West-Vlaanderen telt nog 7.463 landbouwbedrijven. 507 stuks of 6 procent minder dan een jaar geleden en liefst 15 procent minder in vergelijking met tien jaar eerder. Toen waren er nog 8.792 land- en tuinbouwers in onze provincie aan de slag. Dat blijkt uit de jaarlijkse cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau. “De politiek moet dringend een duidelijk én werkbaar kader scheppen”, zegt Joris Vande Vyvere, voorzitter van Boerenbond West-Vlaanderen.
Ondanks de stevige daling blijft West-Vlaanderen nog altijd dé landbouwregio bij uitstek. In geen enkele andere Vlaamse provincie zijn zoveel actieve landbouwbedrijven te vinden als bij ons. Tegelijk is de daling in vergelijking met tien jaar geleden, samen met Oost-Vlaanderen, hier het sterkst.
In absolute cijfers gaat het om 1.329 landbouwers die tussen 2013 en 2023 de tractor definitief in de schuur stalden. Goed voor een daling van 15 procent. In 2022 stonden er nog 7.970 landbouwbedrijven, een jaar later waren dat er 507 minder: nog 7.463 of een daling met 6 procent.
(lees verder onder de grafiek)
“Cijfers die me absoluut niet gelukkig maken”, zucht Joris Vande Vyvere (64). De Tieltenaar is al 43 jaar als landbouwer actief en voorzitter van Boerenbond West-Vlaanderen. Daarnaast is hij sinds zes jaar landbouwschepen in zijn eigen stad.
“De dromen van een hele generatie jonge landbouwers staan gewoon op pauze” - Joris Vande Vyvere, voorzitter Boerenbond West-Vlaanderen
“Deze trend is nu al ettelijke jaren aan de gang en nog moeilijk te keren, vrees ik. Met de Boerenbond berekenden we dat de gemiddelde leeftijd in de sector 56 jaar is en elk jaar gemiddeld 2 procent ermee stopt. Dat betekent dat er nog een grote uitstroom op ons afkomt en er amper opvolgers klaarstaan. Dat is ook in mijn geval zo, want mijn beide zonen hebben een ander pad gekozen.”
Ontmoedigend
De negatieve cijfers hebben volgens Joris Vande Vyvere, die nog onder andere maïs, aardappelen en gras verbouwt, meerdere verklaringen. “Ten eerste is er de politieke cultuur die het landbouwers echt niet makkelijk maakt. De hele stikstofkwestie, het Vlaamse waterbeleid, de natuurherstelwet... Het zijn maar enkele factoren die het boeren niet evident maakt. En dat ontmoedigt jonge startende landbouwers. Neem nu het stikstofdecreet. Daar is sinds februari 2021 geen stap in de goeie richting gezet. Zo creëer je stilstand.”
(lees verder onder de grafiek)
Uit de notarisbarometer die gisteren (woensdag 4 september, red.) gepubliceerd werd, blijkt bovendien dat landbouwgrond in West-Vlaanderen het duurst is: gemiddeld 68.934 euro per hectare, een stijging met liefst 21 procent, terwijl dat op Vlaams niveau slechts 9 procent is. Bij ons lag de gemiddelde oppervlakte met 1,8 hectare ook een pak hoger dan in de rest van Vlaanderen.
Vande Vyvere stelt dat het huidige kader te eng is om op een goeie manier in te werken. “Het is economisch haast niet leefbaar. Er kan gewoon niet geïnvesteerd worden om de groei aan te zwengelen. Mocht ik vandaag voor de keuze gesteld worden om het bedrijf over te nemen, ik zou ook twee keer nadenken. De dromen van een hele generatie jonge landbouwers staan gewoon op pauze. Zo hypothekeer je de toekomst van een volledige sector.”
“De politiek moet dringend een duidelijk en werkbaar kader schepen. Want de verhouden zitten momenteel totaal scheef” - Joris Vande Vyvere, voorzitter Boerenbond West-Vlaanderen
De gevolgen van het verder dalende aantal landbouwers zal leiden tot schaalvergroting, stelt Joris Vande Vyvere. “Toch op vlak van akkerbouw, niet bij vee. Een landbouwbedrijf wordt immers traditioneel gerund door een echtpaar, eventueel aangevuld met seizoensarbeiders. Je kan niet verwachten dat die vaste krachten in dienst nemen.”
Dringend actie nodig
De politiek moet dringend actie ondernemen, klinkt het. “Door een duidelijk én werkbaar kader te scheppen. Want nu zitten de verhoudingen scheef. Wat stikstof betreft wordt de landbouw veertig keer zwaarder belast dan de industrie. Terwijl onze sector (on)rechtstreeks 120.000 mensen te werk stelt én een mooi percentage van het bruto nationaal product vertegenwoordigt. We krijgen vaak het verwijt dat we louter produceren om te exporteren. 85 procent van alle gewassen en producten uit België blijft binnen een straal van 300 kilometer rond ons land. En we zijn ook vitaal voor de bevoorrading van de eigen markt.”
(lees verder onder de grafiek)
Ondanks alles blijft de boerenstiel het mooiste beroep ter wereld, vindt Joris Vande Vyvere. “De vrijheid is onbetaalbaar. Je leeft op het ritme van de natuur en ziet je werk groeien en bloeien. Ook na meer dan veertig jaar ben ik nog altijd zo blij als een kind als ik een goeie oogst kan binnenhalen. Een dag op mijn tractor is voor mij pure ontspanning. Dan vergeet ik de hele wereld rondom mij.”
Aan de jonge landbouwers geeft hij één goeie raad. “Verlies de moed niet. En wees creatief. Ga op zoek naar nieuwe teelten, zoals hennep. Er zullen immers altijd boeren nodig zijn. Een land mag nog het best getrainde en uitgeruste leger ter wereld hebben, als de soldaten honger hebben, zullen ze stoppen met vechten en op zoek gaan naar eten.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
