Op woensdag 26 april maakt Nancy De Maesschalck, moreel consulent in de vrouwengevangenis van Brugge, haar opwachting in het Canvas-programma ‘Mijn god’ van Phara De Aguirre. “het werd een mooie ervaring en een uitgelezen kans om de vrijzinnige gedachte onder de aandacht te brengen. Regisseur Eddie Gregoor raakte bovendien dermate onder de indruk van ons werk dat hij zich prompt zelf kandidaat stelde.”
Nancy De Maesschalck (77) is behalve moeder van burgemeester Steve Vandenberghe ook gepensioneerd leerkracht en al 20 jaar moreel consulente in de vrouwengevangenis van Brugge. Een moreel consulent is het vrijzinnige equivalent van de aalmoezenier. Beiden worden prominent geportretteerd in het nieuwe Canvas-programma ‘Mijn god’ van Phara De Aguirre.
“Het programma zet in vier afleveringen de zeven in België erkende levensovertuigingen in de verf. Phara doet dat via interviews met aalmoezeniers in de haven, het ziekenhuis, het leger en de gevangenis.
Unieke kans
In hun zoektocht naar een moreel consulent zijn ze bij mij terechtgekomen. Het was een kans die ik niet mocht laten schieten. De vrijzinnige gemeenschap komt zelden onder de aandacht en al helemaal niet in de media.”
“Ik hou van mensen. Ja, ook als blijkt dat ze iets slechts in zich hebben”
Toen Nancy een eerste keer met De Aguirre wilde afspreken in de gevangenis, stak een weerbarstige elektriciteitskast stokken in de wielen. “De elektriciteit viel uit en de afspraak werd afgeblazen. Toen we een week later een nieuwe poging waagden, was niet Phara maar regisseur Eddie Gregoor de interviewer van dienst.”
Klik
En dat bleek een voltreffer, voor beiden. “Vreemd, maar ik had meteen een klik met Eddie. Na vijf minuten praten wist ik al dat het een leuke samenwerking zou worden.”
Ook toen Phara De Aguirre even later bij Nancy thuis afsprak voor een tweede interview, liep alles van een leien dakje. “Het werd een erg vlotte babbel met de VRT-journaliste. Dermate dat ik snel de camera en micro’s vergeten was.”
Nancy trok daarop naar geboortestad Veurne met de cameraploeg in haar zog. “Mijn verhaal als moreel consulente begint immers daar. De horecazaak van mijn ouders lag naast de rechtbank. Mijn kamer keek zelfs uit op het kantoor van de onderzoeksrechter. Je begrijpt dat ik als kind gefascineerd was door dat wereldje. Voor heel wat magistraten en advocaten was de zaak van mijn ouders in die tijd bovendien een trekpleister.”
Rechten
Nancy wou daarom graag rechten gaan studeren. “Maar ik mocht van mijn ouders niet naar de universiteit. Zo is het uiteindelijk een regentaat en een loopbaan in het onderwijs geworden.”
Het bloed kruipt doorgaans waar het niet gaan kan en zo kwam Nancy vele jaren later alsnog in het ‘gerechtelijke’ wereldje terecht. De rabiaat vrijzinnige vond via de Stichting Morele Bijstand, een onderdeel van de Unie van Vrijzinnige Verenigingen, de weg naar de gevangenis als moreel consulente. Een opdracht die de geëngageerde, vrijgevochten en -zo bekent ze- uitermate gedreven vrouw op het lijf geschreven bleek.
“Ik hou van mensen. Ja, ook als blijkt dat ze iets slechts in zich hebben. Maar na vaak geduldig pellen aan de ajuin vind je altijd wel iets goeds in de vrouwen in de bak.”
Inspiratie
Het was die ingesteldheid bij Nancy, die regisseur Eddie Gregoor tijdens de productie van het programma overstag deed gaan. “Eddie heeft zich intussen ook kandidaat gesteld als moreel consulent. Blijkbaar heb ik hem geïnspireerd. En heeft hij ook gezien dat in de gevangenis mooi werk kan geleverd door ons.”
“Na mijn wekelijks bezoek aan het gevang zet ik de auto al eens aan de kant om de schrijnende verhalen te verwerken”
Samen met de aalmoezenier is de moreel consulent dan ook de enige die op de cel mag bij de gevangenen. “Eddie zal dat goed doen, dat heb ik meteen gemerkt. Maar onderschat het niet, je krijgt vaak hartverscheurende verhalen te horen. Vooral bij vrouwen met kinderen. Vergeet ook niet dat de relatie met de partner er vaak aan ten onder gaat. De vrouwen zijn vaak radeloos.”
Een constante is volgens Nancy dat gevangenen vaak een moeilijke jeugd gehad hebben waarin elke nestwarmte ontbrak. “Daarmee praat je natuurlijk niet alles goed. Maar het is wel een ontluisterende vaststelling. Na mijn wekelijks bezoek aan het gevang zet ik de wagen daarom al eens aan de kant om tot rust te komen en de schrijnende verhalen te verwerken.”
Iets betekenen
“Maar je krijgt er ook veel voor terug”, verzekert Nancy. “Het gevoel dat je iets kunt betekenen voor die vrouwen. Ik probeer ze altijd duidelijk te maken dat ze een tweede kans krijgen, als ze maar de juiste keuzes maken in het vervolg van hun leven.”
Hoewel enig psychologisch inzicht kan helpen, is een specifieke opleiding voor wie kandidaat moreel consulent is geen noodzaak. “Je moet wel vrijzinnig zijn natuurlijk”, laat Nancy het aard van het beestje kennen. “Veel kandidaten weten vaak ook niet wat de taak inhoudt. Belangrijk is natuurlijk dat je een groot empathisch vermogen hebt, discreet kunt zijn en niemand mag veroordelen, wie er ook voor je zit.”
Nancy telt vandaag zo’n 20 ‘klantjes’ in de bajes van Brugge. Dat ze wel vaker een stempel drukt op haar gevangenen, bleek toen ze onlangs een uitnodiging kreeg voor het huwelijksfeest van een van hen. “De vrouw had verschillende jaren gezeten en ik heb haar van dag één begeleid. Intussen is ze 10 jaar vrij, ze heeft drie volwassen kinderen en werkt in de Colruyt. Mooi was trouwens dat het warenhuis haar altijd in bescherming heeft genomen. Haar collega’s werd zelfs op het hart gedrukt geen woord te reppen over haar verleden of het feit dat ze aanvankelijk nog een enkelband droeg.
Mooi einde
Binnenkort gaat de dame in kwestie dus trouwen en mag ik erbij zijn. ‘Ik sta hier omwille van jou’, vertrouwde ze me onlangs toe. Nu, ik weet als de beste dat je altijd wat afstand moet houden met de gevangenen. Maar zo’n verhalen, met een mooi einde, daar doe ik het voor…”
(MM)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
