Onze noorderburen zijn momenteel in de ban van ‘Het geheim van de Meester’, een televisieprogramma waarin een iconisch kunstwerk tot in de kleinste details gereconstrueerd wordt. Momenteel is De Nachtwacht van Rembrandt aan de beurt en het twintig vierkante meter grote schildersdoek komt warempel uit Waregem. Het 116 jaar oude Claessens Artists’ Canvas is de enige nog overgebleven schildersdoekproducent van ons land. “We werken nog grotendeels op dezelfde manier als een eeuw geleden.”
Het opzet van Het geheim van de Meester is even eenvoudig als geniaal. Een vierkoppig expertenteam reconstrueert de werken van Nederlands grootste kunstenaars en zet daarbij alles op alles om exact dezelfde weg af te leggen als de meester destijds deed. Op die manier willen ze zo dicht mogelijk de techniek, stijl, belevingswereld en tijdsgeest benaderen.
In vier afleveringen wordt het misschien wel beroemdste Nederlandse kunstwerk aller tijden, De Nachtwacht van Rembrandt – dat van 1642 dateert – tot in de kleinste details opnieuw vervaardigd. De basis om dat huzarenstukje te klaren, vonden ze bij ons.
Mensen vragen zich nooit af wie de doeken maakt. Dat willen wij veranderen
In het hartje van Waregem is sinds 1906 Claessens Artists’ Canvas te vinden, een nog écht ambachtelijke schildersdoekproducent waar de geschiedenis haast letterlijk van de muren druipt. “Toen het productiehuis ons begin 2021 vroeg of we een doek van om en bij de twintig vierkante meter voor hen konden maken, zijn we onmiddellijk in actie geschoten”, glimlacht zaakvoerder Thomas Huyvaert (39). “Dankzij onze ervaring zijn we wel wat gewoon, maar dit was toch een specialleke.”
Vlas als basis
Thomas vormt de zesde generatie binnen het bedrijf, dat begin twintigste eeuw door Victor Claessens werd opgericht. Toen bereidden veel professionele kunstenaars hun schildersdoeken nog zelf, maar omdat steeds meer hobbyisten het penseel begonnen te hanteren, steeg toen ook de vraag naar ambachtelijk schildersdoek. “En daar speelde onze stichter handig op in. Victor stond van bij de start garant voor hoogwaardig canvas met linnen als basis. Dat Waregem destijds middenin de vlasstreek lag, speelde uiteraard ook een rol. Uit het eerste orderboek, dat we nog steeds bijhouden, leren we dat er toen al bestellingen uit Amsterdam en Praag binnen liepen.”
Dat internationale karakter is altijd behouden gebleven. “85 procent van onze doeken verlaat België en gaat de wereld rond. Australië, Japan, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika… Er is net een bestelling richting Mexico vertrokken en nu werken we aan een order voor Colombia. Om maar te zeggen: ons werk is overal ter wereld bekend, alleen stelt het grote publiek zich nooit de vraag wie die schildersdoeken maakt. Wij dus”, grinnikt Thomas. “Als het over verf en penselen gaat, kent elke schilder wel enkele merken. Canvas daarentegen is een zeer anoniem gegeven.”
Wall of fame
In de loop der jaren hanteerden absolute kleppers uit de schilderkunst het werk van Thomas en zijn tienkoppig team. “Karel Appel, Roger Raveel, René Magritte, Keith Haring, Jackson Pollock, David Hockney… Mooie namen die bewijzen dat we topwerk leveren. Om onze bekendheid een boost te geven, zetten we onze naam op onze doeken en hebben we een virtueel museum in het leven geroepen. Daar zijn al meer dan honderd galerijen aangemaakt en hebben we een wall of fame. Als je alle kunstwerken er op een rijtje ziet, is dat best indrukwekkend.”
Elk jaar vervaardigt Claessens 175.000 lopende meter aan schildersdoek, met linnen als belangrijkste grondstof. “We bieden ook katoen en jute aan, maar niets gaat boven Belgisch linnen. Dat halen we trouwens bij de Meulebeekse weverij Libeco.”
Traditie is het codewoord bij de Waregemse ondernemer, want de productie gebeurt nog grotendeels op dezelfde manier als toen stichter Victor Claessens zijn eerste doeken vervaardigde. “Het proces is uiteraard deels machinaal, maar het is en blijft handwerk. Elk schildersdoek – of textielbehang, ons nevenproduct – passeert letterlijk door onze handen. Er kruipt veel tijd en liefde in wat we doen.”
Bruinige onderlaag
Die passie is niet alleen de Nederlandse televisiemakers opgevallen, want enkele jaren geleden streek Discovery Channel in Waregem neer om een aflevering van het programma How do they do it aan Claessens te wijden. “Het geheim van de Meester is fantastische promo voor ons. Ergens zijn we ook trots dat we ons steentje kunnen bijdragen aan het reproductieverhaal van een van de beroemdste schilderijen van deze planeet.”
“Het moeilijkste is om de bruinige onderlaag na te bootsen. Normaal brengen wij altijd een witte fond aan, Rembrandt hanteerde destijds een eerder beige kleur. Die hebben we met pigmenten in onze bedrijfskeuken staan mixen tot we het origineel zo goed mogelijk benaderden. Wat ons ook gelukt is. Nu is het prachtig om zien hoe ze in Nederland stap voor stap ons doek tot leven wekken.”
De toekomst ziet Thomas Huyvaert rooskleurig tegemoet. “De coronacrisis heeft de interesse in de schilderkunst en dus ook canvassen weer aangewakkerd. Ons doel is om onze merknaam bekender te maken. Haast niemand vraagt zich af welk doek er achter een meesterwerk schuil gaat, terwijl dit het fundament van een schilderij is. Daar willen we verandering in brengen.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
