt) “Wij moeten die rol overnemen. Als we niets doen, dan zetten we onze sociale zekerheid en dus onze welvaart op het spel. (op dreef) Het overheidstekort loopt op tot dertig miljard euro, de werkzaamheidsgraad is laag – ondanks alle vacatures, de belastingdruk is torenhoog, enzovoort. Toch hebben we nog altijd kwalitatief onderwijs en kwalitatieve en betaalbare zorg. Als je dat allemaal wil bewaren, dan zal je fors moeten ingrijpen. En dat is geen bangmakerij, hoor. Er zijn vandaag al Waalse gemeenten die geen lening meer krijgen. We moeten onze sociale zekerheid herdenken en hervormen.”

Als u één iets zou mogen doen, wat zou dat zijn?

“De werkloosheidsuitkering beperken in de tijd, tot maximaal twee jaar. Dat is de beste manier om meer mensen aan de slag te krijgen. Gelukkig lijken de meeste Vlaamse partijen dat stilaan te beseffen. Onze bedrijven schreeuwen om extra krachten. Als ik een bedrijfsbezoek doe, dan krijg ik altijd te horen: Als iets onze groei fnuikt, dan is het niet de corona- of de energiecrisis, maar het tekort aan mensen. We zien dat er in West-Vlaanderen meer Fransen dan Walen solliciteren. Waarom is dat, denkt u? Omdat daar de uitkeringen wel beperkt zijn in de tijd!”

De West-Vlaamse bedrijven zullen de komende jaren 77.000 extra krachten nodig hebben. Voka pleit daarom ook voor meer gerichte arbeidsmigratie.

(pikt in) “Dat is een foute oplossing. Ik begrijp dat pleidooi niet. Er zijn maar liefst 1,3 miljoen Belgen op beroepsactieve leeftijd die niet werken. Als we er daarvan 300.000 aan de slag krijgen, zal dat 15 miljard euro opleveren – voorzichtig berekend. Dat zou ook voor Voka de prioriteit moeten zijn. (fijntjes) U ziet dat ik het niet altijd eens ben met Voka.”

Het valt trouwens op dat België – zowel Vlaanderen als Wallonië – het moeilijk heeft om niet-EU-burgers aan de slag te krijgen. We behalen op dat vlak de slechtste cijfers van heel Europa. Weet u hoe dat komt?

“Jawel, omdat wij veel te gul zijn met onze sociale voordelen. Daarom zijn wij het favoriete land voor economische gelukszoekers. Als we niet strenger worden, zullen we een aantrekkingspool blijven. Waarom krijgen wij de Oekraïense vluchtelingen zo moeilijk aan de slag? Omdat wij hen – als enige land – meteen een volledig leefloon geven. Dat is toch geen activerend beleid? (denkt na) Onze sociale zekerheid is een broos systeem, we moeten dat goed beseffen. Dat gaat over geld van mensen die werken, die dit afstaan om mensen te helpen die niet kunnen werken. Dat is een mooi principe. Maar als dat geld naar profiteurs gaat, dan zullen de mensen hun geloof in het systeem verliezen. Dat is vandaag aan het gebeuren.”

“In onze provincie solliciteren meer Fransen dan Walen. Dat komt omdat de uitkeringen daar wel beperkt zijn in de tijd”

U hebt zelf een human resources-bedrijf opgericht – Sixie – dat zich richt op 60-plussers. Had u zich niet beter op niet-EU-burgers gericht?

“Dat ware ook nuttig geweest. (lacht) Neen, Sixie is opgericht om de brug te maken tussen gedreven mensen die met pensioen zijn en de arbeidsmarkt. Ik zie zoveel 60-plussers die moeten stoppen met werken, maar nog zoveel drive bezitten om de samenleving iets bij te brengen. Ik zie dat bij mijn moeder, ik zie dat bij vrienden van haar. Dat is toch mooi? Waarom mogen gepensioneerden niet onbelast bijverdienen? Ook dat is iets wat dringend herzien moet worden.”

Juicht u dan toe dat iemand als Joe Biden zich opnieuw kandidaat stelt voor het presidentschap?

“Ik vind dat fantastisch – los van de politieke inhoud waar hij voor staat. Ik vind dat politici in ons land veel te snel te oud bevonden worden. Toen we de teksten voor het congres aan het voorbereiden waren, heb ik opnieuw mogen genieten van de bevlogenheid en de energie van Geert Bourgeois. Dat is fenomenaal. Wij kunnen daar allemaal van leren. Leeftijd zou eigenlijk nooit een issue mogen zijn. Als het van mij afhangt, mag Geert nog twintig jaar verder doen.”

Dat brengt me terug bij het congres. Is de echte inzet voor uw partij niet: opnieuw de spil worden van de Vlaamse politiek?

“Is dat niet meer het geval dan?”

De voorbije maanden lijkt Conner Rousseau (Vooruit) die rol te hebben overgenomen van uw voorzitter Bart De Wever.

“Conner heeft net zoals Bart de gave om ervoor te zorgen dat het debat draait rond zijn ideeën. Dat is zeker juist. Hij maakt van Vooruit weer een aanbodpartij. Ik vind dat trouwens een goede zaak. De voorbije tien jaar hebben de socialisten niets anders gedaan dan afgegeven op de N-VA. Het is goed dat ze weer naar zichzelf kijken. Maar wij zijn nog altijd de spil van het debat. Wees maar zeker: de komende dagen, weken en maanden zal het opnieuw over onze voorstellen gaan.”

Uw voorzitter maakt van de strijd tegen woke een prioriteit. Vreest u niet dat dat een debat is waar weinig mensen van wakker liggen?

“Ik vind zijn boek en betoog daarover heel essentieel. Je doet toch niet alleen aan politiek op de thema’s waar mensen van wakker liggen? Ik vrees trouwens dat veel mensen onderschatten wat er aan het gebeuren is. De wokers vormen weliswaar een kleine minderheid binnen onze samenleving, maar ze hebben een gigantische impact. Wat ze doen, is onze samenleving verdelen in daders en slachtoffers. De daders zijn de zogenaamde zevenvinkjesmannen. Dat leidt dikwijls tot absurde situaties, maar veel erger nog: het dreigt ook onze vrijheden in te perken.”

Waarom zou dat zo zijn?

“Ik zal het staven met enkele concrete voorbeelden. Sommige scholen spreken niet meer over Moederdag, maar over ouderdag. Mag ik dat absurd noemen? Iemand die blank is, zou geen Afro-Amerikaanse muziek mogen spelen. Dat is de vrijheid inperken. Of de twee medewerkers van de Antwerpse universiteit die geschorst zijn op basis van een informeel gesprek (waarin ze Marokkanen en joden op de korrel namen, red.). En dat is nog maar het begin. In Amerika sijpelen deze absurde dingen al door in de rechtspraak. Dat moeten we hier absoluut voorkomen.”

Wie zijn dan deze wokers, volgens u?

“Dat zijn vooral welstellende linkse mensen die weinig voeling hebben met de echte samenleving. La gauche caviar, zeg maar. Neem nu het debat over zwarte piet dat ook in Kortrijk hevig gevoerd werd. Weet u van wie de klachten kwamen? Niet van mensen van Afrikaanse origine, hoor. Zij begrijpen die hele heisa niet. Wel van linkse Nederlanders die het plots gemunt hebben op een sympathieke kindertraditie.”

Is woke links? Als Vlaams Belang Dalilla Hermans probeert te cancellen, is dat ook niet woke?

“Vlaams Belang is daar absoluut in overdrive gegaan – onterecht. Uiteraard mag iedereen een mening hebben over die aanstelling (als coördinator voor de kandidatuur van Brugge voor culturele hoofdstad van Europa, red.). Ik zou haar zelf ook niet aangesteld hebben, omdat ik vind dat een coördinator verbindend moet zijn. Maar als Brugge die keuze maakt, dan moeten wij haar alle succes toewensen. Als ik zie hoeveel geld Vlaams Belang spendeert aan advertenties op Facebook om haar op de korrel te nemen, neen, dat is een brug te ver.”

Even tussen haakjes: zou u een coalitie kunnen vormen met Vlaams Belang?

“Volgens de laatste peiling zegt 62 procent van de mensen die zich kunnen inbeelden voor N-VA te stemmen, neen tegen een coalitie met Vlaams Belang. Ik behoor tot die 62 procent. Ik vind het trouwens volstrekt democratisch om vooraf aan de kiezer te zeggen met welke partij je wel en niet wil samenwerken. Ik heb de tijd meegemaakt dat Vlaams Blok-mandatarissen – die trouwens nog altijd actief zijn binnen de partij – affiches ophingen met de slogan Europa blank. Dat is nationalisme op basis van huidskleur. Elke vezel van mijn lijf verzet zich daartegen. (benadrukt) Vlaams Belang doet hetzelfde als woke, namelijk mensen verdelen op basis van huidskleur. Dus om op uw vorige vraag te antwoorden: já, Vlaams Belang en woke liggen heel dicht bij elkaar. Ik vind het trouwens onwaarschijnlijk dat partijen zoals Vooruit en Groen wel zouden samenwerken met PVDA, een even extreme partij als Vlaams Belang. De media zouden hen daarover wat meer mogen aanspreken.”

Zou de Brugse heisa goed nieuws zijn voor de Kortrijkse kandidatuur?

(blaast) “Dat zal geen invloed hebben, denk ik. Maar het is geen geheim dat ik niet gelukkig was met de Brugse kandidatuur. Dat is eerder een vloek dan een zegen voor Kortrijk. Dat werd ook met zoveel woorden gezegd binnen de Europese administratie, terwijl wij voorts alle troeven in handen hadden. Wij hadden graag de hele provincie meegenomen in de branding. Dat lukt nu niet meer.”

En zeggen dat u eigenlijk een Bruggeling bent.

(lacht) “Dat klopt niet helemaal. Ik ben opgegroeid in Varsenare. Het secundair onderwijs heb ik wel gevolgd in Brugge. Toen ik later regiodirecteur werd van Unizo Zuid-West-Vlaanderen ben ik verhuisd naar Kortrijk. Met veel plezier, want ik heb me altijd al aangetrokken gevoeld door deze bruisende en ondernemende stad.”

U was vroeger lid van CD&V. Waarom hebt u de overstap gemaakt naar N-VA?

“Ik ben politiek actief geworden toen de paarse regering van Guy Verhofstadt (Open Vld) aan de macht was. De manier waarop Verhofstadt en co de geldpotten aan het verteren waren, wekte verontwaardiging op. Ik hield ook niet van zijn kosmopolitisch wereldbeeld zonder aandacht voor de gemeenschap. Op dat moment trad bij CD&V Stefaan De Clerck naar voren met een confederaal model. Ik voelde mij daartoe aangetrokken en heb dan zelf een lidkaart gekocht. Toen het kartel uit elkaar viel, ben ik meegegaan met N-VA. Dat was een evidentie voor mij. De CD&V van 2008 was niet meer de CD&V van Stefaan De Clerck.”