Anderhalve maand na zijn aanstelling door Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) is Guy Vloebergh klaar met zijn eerste gespreksronde. De intendant moet het gestrande Ventilusproject (zie kader, red.) opnieuw op de rails krijgen. “De grootste bezorgdheid die leeft, is die voor de gezondheid van de mensen. Dat moet dé prioriteit worden”, zegt hij.
In oktober vorig jaar droegen de burgerplatforms het Ventilusproject, de nieuw aan te leggen elektriciteitssnelweg tussen de windmolenparken op zee en het binnenland, ten grave door een verzoekschrift in te dienen bij het Vlaams Parlement. Daarin vroegen ze de stopzetting van de volledige procedure. De heisa kwam er nadat enkele maanden daarvoor in deze krant uitlekte dat voor het project maar één technologie haalbaar leek: wisselstroom, met nieuwe reusachtige masten. “Ze spelen met de gezondheid van mensen en dieren”, foeterden de burgerplatforms. Vlaams minister van Energie Zuhal Demir bond in en zegde het project de wacht aan. Begin mei stelde ze expert Guy Vloebergh aan als intendant. Hij moet nu bij alle betrokken partijen zijn oor te luister leggen, antwoord bieden op de vele complexe vragen, de plooien gladstrijken en finaal het hele project weer gelanceerd krijgen. Guy Vloebergh rondde zonet zijn eerste gespreksronde af.
Hoe zijn die gesprekken verlopen?
“Ik heb gesproken met de gouverneur, de burgemeesters van de 25 mogelijk betrokken gemeentes, de negen burgerplatformen, Boerenbond en Algemeen Boerensyndicaat, Natuurpunt, de Bond Beter Leefmilieu, de West-Vlaamse Milieufederatie, VOKA West-Vlaanderen, het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid en met Elia. Een drukke agenda. Veel gesprekken gebeurden digitaal, maar ik ben ook naar West-Vlaanderen gekomen en heb gezien dat het protest echt leeft. De borden en spandoeken zijn zeer zichtbaar. Voor de vergadering met de burgerplatforms, in het cultureel centrum in Lichtervelde, stonden ook enkele tractors en affiches opgesteld. Het leeft absoluut heel hard in de streek, dat voel ik, maar ik merk ook dat er een goeie vibe is tijdens de gesprekken. Er zijn veel kritische vragen, maar tegelijk is er ook vertrouwen in de manier waarop we het aanpakken.”
Waar zitten de angels?
“Het thema gezondheid en de effecten van straling is iets wat mensen heel hard bezig houdt. Ook de burgemeesters krijgen daar heel veel vragen over. Gezondheid is dus hét item dat we prioritair zullen moeten aanpakken. Alle informatie daarover moet gedeeld worden. Informatie achterhouden creëert alleen maar wantrouwen. Anderzijds voel ik ook bij velen dat het mag vooruitgaan. De onzekerheid over wat komen zal, is iets wat overal knaagt. Dat is niet alleen zo bij VOKA. Zij hebben natuurlijk hun eigen bekommernissen, namelijk dat de West-Vlaamse bedrijven in een situatie van energie-armoede zouden belanden. Ook dat moeten we dus oplossen.”
‘De straling wordt niet eens gemeten, we weten niet of het veilig is. Hoe kan je dan een draagvlak creëren?’, zeggen de burgerplatforms.
“Dat is inderdaad een euvel. Wie vandaag wil dat de straling rond zijn huis gemeten wordt, moet dat aanvragen bij Elia. Dat is niet het ideale scenario. Als je meet, moet je normen hebben. En als je die normen overschrijdt, moet dat gehandhaafd worden. Dat kader is er momenteel niet en we moeten daar aandringen op verbetering. Het antwoord op die vraag zal niet alleen voor West-Vlaanderen maar voor heel het land relevant zijn. Daarom heb ik in mijn team van experten ook professor en dokter Dirk Adang opgenomen, dé specialist op het vlak van straling en gezondheid.”
De keuze voor bovengrondse wisselstroom zou ingegeven zijn door tijdsdruk én financiële druk. Klopt dat?
“Neen. In de gesprekken die ik tot nu toe had, is het financiële geen issue. Ik krijg mijn opdracht van de Vlaamse regering, niet van Elia. Ik ben dus onpartijdig en onafhankelijk. Men heeft mij niet gezegd dat de uitkomst van mijn opdracht ook de goedkoopste oplossing moet zijn. Wat tijdsdruk betreft, die wordt bepaald door wat er op zee gebeurt. Niemand zal interesse hebben in het bouwen van windmolens op zee als die niet mogen draaien. Men heeft gesteld dat de technologie van gelijkstroom nog niet ver genoeg staat, maar we moeten weten binnen welke termijn dat wel zal zijn. Is dat twintig jaar of een paar jaar en loont het dus de moeite om even te wachten? Ook daarvoor is met professor Dirk Van Hertem van de KULeuven een specialist in mijn team opgenomen.”
Is even wachten wel een optie? Elia wil in 2024 al met de bouw starten.
“Als er zulke weerstand is voor een nieuw project, dan kan men niet zomaar doordoen. Dan riskeer je bij elke mogelijke stap in de procedure juridische obstakels en zal je plan uiteindelijk sneuvelen bij de Raad van State. Een intendant dient niet om de boel te vertragen. Ik kan ook niet garanderen dat men die timing zal halen, maar ik hoop wel met een oplossing te komen waar een zo groot mogelijk draagvlak voor bestaat. Mijn opdracht loopt over zes maanden en is eventueel verlengbaar, maar ik hoop toch binnen die zes maanden te landen.”
In de loop van november moet het werk van Guy Vloebergh en zijn team resulteren in een advies met aanbevelingen aan de Vlaamse regering. Dan moet ook het voorkeurstracé bepaald zijn waar zoveel mogelijk betrokken partijen zich kunnen in vinden.
Wat is Ventilus?
Ventilus is de naam voor de nieuwe verbinding die de elektriciteit van de windmolenparken op zee moet verbinden met het binnenland. Het project werd in april 2019 aangekondigd maar botste meteen op een storm van protest bij burgers en landbouwers, vooral vanwege mogelijke schadelijke effecten op het milieu en de gezondheid van mensen en dieren. De vele affiches langs bijvoorbeeld de E403 zijn een uiting van het protest. Werkgroepen moesten die woede kanaliseren maar toen de werkgroep technologie concludeerde dat alleen wisselstroom via nieuwe reusachtige masten als technologie gekozen kon worden, was het hek helemaal van de dam. De burgerplatforms dienden een verzoekschrift in bij de Vlaamse regering, waarna minister Demir besliste om Ventilus, waarmee om en bij de 500 miljoen euro gemoeid is, even on hold te zetten en een intendant aan te stellen die de plooien moet gladstrijken.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
