Oostende organiseert ‘omstaanderstraining’ tegen straatintimidatie: “Gepast reageren kan je leren”

Sfeerbeeld tijdens een omstaanderstraining bij jongeren op school. © Stad Oostende
Camille Jonckheere

Stad Oostende zet met ‘Omstaanderstraining voor burgers’ een stap verder in hun plan om intimidatie op straat of in het openbaar aan te pakken. “We zijn hier al jaren mee bezig, maar de laatste feiten van geweld bij het Regenbooghuis tonen dat trainingen om te kunnen ingrijpen meer dan nodig zijn.”

De afgelopen weken werd Oostende al twee keer opgeschrikt door zinloos en homofoob geweld. Eerst werd Jacky (54) voor het Regenbooghuis aan Zee in elkaar geslagen en enkele dagen later werd Angelo (34) uitgescholden en met een mes aangevallen. Het nieuws jaagt mensen een schrik aan en daar wil de stad iets aan doen.

“Sinds 2021 al zijn we bezig met een plan tegen straatintimidatie. De Vlaamse overheid gaf alle gemeenten en steden de kans om mee te stappen in projecten in het Plan Samenleven. Voor ons is het belangrijk dat iedereen zich veilig voelt. Dankzij die nieuwe budgetten kunnen we daar nu volop voor gaan. Dinsdagavond 19 november ging de eerste ‘omstaanderstraining voor burgers’ door”, zegt schepen voor Mens en Milieu Silke Beirens (Trots op Oostende).

Omstaanderstraining

Iedereen kent wel situaties waarin je te maken krijgt met ongewenst gedrag, zoals pesten, racistische uitlatingen, intimidatie – al dan niet seksueel, beledigingen, kleineren enzovoort. Het kan overal gebeuren. “Het is wetenschappelijk bewezen dat mensen steeds vaker niet reageren als ze getuige zijn van een ongeval of intimidatie. Ze gaan er vanuit dat anderen het wel zullen doen. Bij de laatste feiten aan het Regenbooghuis zien we dat omstaanders bevriezen. In onze samenleving durven we niet meer reageren als we iets zien dat niet oké is, omdat we bang zijn dat het tegen ons zou uitdraaien. We zijn het verleerd om op te komen voor anderen en met elkaar te praten.”

“We zijn het verleerd om op te komen voor anderen en met elkaar te praten”

“Als stadsbestuur alleen kunnen we niet alles veranderen. We hebben iedereen nodig om intimidatie op straat aan te pakken”, gaat Beirens verder. “Het is onze opdracht om mensen te leren hoe ze gepast kunnen reageren. Met die omstaanderstraining willen we aan de hand van voorbeeldsituaties, oefeningen of rollenspel mensen coachen om niet meer stil te blijven, maar actief anderen te helpen. Dat kan zijn met enkele kleine gebaren, zoals een andere omstaander zoeken en het slachtoffer benaderen om uit die onveilige situatie te raken. Het allerbelangrijkste is dat mensen iets durven te doen en niet gewoon zwijgen en wegkijken. Want het is altijd beter om wél in te grijpen.”

“He belangrijkste is dat mensen iets durven te doen en niet gewoon zwijgen en wegkijken”

In 2022 schoten de eerste trainingen uit de startblokken. “De eerste trainingen waren voor het personeel van stadsdiensten en strandredders. Daarna vonden er ook sessies plaats bij jongeren op school en bij het Regenbooghuis. Zo gingen we op zoek naar de beste aanpak op maat van de groep”, vertelt Raina Minhas, die sinds kort ook trainingen geeft. “In totaal hebben al meer dan 300 Oostendenaars de training al voltooid. Nu stellen we die trainingen voor het eerst open voor publiek. De eerste sessie was in een mum van tijd volzet. Daarom zullen we volgend jaar opschalen.”

Meer initiatieven

Daarnaast heeft Oostende nog andere initiatieven om intimidatie op straat aan te pakken. “We gebruiken nu ook het platform Safer Cities, waar inwoners een locatie kunnen aanduiden, waar zij slachtoffer of getuige waren van straatintimidatie of zich onveilig voelen in de stad. De politie weet alleen van de zware feiten, maar alle kleine dingen in de grijze zone durven mensen niet te melden.”

“Via het platform Safer Cities kunnen inwoners locaties melden waar ze slachtoffere of getuige waren van straatintimidatie of zich onveilig voelden”

“Met enkele vragen op dit platform kan dat wel. Daarmee kijken we hoe we als stad het probleem kunnen aanpakken met sociale organisaties of door de inrichting van de publieke ruimte aan te passen en bijvoorbeeld meer verlichting te voorzien. We kregen al meer dan 100 inzendingen binnen en met een campagne willen dit platform binnenkort nog beter voorstellen aan de Oostendenaar”, besluit Beirens.

Hoe kan je zelf ingrijpen?

In de training coacht men in Oostende inwoners hoe ze kunnen ingrijpen bij situaties van intimidatie. Maar hoe kan je in enkele kleine stappen het nu zelf doen?

Anderen betrekken: Zoek contact met mensen rondom je. Spreek een andere voorbijganger aan om samen in te grijpen.Aanspreken: Vraag of alles oké is of spreek de dader aan.Afleiding: Zorg voor afleiding van het mikpunt.Aanwezig blijven: Houd de situatie in het oog, bied het slachtoffer hulp om thuis te raken.Afzonderen: Ga er tussen staan en neem het mikpunt mee naar een andere plaats.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier