Duurzaam renoveren: hoe doe je dat en wat kost het?

Je woning energiezuinig maken is niet goedkoop, maar gelukkig kan je op verschillende premies rekenen. © Getty Images/Westend61
Phebe Somers

Stel: je hebt een nieuwe woning gekocht. Die heeft helaas een EPC-label E of F en moet dus binnen de vijf jaar gerenoveerd worden. Of je woont al even in je huidige huis of appartement, hebt wat kunnen sparen en wil graag enkele verbouwingen met blik op de toekomst uitvoeren. Welke werken moeten bovenaan je prioriteitenlijstje staan? Wij vroegen het aan adviseur ‘duurzaam bouwen’ Bert Vansteenkiste.

“Eerst en vooral is het belangrijk om te begrijpen dat een EPC-label een theoretische berekening is”, nuanceert Bert Vansteenkiste van Acasus, een laagdrempelige dienst van Provincie West-Vlaanderen die deskundig advies verleent om duurzaam te (ver)bouwen. “Het is een indicatie van hoe energiezuinig je woning is, maar het houdt ook met veel zaken géén rekening. Er zijn relatief goedkope en snelle oplossingen om je EPC-score in een korte tijd te verhogen, maar beter is om na te denken hoe je op lange termijn je woning energiezuinig kan maken. Op die manier kun je je verbruik – en dus je energiefactuur – verlagen én alvast inspelen op de strengere energiedoelstellingen die binnen 20 jaar van kracht zullen zijn. Staar je niet blind op de huidige terugverdienmodellen of EPC-vereisten, denk aan de toekomst.”

1. Dakisolatie: tussen 6.000 en 30.000 euro

“Je verliest de meeste warmte via je dak. Kies je ervoor om je dak langs de binnenkant te isoleren, dan kun je dit grotendeels zelf doen en ben je ervan af voor gemiddeld 6.000 euro. Doordat deze isolatie onderbroken wordt door de (houten) dakstructuur, zal je nog steeds een beetje warmte verliezen. Wees dus gerust ambitieus in de isolatiedikte. Als het even kan, raden wij toch zoveel mogelijk aan om je dak langs buiten te isoleren. Inclusief nieuwe dakbedekking – wat even duur is als je huidige dakpannen recupereren – kan dit echter oplopen tot 30.000 euro.

Bouwfysisch en met oog op de toekomst is dit de beste keuze, maar niet iedereen heeft zo’n groot budget natuurlijk.” Voor deze ingreep kan je tot 5.750 euro recupereren via premies.

2. Warmtepomp: tussen 4.000 en 25.000 euro

Bert Vansteenkiste is adviseur bij Acasus, de provinciale dienst waar elke burger een beroep op kan doen voor informatie over duurzaam (ver)bouwen. Meer info op www.acasus.be
Bert Vansteenkiste is adviseur bij Acasus, de provinciale dienst waar elke burger een beroep op kan doen voor informatie over duurzaam (ver)bouwen. Meer info op www.acasus.be © Acasus

“Je verwarmingssysteem wijzigen is een van de efficiëntste manieren op je EPC-score te verhogen. Door isolatie beperk je je energievraag, door slim te verwarmen kost het je minder om die energie op te wekken. Wie momenteel met mazout verwarmt, kan kiezen voor een gascondensatieketel van zo’n 4.000 euro. Maar aangezien het gebruik van fossiele brandstoffen steeds verder wordt afgebouwd, raden we meestal een warmtepomp aan. Die werkt op elektriciteit en heeft een zeer hoog rendement. Het populairste type kost gemiddeld 10.000 euro.

Daarmee ben je meteen ook deels gewapend tegen de steeds warmere zomers, want met een warmtepomp kun je ook koelen. Een belangrijke nuance: niet elke huis is klaar voor een warmtepomp. Aangezien je op lage temperatuur verwarmt is het noodzakelijk om – naast een goede isoltatie en luchtdichting – grote radiatoren te hebben of te investeren in vloerverwarming.” Voor deze ingreep kan je tot 6.400 recupereren via premies, afhankelijk van welk systeem je kiest.

3. Hoogrendementsglas: minstens 25.000 euro

“Ramen zijn sowieso het minst isolerende onderdeel van de bouwschil. Enkel glas is tegenwoordig zeker uit den boze, maar ook oud dubbel glas van voor 2004, isoleert maar liefst drie keer minder dan hoogrendementsglas. Als je renoveert, is die laatste soort een must om warmteverlies en koudestraling te minimaliseren. Het kost je wel een serieuze duit, en in veel gevallen zal je ook het schrijnwerk moeten aanpakken.

Bedenk ook welk ventilatiesysteem je zal toepassen en voorzie ventilatieroosters indien nodig. Zonwerend glas – die de zomerse hitte buiten houdt – raden wij altijd af, omdat je in de tussenseizoenen gratis warmte van de zon tegenhoudt.” Voor deze ingreep kan je tot 5.500 euro recupereren via premies.

4. Zonnepanelen: maximum 10.000 euro

“Dit is eigenlijk een no-brainer, zeker als je beslist om te investeren in een warmtepomp. De premies dalen, maar dat komt omdat je de kostprijs van je zonnepanelen tegenwoordig binnen de vijf jaar hebt terugverdiend. Wij raden altijd aan om je maximale potentieel te benutten, en niet enkel de panelen te leggen die je nodig hebt voor je huidige, eigen gebruik. Denk maar een energiedelen, de elektrificatie van het wagenpark… Zonnepanelen vormen een belangrijk puzzelstuk in een energiezuinige woning en de transitie naar groene energie.” Voor deze ingreep kan je in 2023 nog 750 euro recupereren via premies.

5. Muurisolatie: tussen 20 en 200 euro per vierkante meter

“Wie een klein budget heeft, kan ervoor kiezen om de spouwmuren op te vullen met isolatiemateriaal. Dat kost slechts 20 euro per vierkante meter, maar de invloed op je EPC is minder groot. Een spouw is gemiddeld 5 centimeter breed, maar die isolatiedikte voldoet zelfs nu amper nog aan de minimumvoorschriften. Je buitengevel wegnemen, er isolatie tussen steken en daarna weer opbouwen, is een structureel slimmere maar ook veel duurdere oplossing.

Ook met het oog op hittebestendig verbouwen kan je gevelisolatie overwegen.” Voor deze ingreep kan je tot 6.000 euro recupereren via premies, afhankelijk van welke muren je isoleert.

Bovenstaande prijzen zijn geheel indicatieve gemiddeldes en sterk afhankelijk van de marktsituatie. Los van de gemiddelde Vlaamse verbouwpremies – die berekend worden op basis van je inkomen – kun je in verschillende gevallen ook goedkoper lenen als je je woning wil renoveren. Slaag je erin om je EPC-label te verbeteren, krijg je nog een extra premie met een maximum van 5.000 euro. Info op www.mijnverbouwpremie.be