Kim Hertogs: “Niets of niemand neemt me mijn vrijheid nog af”

Televisiekijkers kennen Kim Hertogs uit onder meer de serie Zone Stad en Mijn slechtste beste vriendin, waarvan het tweede seizoen zopas van start ging. Hipsters weten dat ze een tijdlang Buchbar uitbaatte, voor de betere koffie en het bijhorende boek. En wie vandaag een gezonde vinger aan de pols houdt op sociale media, volgt haar op haar platform, The Fieldwork. Want nog voor we dat met zijn allen deden, ging Kim op zoek naar meer rust in haar hoofd en in haar leven. “Geen gemakkelijke zoektocht, maar de moeite waard.”

Bij ‘goeie golven’ komt Kim graag naar Oostende, om er te surfen nabij Oosteroever. En zo heeft de Noordzee nog wel een paar plekjes waar ze af en toe in het water te vinden is. Ze houdt van het vrije leven aan zee, ze is liever niet gebonden aan een surfclub. “Ik heb mijn eigen materiaal, een plank en een wetsuit, en meer heb ik niet nodig. Overmorgen vertrek ik samen met een vriendin naar Frankrijk. Plank in de auto en wég.” Vrijheid, blijheid. En ik wilde nog wel vragen hoe haar dagen er tegenwoordig uitzien. “Oh, maar ik werk natuurlijk ook nog wel”, lacht ze. “Ik heb er de opnames voor de tweede reeks van Mijn slechtste beste vriendin op zitten, en dat betekent dan toch enkele maanden goed doorwerken. Dan trek ik gemakkelijk dagen van zes uur ‘s ochtends tot zes uur ‘s avonds. Maar van zodra dat erop zit, neem ik weer tijd voor mezelf. Even alles geven en dan weer een tijdlang alles loslaten, die afwisseling bevalt me goed.”

Even alles geven en dan weer een tijdlang alles loslaten, die afwisseling bevalt me goed

Het is geen kwestie van laissez-faire, laissez-aller voor Kim. Tot een paar jaar geleden zag haar leven er anders uit. Behalve actrice was ze ook de vrouw achter Buchbar, een boekenwinkel annex koffiebar die op geen enkel lijstje van trendy adresjes in Antwerpen kon ontbreken. Kim had succes als onderneemster, maar gelukkiger werd ze daar eigenlijk niet van. “Het was nochtans wat ik zelf gewild had, en ook graag deed. Maar ik begon me te realiseren dat ik alleen nog maar werkte. Ik zag mijn vrienden nauwelijks nog. Familiefeestje? Jammer, ik moest werken. Het begon me alsmaar meer dwars te zitten. Als ik ‘s avonds thuiskwam leek het alsof er letterlijk iets in mijn hoofd op knappen stond. Ik besefte dat ik iets moest dóén, alleen had ik er geen idee van wat dat zou kunnen zijn.”

Hoe kwam je er dan bij om te gaan surfen?

“Surfen sprak me al eerder aan, maar ik was er nooit aan begonnen. Zelfs toen ik even een lief had die surfte, deed ik dat zelf niet. Daar echt een moment voor pakken, kwam er blijkbaar niet van. Tot ik vier jaar geleden heel diep zat en plots dacht: als ik op een plank in het water mijn evenwicht moet leren bewaren, kan ik nergens anders aan denken en wordt het misschien eindelijk rustig in mijn hoofd. Ik boekte lukraak een surfcursus in Marokko, heel goedkoop, en begon me toen pas af te vragen of dat wel zo’n goed idee was. I

k was ook echt de enige die geboekt had, maar ik werd er heel vriendelijk onthaald, leerde surfen én ontdekte dat daar meer bij komt kijken dan ik dacht. Na een paar dagen realiseerde ik me dat ik mijn hoofd op die manier echt leeg had kunnen maken. Er was bovendien geen spiertje in mijn lijf dat ‘s avonds geen pijn deed, maar ik dacht alleen maar: ik lééf weer. Door al die jaren voordien zo hard in mijn hoofd bezig te zijn – ik moet de melkboer nog bellen, en boeken bestellen en… -, was ik vergeten dat ik ook een lichaam heb. Ik vond mezelf terug en kon weer focussen op wat ik echt graag doe. Terug hier besloot ik de koffiebar te verkopen.”

“Ja, maar het was wél een doordachte keuze. En dat voelde goed. Want ik leidde een leven dat ik niet langer wilde. Niet dat het allemaal verkeerd was, het was vooral te veel. Ik zocht uit wat ik wilde behouden, naast het acteren, en dat bleek mensen inspireren. Dat deed ik voordien in Buchbar ook al graag: anderen boeken aanraden, hen iets aanreiken waarvan ik denk dat het hen kan boeien, hen ertoe aanzetten eens een andere koffiesmaak te ontdekken… Want mensen blijven heel belangrijk voor me, ik hou ervan om samen te komen, van gedachten te wisselen. Maar niet langer elke dag van de week zoals dat voordien het geval was, en waardoor sociaal contact begon aan te voelen als een verplichting. Zo erg dat het me moeite begon te kosten om vriendelijk te blijven tegen klanten. Ik heb eruit geleerd dat ik best wel sociaal ben, maar ook tijd voor mezelf moet maken.”

Dat inspireren doe je voortaan op je eigen platform, The Fieldwork.

“Precies, daar deel ik alles wat mij boeit met wie daar misschien ook interesse voor heeft. Soms organiseer ik een workshop, dan ga ik op zoek naar experten die daar zinnig over kunnen vertellen. Of ik maak een playlist van muziek waar ik van hou en deel die. Tijdens de lockdown stelde ik mensen voor om een kalender te maken waarop ze elke dag konden aanduiden welke goeie daad, ‘act of kindness’, ze hadden gesteld. Daarvan afgeleid bedacht ik het begrip ‘radical kindness’ om zo dat vriendelijke gebaar wat onder spanning te zetten. Kunnen we dit overdrijven? Kan je ooit te véél kindness de wereld in sturen? Een klein taalspelletje dat kan aanzetten tot nadenken, daar hou ik van. Ik ontwierp een collectie sokken met die term. Die vervolgens in geen tijd de deur uitvloog. Ja, het ondernemen zit er wel nog altijd in. (lacht) Maar het gaat mij vooral om de boodschap die ik ermee uitdraag. Ik zie het nu als mijn taak om wat ik oppik en me interesseert door te geven op mijn tempo, op een bewuste manier aan anderen, die er op hun beurt mee doen wat ze willen. Als dit soort ogenschijnlijk onschuldige dingetjes als een paar sokken twee seconden iemands blik kunnen verruimen, is mijn missie geslaagd. Ik geloof in het planten van enkele zaadjes en de mogelijkheid tot exponentiële groei wanneer ze uitkomen.”

Daar hebben marketeers een naam voor: ‘early adopters’.

“Dat ben ik inderdaad wel, denk ik. Ik pik snel op wat er leeft in de maatschappij. Of het blijkt in elk geval dat als ik iets doorgeef, het wel degelijk ook anderen boeit. Het resoneert. Zo werd ook surfen de voorbije jaren alsmaar populairder. Dat is natuurlijk niet mijn verdienste, maar ik denk dat de timing van mijn boekje en The Fieldwork on tour slechter had gekund.”

In het boekje ‘How I started surfing’ vertel je wat surfen voor jou betekend heeft.

“Ik kreeg daar zo veel vragen over dat ik mezelf maar bleef herhalen. Nu kan ik mensen voor antwoorden naar dat boekje verwijzen. Maar het leek me ook waardevol als metafoor voor iets veel groters. Veel leeftijdsgenoten van mij lijken vast te zitten in hun leven, sommigen in hun werk, anderen op persoonlijk vlak. Ze zoeken naar manieren om dat te doorbreken, maar vinden die niet. Ik dacht dat het sommigen kon helpen als ik mijn verhaal vertelde. Want ik had mezelf ook in een situatie gemanoeuvreerd waarvan het leek alsof ik er niet meer uit los kon komen. We voelen ons tot zo veel verplicht: genoeg verdienen, voldoen aan een imago, je ouders zijn nu net zo trots op wat je doet, enzovoort. Maar het kan wél, het is jouw leven, neem het in handen.”

Je hebt zelf geen gezin weliswaar.

“Dat maakt het voor mij inderdaad gemakkelijker. Ik kan mijn tas opnemen en vertrekken wanneer ik wil. Ik heb zelfs geen huisdier waarvoor ik me verantwoordelijk zou kunnen voelen. (lacht) Maar dat neemt niet weg dat ik het anders zou doen als ik een gezin had. Allicht zou ik dan niet op dezelfde manier leven als nu, maar mijn vrijheid neemt niets of niemand me nog af.”

Ik pik snel op wat er leeft in de maatschappij en inspireer er graag anderen mee

“Ik heb ook moeilijke jaren gekend. De administratieve rompslomp die bij de overname van Buchbar kwam kijken, of hoe ik het nadien financieel zou trekken, dat was niet niks. Maar die prijs was ik bereid te betalen. Ik denk niet dat ik er anders gezond bij was gebleven. Je goed voelen, daar kan voor mij in elk geval geen geld tegenop.”

Je brengt een positieve boodschap, maar zonder de geur van patchoeli? Mag ik dat zo samenvatten?

“Dat is de bedoeling, ja. Je geest openstellen, positief in het leven staan: veel mensen identificeren het nog altijd met oranje gewaden en winkeltjes waar je wierook en stenen met bijzondere krachten kunt kopen. Maar dat is slechts de verpakking. Wat telt is wat in het pakje zit. En tegelijk: waarom zou ik de verpakking niet aantrekkelijk en eigentijds maken, als dat de drempel om een positieve boodschap te ontdekken, verlaagt?”

En wat betekent surfen vandaag nog voor jou?

“Het helpt me om mijn competitieve ingesteldheid in balans te houden. Want van nature ben ik competitief. Maar na vier jaar kan ik nog altijd niet goed surfen, ik moet nog zo veel leren. Bovendien heb ik geen controle over de zee en haar krachten, ze kan me simpelweg verzwelgen. Dat besef maakt een mens nederig. Tegelijk zet ik wel telkens een stapje verder, ik durf bijvoorbeeld raad te vragen aan mensen die beter surfen dan ik en me kwetsbaar op te stellen door openlijk een skill te gaan leren die ik niet of nog niet beheers ook weer iets wat we niet meer gewend zijn als volwassenen en ik voel me nadien zo blij als het me gelukt is.”

“Daar worstel ik ook mee, ja. Ik was als jong meisje gefascineerd door wat de Belgische ontwerpers deden; Van Beirendonck, Van Noten… Ik maakte schoolwerkjes over hun werk, trok elk jaar naar Modo Bruxellae, droeg zelf de gekste outfits samengesteld uit tweedehandskleren en spullen uit de grote kledingketens eens ik in Antwerpen woonde. Maar met het opkomen van het begrip ‘duurzaamheid’ begon ik ook alsmaar meer te letten op waar iets vandaan komt en hoe het gemaakt wordt. Kleren zijn nog altijd een manier om me uit te drukken maar ik koop intussen niet meer om het even wat. Ik probeer geen kledingketens meer binnen te lopen, want aan het in stand houden van dat soort handel wil ik niet meer meewerken. Maar ik ben niet perfect, dus ja, soms koop ik toch weer eens een goedkoop T-shirt omdat ik het niet kan laten. Maar daar heb ik wel vrede mee, ik moet nu eenmaal mijn battles kiezen. Ik kan niet op elk vlak constant 100% alles juist en duurzaam doen. Want dan ga ik weer stressen, en het mag duidelijk zijn dat dat niet meer de bedoeling is.”