Arts, auteur en N-VA-secretaris Louis Ide ziet licht aan eind van de tunnel: “Ik kan niet begrijpen dat experten panikeren”

Dat het einde van de coronacrisis wél in zicht is: dat is de hoopvolle boodschap van Louis Ide, arts en klinisch bioloog. Hij betreurt de paniek van sommige collega’s. De Roeselarenaar, die in Zwalm woont, is na zijn uren algemeen secretaris van N-VA, een invloedrijke positie bij de grootste partij van het land. Zaterdag beslist de partijraad over zijn toekomst. Onze krant krijgt nu al een inkijk.

U bent arts. Zijn dit boeiende of vermoeiende tijden voor u?

“De twee. ( lacht ) Boeiend, omdat het virus mijn domein is. Ik ben klinisch bioloog en specialist in infectiecontrole. Het labo is mijn habitat. We werken daar elke dag met virussen, bacteriën, parasieten en schimmels. Maar een virus zoals corona hebben we nooit eerder meegemaakt. Vandaar dat het boeiende tijden zijn.”

Maar ook vermoeiende tijden?

“Ik heb nog nooit zo hard gewerkt. Dat meen ik. En ik ben nochtans niet vies van hard werk. Het voorbije jaar was waanzin. ( op dreef ) In de eerste golf hebben we honderd dagen aan één stuk door gewerkt. Vergeet niet dat er niet genoeg beschermingsmateriaal was. En we wisten weinig over het virus. Na die eerste honderd dagen hebben we onze werkuren iets beter kunnen organiseren. Maar het is nog steeds zot.”

Weet u vandaag alles over het virus?

“Neen, zeker niet. Wie dat beweert, is gevaarlijk. Geen enkele expert weet alles over dit virus. Ook wij leren elke dag bij.”

U coördineert de vaccinaties in het ziekenhuis. Hebt u uw spuit al gekregen?

“Neen. Eerst intensieve zorgen en spoed, daarna de andere afdelingen. Ikzelf zal wellicht achteraan de rij staan. De collega’s die dagelijks met patiënten werken, moeten voorrang krijgen. Dat is een moeilijke oefening, hoor. We hebben gelukkig een sterk coronateam om die beslissingen te nemen. ( enthousiast ) Vorige week kregen de eerste medewerkers hun vaccin. Dat was even euforie. Even yes . We zijn de episode gestart die zal leiden tot een normalisering van onze samenleving. Eindelijk. We mogen daar optimistisch over zijn.”

Het debat over de vaccinatievolgorde barst los. Wat vindt u van de luide roep om jongeren voorrang te geven, eenmaal de meest kwetsbaren gevaccineerd zijn?

( blaast ) “Dat is een moeilijk debat. Wat dan met brandweer, politie en leerkrachten? Ik heb daar nog niet goed over nagedacht. Te veel andere dingen aan mijn hoofd. ( lacht ) Ik hoop vooral dat er binnen enkele weken méér vaccins beschikbaar zijn. Dan hoeft die volgorde geen groot issue te zijn. Ik heb daar goede hoop op. De bedrijven hebben al aangegeven dat ze binnenkort op volle toeren zullen draaien.”

U bent nog Europees parlementslid geweest. Vindt u dat de Europese Unie een goede beurt maakt in deze?

“Neen, en dat valt te betreuren. Ik ben voorstander van de Unie. De gezamenlijke aankoop van de vaccins heeft ook de meerwaarde aangetoond. Maar daarna is het apparaat veel te traag in gang geschoten. Dat is weer die zware bureaucratie. Er zijn ook kwatongen die beweren dat Macron ( president van Frankrijk, red. ) wou wachten op het vaccin van Sanofi ( een Frans bedrijf, red. ). Dat beschadigt de geloofwaardigheid van de Unie.”

Hadden de Britten dan toch gelijk met de brexit?

“Neen. De brexit zal op lange termijn nadelig uitvallen, denk ik. Ik zie vooral dat een kleine administratie wendbaarder is. Dat is het probleem van Europa.”

Weten we al zeker of het vaccin werkt tegen alle varianten?

“Het ziet ernaar uit dat het werkt voor de Britse variant. Er is meer twijfel over de Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse variant. Het is daarom zo belangrijk om de varianten buiten te houden. In het slechtste geval moet er gesleuteld worden aan het vaccin. Dat gebeurt eigenlijk al en dat is ook niet nieuw. Men doet dat ook voor het griepvirus. ( denkt na ) Weet u: ik ben redelijk optimistisch. Dat het vaccin op één jaar tijd is ontwikkeld, is een gigantische krachttoer. We zien ook de curve stagneren. Ik hoop dat we in september weer een normaal school- en academiejaar kunnen starten. Ik denk dat dat mogelijk moet zijn, op voorwaarde dat de vaccins geleverd worden zoals afgesproken.”

Andere experten klinken negatiever.

“Sommige. Paniek is een slechte raadgever. Ik kan begrijpen dat mensen die geen expertise hebben in de medische wetenschap, af en toe panikeren. ( feller ) Maar ik kan niet begrijpen dat experten dat doen. Wij moeten het hoofd koel houden. Dat wil zeggen: niet minimaliseren, niet maximaliseren. Want als wij panikeren, dan kunnen we onze job niet goed doen.”

U bent op sociale media vaak kwaad op dokter Dirk Devroey. Waarom?

( zucht ) “Omdat hij de mensen bang maakt. Ik begrijp dat niet. Een dokter die zo bang is, kan die zijn job nog goed doen? Er zijn er nog die negatief zijn. Marc Van Ranst en Geert Molenberghs bijvoorbeeld. ( even stil ) Ik ben liever optimistisch, op voorwaarde dat dat gegrond is natuurlijk.”

Kunnen er al versoepelingen voor u?

“Neen, niet met de cijfers van vandaag ( dinsdag, red. ). Ik zou niet versoepelen en niet verstrengen. We moeten vooral waakzaam blijven en de curve opvolgen. Ik kijk in de eerste plaats naar de positiviteitsratio. Dat is het aantal besmettingen op het aantal testen. Dat moet zeker onder de vijf duiken. We zitten daar niet ver af. Ook het aantal ziekenhuisopnames en het aantal overlijdens zijn belangrijk.”

Wat vindt u van de clash tussen politici en experten?

“Ik ben expert én politicus, maar ik voel geen innerlijke clash. ( lacht ) Weet u wat mij vooral stoort? Dat altijd dezelfde stemmen aan bod komen in de media. En dat zijn vooral de pessimistische stemmen. Dit is geen sollicitatie voor mezelf, hoor. Ik zie veel experten die waardevolle analyses maken, maar zelden aan bod komen. Een Lieven Annemans ( gezondheidseconoom, red. ) bijvoorbeeld.”

Die is neergemaaid, toen hij vorige zomer versoepelingen wou.

“Onterecht. Zijn communicatie was misschien onhandig, maar zijn boodschap was heel waardevol. U moet onze psychiaters eens vragen hoe groot het mentaal probleem is. Of experten zoals Isabel Leroux ( klinisch bioloog, red. ) en Steven Callens ( specialist infectieziekten, red. ). Ik ben blij te zien dat die eindelijk ontdekt worden. We zijn een jaar ver, hé.”

Hebt u nog tijd voor de politiek?

“De eerste honderd dagen van de crisis niet. Ik heb me systematisch moeten verontschuldigen voor de vergaderingen. Vandaag lukt het wel weer om tijd vrij te maken en voluit mijn gedacht te zeggen.”

Uw partij staat voor een spannend weekend. Zaterdag worden de nieuwe ondervoorzitters gekozen. Wie geniet uw voorkeur?

“Dat zal ik niet zeggen. Die verkiezing is de hoogmis van de interne partijdemocratie. De partijraad zal daarover stemmen.”

U bent de enige kandidaat voor secretaris. Wat zegt dat?

“Ik hoop dat dat een blijk van vertrouwen is. ( lacht ) Ik voel me goed op deze stoel. Ik ben trouwens één van de twee vrijwilligers in het dagelijks bestuur. Dat is een erfenis van de Volksunie: er moet minstens één vrijwilliger in het dagelijks bestuur zitten.”

U hebt het Europees parlement laten schieten voor deze functie. Waarom doet iemand dat?

“Ik zat daar te ver van de partij. Ik ben wellicht meer partijmilitant dan parlementslid. Ik werk graag in de luwte. Een secretaris heeft geen duidelijke job description . Het dagelijks bestuur werkt zoals een college. We komen allemaal aan bod over alle thema’s. Dat maakt het boeiend. Ik voel ook dat er geluisterd wordt, zeker over volksgezondheid.”

Wilt u dat domein nog steeds overhevelen naar de deelstaten?

“Absoluut. De crisis toont nogmaals aan dat dit complexe land niet werkt. De versnippering van de bevoegdheden is een groot probleem. Hoeveel ministers van Volksgezondheid zijn er? Acht? Negen? Men weet soms niet wie waarvoor bevoegd is. De mondmaskersaga was het beste voorbeeld. Gezondheidszorg moet dicht bij de mensen georganiseerd worden. Dat is mijn diepste overtuiging. Ik heb daar in 2006 al een boekje over geschreven.”

In onze woonzorgcentra zijn drama’s gebeurd. Kunt u nog geloofwaardig beweren dat ‘wat Vlaanderen zelf doet, doet het beter’?

“Zeker. Maak even abstractie van corona. ( op dreef ) Je kan toch niet ontkennen dat Vlaanderen een sterk preventiebeleid voert met de schaarse middelen? We vaccineren zó goed dat de mensen niet meer weten hoe gevaarlijk de mazelen zijn. Dat is maar één voorbeeld. De woonzorgcentra zijn pas recent overgeheveld, hé. Dat werd toen de bad bank van de gezondheidszorg genoemd.”

Dat is zeven jaar geleden. Uw partij zat de voorbije zeven jaar in de Vlaamse regering.

“Dat is waar. En we moeten durven zeggen dat dat beter kon. Dat is een collectieve verantwoordelijkheid die tot nederigheid moet leiden.”

Uw partij lijkt haar schwung kwijt. Wat is volgens u het probleem?

( blaast ) “Wij staan als volkspartij tussen de systeem- en de antisysteempartijen. Dat is niet eenvoudig. Veel mensen zijn boos op de politiek. Dan klinkt de lokroep van de extremen zeer aantrekkelijk. Wij hebben een sterk verhaal, maar we moeten de mensen weer overtuigen daarvan. Dat wordt zaterdag mijn pleidooi. We moeten opnieuw naar de mensen gaan, net zoals twintig jaar geleden. Ik heb toen in alle parochiezalen gesproken. Soms was dat voor amper drie man. Gelukkig mocht ik af en toe Bart De Wever vervangen. Dan zat er twintig man.” ( lacht )

Lorin Parys vindt dat de partij naar het centrum moet kijken.

“We moeten aan de twee kanten kiezers overtuigen: in het centrum én op rechts. Wij staan voor een inclusief Vlaams nationalisme met rechten en plichten, vrijheden en verantwoordelijkheden.”

Iets anders. U hebt nog voor Artsen Zonder Grenzen gewerkt in Soedan en Tsjaad. Hoe is de situatie daar?

“Ik kan dat moeilijk inschatten. Ik heb geen tijd om dat te volgen. Het is wel een interessante vraag. Het toeval wil dat ik in Tsjaad meegewerkt heb aan een grote vaccinatiecampagne tegen hersenvliesontsteking. Ik weet dus dat dat kan in die landen. Het is natuurlijk anders werken. Ik moest eerst met een 4×4 van regio naar regio crossen om de vaccins af te leveren. Daarna moet je goed controleren of de frigo’s wel werken. Dat is geen evidentie. Tenslotte moet je controleren of de spuiten niet hergebruikt worden. Dat is een gevaar in sommige streken.”

Bent u zeker dat we ooit van dit virus verlost geraken?

( blaast ) “Dat kan ik niet zeggen. We zullen dit onder controle krijgen. Dat ben ik zeker. En daarna kunnen we weer normaal leven. Maar we moeten nog lange tijd waakzaam blijven. Dit virus is heel onvoorspelbaar.”

Zal het leven weer worden zoals voordien, denkt u?

“Grotendeels wel. De mens vergeet snel. Ik hoop wel dat we meer zullen letten op handhygiëne. Dat zou een positief gevolg zijn. En dat we altijd een mondmasker dragen als we woonzorgcentra en andere collectieve voorzieningen bezoeken, zeker in de winter. Valt het u niet op hoe weinig griepvirussen er circuleren? Dat komt door die verhoogde hygiëne.”

Hebt u nog tijd om romans te schrijven?

“Gelukkig wel. Tussen het werk door. Als ik in de file sta, dan bedenk ik nieuwe dingen. Ik werk momenteel aan een derde roman. Ik kan er nog niet veel over kwijt, behalve dat het opnieuw een satirisch boek wordt. Schrijven is voor mij ontsnappen van het slopende werk. Als je schrijft, ben je weg van de wereld. Ik hoop dat nog lang te mogen doen.”