Na een maandenlange opfrisbeurt is het Stadsmuseum in de Langestraat weer open. Je kan er dit weekend weer terecht en er gaat een expo van start over Oostendse menukaarten. De menukaart staat garant voor een paar hoofdstukken culinaire en sociale geschiedenis. Vooral vanaf de 19de eeuw, met de koninklijke interesse, het mondaine kuurtoerisme, de pakketboten, het kursaalleven, de internationale treinverbindingen… vertelt zo’n kaart veel meer dan alleen wat er op het bord of in het glas kwam.
De geëxposeerde menukaarten op de tentoonstelling ‘Oostende culinair op het menu’ refereren naar speciale, feestelijke, copieuze maaltijden met diverse gangen en zijn niet te verwarren met de spijskaarten die in een restaurant een keuze aan gerechten voorschotelen. Vee menukaarten zijn qua inhoud en (meestal Franse) taal pure poëzie en de omlijsting niet zelden het werk van een al of niet vermaard kunstenaar. Zo zijn er ontwerpen te zien van Ensor, Bulcke en Devolder.
Tussen 1840 en 1880 waren de porseleinkaarten erg gegeerd en zelfs een verzamelobject. Zeker de meer luxueuze en artistieke uitvoeringen, die soms ook nog eens gehandtekend werden door een illustere tafelgenoot. Door hun ouderdom alleen al kregen ze ook nog eens een historische waarde. Deze lithografische kaarten waren populair tussen ongeveer 1840 en 1880, maar omdat ze kaolien (of porseleinaarde, een witte, zuivere klei, red.) en loodwit bevatten, waren ze ook schadelijk voor de gezondheid.
In braille
“In de Culinaire Encyclopedie Elsevier 1974 vinden we het jaar 1810 als aanvangsdatum en natuurlijk Parijs als locatie van de eerste menukaart ”, zegt Eric Vloeberghs, die samen met Serge Van Daele en Daniël Lamoot de tentoonstelling vorm en inhoud gaf. “De oudste menukaart op de tentoonstelling dateert van 1848. We hebben geprobeerd in 15 thema’s de rijkelijke overvloed van de Oostendse menukaarten in beeld te brengen”, aldus Serge, die ons zelfs een menukaart in brailleschrift toont. Er zijn de menu’s van de maalboten, van de diverse culturele en ander verenigingen, van de luisterrijke en vooral smakelijke vieringen bij een eerste steenlegging, de doop van een schip, het bezoek van de koning… Na de Tweede Wereldoorlog zijn er gastronomische weekends en de Prijs Prosper Montagné in het casino-kursaal.
Ook de -stedelijke Hotelschool drukt zijn menukaarten en zijn stempel op het Oostendse culinaire leven. Op één foto ontmoet je zelfs een piepjonge Arno, netjes in het kelnerpak. Het water komt je in de mond van de rijke variëteit aan exquise vis- en vleesgerechten die op de kaarten is geconserveerd en natuurlijk ontbreken zelden de tomate aux crevettes en de Oostendse oesters. Die laatste tooien al de kaart van het restaurant Au boeuf à la mode in Parijs in 1817. En de beestjes, op een menukaart zelfs dichterlijk omschreven als schalenslijmen, presenteren zich evengoed ook als lekkernij op menukaarten in Hongarije en Moskou.
Eigen collectie
In de afdeling dranken van de expo komen naast champagne ook de diverse wijnen en bieren aan bod en het bronwater Oostende Thermal, dat in de Thermen werd gebotteld. Net als evenementen, zoals het Chapagneweekends en Met kunst aan tafel. Een groot gedeelte van de ongeveer 150 menukaarten, foto’s en voorwerpen komen uit de eigen collectie van Heemkring De Plate.
De tentoonstelling ‘Oostende culinair op het menu’ loopt van 5 februari tot 26 september en is elke dag, behalve dinsdag, toegankelijk van 10 tot 11.45, van 13.30 tot 15.15 en van 15.30 tot 17. 15 in het opgefriste Stadsmuseum in de Langestraat 69. Het is een organisatie van de Koninklijke Heem- en Geschiedkundige Kring De Plate met medewerking van de dienst Cultuur.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
