Geluk begint bij een droom

De meeste voornemens sneuvelen nog voor de derde week van het nieuwe jaar. Op deze vrijdag na de beruchte Blue Monday is de goede moed van velen al in hun schoenen gezakt. Toch maakt doelen stellen voor jezelf wél gelukkig. Maar de sleutel tot geluk schuilt niet in het krampachtig vasthouden aan het idee dat we pas gelukkig zullen zijn als we 10 kilogram minder wegen of een ander groot doel behalen. Het kán, maar dan moet je ook kunnen genieten van de reis ernaartoe. Want wanneer we te halsstarrig vasthouden aan geluk als einddoel, dreigt het aan ons voorbij te gaan.

Geluk is iets heel persoonlijks, en toch leert onderzoek ons dat er een aantal zaken zijn waar iederéén blij en gelukkig van wordt. Goed voor je lichaam zorgen en veel samen zijn met anderen zijn daar twee voorbeelden van. Maar als die zaken zo bepalend zijn voor ons geluk, waarom slagen we er toch vaak niet in om onze voornemens te doen slagen? Gelukspsycholoog en auteur van Happy in 100 dagen Josje Smeets: “Heel wat mensen denken op het vlak van goede voornemens heel erg zwart-wit. Het is alles of niets. Maar je leven plotsklaps volledig omgooien is zo goed als nooit haalbaar. Zeker niet wanneer je motivatie het resultaat is van een slecht zelfbeeld. Wanneer je niet slaagt in je opzet, zorgt dat voor een deuk in je zelfvertrouwen. Daardoor ben je geneigd helemaal af te haken.”

Begin klein

Dat betekent niet dat het maken van goede voornemens nefast is bij het streven naar geluk. Integendeel. “Het is heel goed om nieuwe doelen voor jezelf te stellen. Dat geeft je een gevoel van controle, wat belangrijk is voor je geluksgevoel. Het geheim schuilt echter niet in extremen. Stel doelen voorop die haalbaar zijn. Neem jezelf bijvoorbeeld voor om één keer per week of om de veertien dagen te sporten. Kleine overwinningen zijn een voorzet tot zoveel meer.

Je begint klein, maar behaalt uiteindelijk grote resultaten.” Dat gaat op voor alle doelen die je maakt, maar zéker bij sport. Josje Smeets: “Sport is geluksbevorderaar nummer één. Het is de enige manier om alle gelukshormonen tegelijkertijd te activeren. Ongeacht de sportactiviteit. Om het vol te houden, is het natuurlijk wel belangrijk dat je een sport beoefent die je leuk vindt. Ik geniet ervan om dagelijks te sporten om even mijn hoofd leeg te maken en mijn dag door te nemen. Zonder groter doel. Op het moment dat ik het moet doen om te presteren – zoals tijdens een wedstrijd – wordt het iets dat móét, waardoor ik er niet meer van geniet.”

Sporten is de enige manier om alle gelukshormonen tegelijkertijd te activeren

Sport zonder app die je prestaties bijhoudt. Het wegnemen van die druk – en vergelijking met anderen – leert je te leven in het hier en nu. Door gewoonweg om je heen te kijken, wordt je oerbrein getriggerd en komen de gelukshormonen serotonine en dopamine vrij. Je hartslag hoeft slechts een half uur lichtjes verhoogd te zijn om een geluksgevoel te ervaren. Zelfs je huis stofzuigen kan je dus al wat gelukkiger maken.

Probeer je al jaren te stoppen met roken? Dan is meteen stoppen een te grote stap. Behoed jezelf dit jaar van dezelfde teleurstelling en stel je doel bij. Probeer om twee sigaretten minder per dag te roken. Met die kleine overwinning zet je al een grote stap naar je einddoel.

Stop met vergelijken

Echt geluk schuilt niet in een modellenlichaam, het dragen van designerkleren of bezitten van andere luxueuze goederen. Hoe breed de glimlach van the rich and famous ook is op sociale media. Josje Smeets: “Dankzij sociale media krijgen we meer dan ooit inkijk in het leven van anderen. En gezien we daarop vooral de beste versie van onszelf portretteren, lijkt het alsof iedereen op sociale media een topleven leidt. Daardoor voel je de nood om jouw leven hetzelfde in te richten, want anders hoor je er niet bij. Die sociale vergelijking speelt een grote rol in de dagelijkse druk om jezelf gelukkig te voelen.”

Maar stel jezelf eens de vraag wáárom je jaloers bent op iemand anders zijn leven. Wat heeft die persoon dat jij niet hebt? Of wat doet hij/zij wat jij niet doet? De reden waarom je iemand benijdt ligt vaak dieper dan je zou denken. “Bekijk wat die persoon onderneemt. Is die vaak te zien in het gezelschap van anderen? Dan kan het zijn dat je misschien gewoon nood hebt aan een grotere vriendenkring”, aldus de gelukspsycholoog. In tijden van corona is het natuurlijk normaal dat we een grotere behoefte voelen aan sociaal contact. Dus ook op dat vlak vervallen we weer in ons zwart-wit denken: van zodra het weer kan, plannen we onze agenda’s vol sociale gebeurtenissen. Klinkt als muziek in de oren, maar toch raadt de gelukspsycholoog het af. “Weet dat ons precoronabestaan al bijna een jaar geleden is. We zijn niet meer gewend aan zoveel prikkels. Plan liever één echt leuk moment buitenshuis per week, dan dat je nooit meer thuis bent. Probeer je agenda leger te houden dan voor corona. De kunst zit hem in balans: zorg dat je leven leuk, maar ook rustig blijft. Dát is het recept voor langetermijngeluk.”

Mensen die hun verwachtingen naar beneden bijstellen zijn gelukkiger

Mensen die hun verwachtingen naar beneden bijstellen zijn gelukkiger. Omdat de realiteit dan positiever uitvalt dan je initieel verwacht had. Staar je dit jaar dus niet blind op de leuke tijd na corona, voor het geval dat het virus minder snel in te dammen valt dan gehoopt.

Doe aan een digitale detox en beperk jezelf tot vier keer een scrollkwartier per dag. Je zal versteld staan hoeveel tijd er vrijkomt om dingen te doen die je wél blij maken.

Plannen maakt wél gelukkig

Het stellen van doelen en een plan maken voor ons leven maakt ons bewezen gelukkig. Niet plannen lijkt misschien heerlijk rustgevend, maar is dat niet op langere termijn. Josje Smeets: “Het zetten van een stip op de horizon zorgt ervoor dat de keuzes die je onderweg maakt je een gevoel van zingeving geven.

Het is de reis naar je doel die je gelukkig moet maken

Ook neem je daardoor gemakkelijker beslissingen. En of je uiteindelijk uitkomt bij die stip of helemaal ergens anders, maakt dan eigenlijk niet uit.” Net zoals je je eindbestemming niet bereikt hebt wanneer je afstudeert, je droombaan verovert of trouwt, blijf je altijd onderweg in dit leven. Het is de reis die je gelukkig moet maken. Zoek dus een bestemming: bedenk een droom en probeer die te behalen. Dáár zit de sleutel naar een leven lang geluk. (Sabrina Bouzoumita)

‘Happy in 100 dagen: De bewezen shortcut naar meer geluk’, uitgeverij Lev., 242 blz., 20,99 euro. Je vindt het boek in de betere boekhandel of op standaardboekhandel.com.