Tip voor Open Wervendag: in deze gigantische put wordt de Antwerpse Scheldetunnel gebouwd

Links: de gigantische bouwput van 1 kilometer lang in Zeebrugge. Rechts: een dwarsdoorsnede van de Scheldetunnel, zoals die er straks moet uitzien.© Kurt/Lantis
Links: de gigantische bouwput van 1 kilometer lang in Zeebrugge. Rechts: een dwarsdoorsnede van de Scheldetunnel, zoals die er straks moet uitzien.© Kurt/Lantis
Roel Jacobus
Roel Jacobus journalist/muzikant

Langs het Boudewijnkanaal in Zeebrugge groeit een gigantische put van één kilometer lang en 200 meter breed. Daarin bouwen honderden arbeiders acht betonnen elementen voor de nieuwe Scheldetunnel van de Oosterweelverbinding in Antwerpen. “Dit is een spectaculaire werf die je hier maar één keer in je leven zult zien”, zeggen ceo’s Tom Hautekiet van het havenbestuur en Luc Hellemans van Lantis.

We brachten dit stuk in 2021, maar de werf is ook in 2023 te bezoeken, op zondag 7 mei tijdens Open Wervendag.

In het havengebied langs het Boudewijnkanaal zijn, zo ver als het oog reikt, werfvoertuigen in de weer met het afvoeren van grond. “Hier komt een put van 1 kilometer lang en 200 meter breed, tot 6 meter onder het zeeniveau. In totaal verplaatsen we 1,2 miljoen kubieke meter grond”, zegt ceo van de haven Tom Hautekiet.

In deze put worden de komende jaren de elementen van de Scheldetunnel voor de Oosterweelverbinding gebouwd. “De eerste fase van deze werf werd in januari opgeleverd. Aannemer Artes Depret uit Zeebrugge bouwde op 200 meter landinwaarts een nieuwe kade van 900 meter lang, een project van bijna 22 miljoen euro. Nu is de tijdelijke handelsvennootschap Cotu – ‘ Co mbinatie Oosterweel tu nnel’ gevormd door Besix, DEME, BAM Contractors en Jan De Nul – gestart aan het bouwdok. We verwachten dat het uitgraven zal duren tot september.”

Kennedytunnel

Daarna start de constructie van de acht elementen voor de tunnel. “Elk stuk wordt 160 meter lang, 42 meter breed, 10 meter hoog en 60.000 ton zwaar. Ze worden in twee rijen van vier gemaakt door honderden arbeiders. Tegen midden 2024 zouden ze moeten klaar zijn. Dan worden hun openingen afgesloten, zodat ze kunnen drijven, en wordt één zijde van de bouwput doorgestoken. Vervolgens worden de elementen doorheen de sluis, over de zee en de Westerschelde naar Antwerpen gesleept. Daar worden ze, net als in 1969 voor de Kennedytunnel, afgezonken om de derde tunnel onder de Schelde te vormen”, licht Hautekiet toe.

Dieter Van Parys, Frederik Sanders, Tom Hautekiet en Dirk Davidts op de werf in Zeebrugge.© Foto Kurt
Dieter Van Parys, Frederik Sanders, Tom Hautekiet en Dirk Davidts op de werf in Zeebrugge.© Foto Kurt

Na afloop van dit tijdelijke project, worden de wanden van de bouwput weggeschept en de bodem tot 15 meter diep uitgebaggerd – samen goed voor 1,3 miljoen kubieke meter grond. Zo ontstaat een nieuwe aanlegplaats voor zeeschepen.

Spectaculair

De aanleg van de kade kende een lichte vertraging door de coronapandemie, maar intussen zit alles weer op schema. Het havenbestuur en Lantis hebben ook een goed oog in de rechtszekerheid van de omgevingsvergunning. “De vzw Groen startte twee procedures voor de raad voor vergunningsbetwistingen, maar die werden afgewezen. We engageren ons voor overleg met de woonkernen Lissewege en Zwankendamme aan de overkant van het Boudewijnkanaal. We nemen alvast milderende maatregelen tegen luchtverontreiniging, visuele en geluidshinder. Bijvoorbeeld de werfwegen worden geasfalteerd tegen opstuivend stof”, zegt Hautekiet.

De Scheldetunnel zoals die er straks moet uitzien in Antwerpen. De betonnen tunnel wordt in Zeebrugge gemaakt.© Lantis
De Scheldetunnel zoals die er straks moet uitzien in Antwerpen. De betonnen tunnel wordt in Zeebrugge gemaakt.© Lantis

Ceo van Lantis Luc Hellemans gaat nog een stap verder: “We willen ook de baten van de werf tot bij de mensen brengen: tijdens de bouw komen er honderden jobs bij en voor de toekomst verzekeren we de welvaart van de haven. Door de tunnelelementen hier te bouwen en over het water te transporteren, houden we ook tienduizenden vrachtwagens van de weg. Dit wordt ook interessant en spectaculair om te volgen. Een constructiewerf van deze omvang krijg je misschien maar één keer in je leven te zien.”

Tijdelijke betoncentrale

Er worden maximaal West-Vlaamse aannemers ingezet. “De grond- en sloopwerken gebeuren door onder meer Demaecker & Van Haecke uit Zuienkerke en Franco & Zoon uit Lissewege. Aannemer Artes Depret uit Zeebrugge bouwde de eerste kaaimuur en het puin voor de werfwegen komt van Top-Mix uit Brugge. We laten ook bijvoorbeeld de stalen damplanken over het water aanleveren via de terminal van ICO”, zegt ingenieur Frederik Sanders van het havenbestuur. In het algemene project Oosterweelverbinding is trouwens ook een grote rol weggelegd voor Stadsbader uit Harelbeke.

Aannemingsvereniging Cotu heeft in Zeebrugge momenteel een dertigtal arbeiders en een tiental bedienden, vertellen projectleider Dieter Vanparys en werfleider werfinrichting bouwdok Dirk Davidts. “Wanneer we op kruissnelheid komen, zullen er een 200-tal arbeiders en 60 bedienden aan de slag zijn. Er komt ook een tijdelijke betoncentrale want wekelijks zullen we 3.000 kubieke meter beton en 1.000 ton betonijzer verwerken.”