Nathalie (42), moeder van twee tieners en bezorgd kleinkind. Ze schrijft uit liefde voor haar grootmoeder en in de hoop om de (keuze)vrijheid van ouderen meer in de verf te zetten na corona.
Ik stap het woonzorgcentrum binnen om mijn grootmoeder te bezoeken. Ik zet mijn mondmasker af, het chirurgisch mondmasker op, ik ontsmet mijn handen. Zijdelings vraag ik de verantwoordelijke hoe het met haar gaat. “Goed, dank je,” zegt ze met een trotse stem, “nog altijd geen, hier, ….wij hebben nog altijd geen besmettingen.”
Week na week ontvangen we triomfantelijke mails met hun olympische records in de discipline het fort doen standhouden tegen coronabesmettingen. En dat doet het woonzorgcentrum goed, het mag gezegd, de ouderen zijn relatief veilig dankzij alle maatregelen. Het voetvolk dat de uitputtingsslagen moeten leveren, zijn helaas ouderen van 85, 90, 95 jaar…De inspanningen zijn hemeltergend.
Horapparaat versus gelaatsmasker
In het gemiddeld genomen laatste anderhalf jaar van je leven in maart drie maanden opgesloten zitten op een kamertje van dertig vierkante meter…Vanaf de zomer week na week, ook de kerstdagen overleven met twee uur bezoek per week. Sinds november geen wandelingen meer. Het bezoek mag je niet knuffelen, je mag hen niets aanbieden om te drinken, of te eten. Iedereen moet zijn mondmasker ophouden, ook al versta je in dat geval niets van het gesprek als je negentig bent. Je hebt op dat moment eerder een hoorapparaat dan een geluidsafschermend masker nodig.
Als onze alleroudsten gevaccineerd zijn, mogen ze dan het minuscule risico van maximaal buitenkomen trotseren of gaan we doen alsof hen het eeuwige leven is beloofd?
De week voor en na de kerstvakantie gaf ik me als kleindochter op als vaste bezoeker. Het was maanden geleden dat ik mijn grootmoeder zag. Ze strekt haar armen naar me uit en beseft plots dat dit een symbolische daad is… Ze mag me niet aanraken. Ietwat ongemakkelijk steek ik mijn bloemstuk vooruit en wens haar een gelukkig nieuwjaar. Ze zet zich in de zetel en zucht: “Weet je wat dat is, een jaar opgesloten zitten in zo een kamerke?” Ik kan alleen maar knikken, al kan ik niet weten wat het is. “Ook voor de feestdagen is hier niks te doen, vorig jaar was er nog iets, nu niks…” Of dat helemaal juist is, weet ik, niet…Het zit zo, mijn grootmoeder neemt niet deel aan programma’s die zij voor dementerenden inschat, en zo zijn er helaas heel veel programma’s…
Pannenkoeken en rijstpap
Toen we kind waren en naar onze grootouders gingen, werden we verwend. Pannenkoeken, goudgele rijstpap met saffraan op bordjes, een ijsje ’s avonds met onze voetjes tegen de open haard, een ouderwetse koekendoos met een schilderijtje op die openging na de maaltijd…Lekker eten zit in onze familiecultuur. Ook nu wil mijn grootmoeder me iets aanbieden. Ik weet dat het niet mag, …stel ik haar opnieuw teleur? Ik bedenk me dat het raam openstaat (dat is een plus), haar mondmasker op halfzeven hangt en ze dit niet wil dragen (dat is een min)… Ik neem het risico van een koekje onder mijn masker. Ik overhandig haar ook de rijstpap die ik de avond voordien snel maakte, tijdens het eten, vlak voor ik ging lopen. Ze noemt het “ dank je voor de rijst”, niet “dank je voor de rijstpap”.
De rijstpap tipt ook niet aan de hare… Ik overhandig haar ook peren van de boer om de hoek, dat vindt ze de beste peren die ze ooit gegeten heeft. Ik vertel over de kinderen, over het werk, over het leven daarbuiten. Steeds opnieuw vertelt ze lastigheden uit haar kleine wereldje die ik al tientallen keren hoorde: de agressieve vrouw die er niet meer bij is en die ze niet verstaat, met wie ze aan tafel moet zitten; de preventieve testen bij de minste kuch; verzorgers die de plateaus van ouderen wegnemen als ze er niets van (konden) eten en de goede verzorgster Monique, die de mensen wel voedt tot ze echt gegeten hebben …Ze heeft Monique gefeliciteerd en gezegd dat de anderen dat niet doen, en dat het heel lastig is om te zien hoe die mensen geen eten krijgen…
Erg, erger, ergst
Als het uur verstreken is, begint de traditionele dans, “Blijf nog even, voor mij moet je niet gaan hoor!” “Ja nog even, maar ik heb straks oudercontact…” Tot een verzorgster de deur openzwaait, waarop mijn grootmoeder zegt: Is het al tijd? Kan je ons niet nog wat tijd geven? “Neen,” zegt de verzorgster en … “Maria, zet uw mondmasker eens op”…De verzorgster wordt neergekogeld door mijn grootmoeders ogen, die nooit gemakkelijke ogen waren… “Pffff,” gaat het.
Ik neem voorzichtig afscheid en ga de trap af. Beneden vraag ik aan de verantwoordelijke of er al zicht is op de nieuwe vaccins. ”Jawel begin januari. En…wij zullen als eerst bediend worden, omdat er hier nog geen enkele groepsimmuniteit is!” “Dat is goed nieuws,” ga ik voort, “…en is er al zicht op enige versoepeling?” “Neen, nog geen nieuws van het Agentschap, en dat zal niet voor maart zijn voor we kunnen versoepelen…”
Ik geef aan dat dat toch geen doen is voor mensen van 90… “Ik heb mijn moeder ook al sinds november niet meer gezien”, is het antwoord. Erg, erger, ergst, we doen een wedstrijdje catch, om ter ergste behandeling van ouderen. Terwijl ik ooit schreef dat je om ouderen op te sluiten een rechter nodig hebt, die dat beveelt….Als onze alleroudsten gevaccineerd zijn, mogen ze dan het minuscule risico van maximaal buitenkomen en liefde trotseren of gaan we doen alsof hen het eeuwige leven is beloofd?
Nathalie
Om de identiteit van haar grootmoeder te beschermen, schrijft ze zonder familienaam; die is bekend bij de redactie.
Coronavirus
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier