Axelle Red neemt kerstalbum met soulsausje op: “Ik ben dol op de kitsch én de pracht van kerst”

Axelle Red associeer je niet meteen met klassieke kerstliederen. En toch weet deze Belgische artieste aan kerstevergreens een heel eigen soultwist te geven. In het Engels, Frans én Nederlands. Een gesprek met ‘La Red’ over kerst, muziek, het leven en haar cd The Christmas Album.

Het is even wennen aan de nieuwste plaat van Axelle Red, zowel wat de hoes als wat de inhoud betreft. Op de hoes prijkt Axelle met een speels gewei op haar hoofd, het album zelf is helemaal gewijd aan kerstliederen, van My favorite things en het uitbundige Let it snow tot een heel ingetogen Stille Nacht en het geëngageerde Le Noël de la rue.

Vanwaar komt het idee voor een kerstplaat?

“Ik heb een lijst met zaken die ik nog allemaal wil doen en een ervan was een kerstalbum. Ik hou van kerstliederen, het zijn goede songs die alle tijden overleven. Sommige zijn geschreven door grote songwriters uit de jaren dertig. Ik heb thuis kerstalbums van Bob Dylan, Bing Crosby, James Brown, Phil Spector, Elvis Presley en vele andere artiesten die hun interpretatie van kerstliederen brengen.”

“Mijn eerste idee was een kersttournee. Maar toen kwam corona. Aangezien optredens geen optie waren, rijpte het idee voor een kerstalbum. Ik vroeg aan mijn dochters om mee te kijken en toen zijn we samen beginnen te zingen, wat we anders nooit doen. Uiteindelijk hebben ze twee liedjes meegezongen die op het album staan. Het was een echt fun-project dat op het juiste moment kwam. Tijdens de coronapandemie voelde ik mij gevangen in mijn huis. Het was geen positieve periode. Normaal kan ik ontsnappen dankzij mijn optredens. Maar alles viel weg. Het kerstalbum was mijn positieve antwoord op die negatieve periode. De druk voor dit album lag ook minder hoog dan bij een totaal nieuw album met zelfgeschreven songs. Met dit album gooi ik mij niet voor de leeuwen omdat ik niets hoef te verdedigen. Met mijn eigen songs stel ik mij veel kwetsbaarder op.”

In welke mate herken je jezelf in dit album?

“Ik heb sowieso mijn eigen accenten aan de verschillende nummers gegeven. In die zin ligt deze kerstplaat niet zo ver van mijn eigen muziek. Op de plaat herken je uiteraard mijn timbre, maar ook mijn muziekgenre. De thema’s van de songs komen vaak in mijn muziek terug. Haal het woord kerst uit de liedjes en je krijgt een heel universeel gegeven. Het begrip kerst associeer ik met liefde, verzoening, bezinning, met de kleine dingen die het leven fijn maken, maar ook met een aanklacht tegen onrechtvaardigheid. Ik beschouw dit als een positieve plaat met een boodschap. Ik wil meer dan alleen maar brood en spelen bieden, zowel een show als een plaat moet in balans zijn. Mensen vertellen mij soms na mijn shows: ‘Je hebt mij doen lachen, wenen, nadenken’”.

“Mijn liefde voor kerst is heel hard gelinkt aan de fantastische jeugd die ik heb gehad”

“Het mooie aan de kersttijd is dat hij het kind weer in ons naar boven haalt, dat vind ik er zo fijn aan. Ik ben een echte kerstmens en geef die kersttraditie uit mijn jeugd door aan mijn gezin. Ik hou van kerst voor alle kleine gezellige dingen, zoals koekjes bakken, de tijd nemen voor alles. Ik hou zowel van de kitsch als van de pracht van kerst. Ik heb mooie kerstbollen die ik door de jaren heen verzameld heb en soms ook op zo’n manier mix dat er een fout kantje aanzit. Ik heb ooit kerst gevierd in Amerika, dat was echt over the top, met al die lichtjes buiten waar je blij van wordt. Ik besef hoe hard die liefde voor kerst gelinkt is aan mijn jeugd. Ik heb het geluk dat ik een fantastische jeugd heb gehad. Ik ben met de juiste genen in het juiste nest geboren. Ik put daar constant mijn geluk uit. Ik denk vaak dat een mens de som is van het aantal momenten van geluk die hij mocht ervaren.”

Je bent al jaren mensenrechtenactiviste, wanneer is dat engagement ontstaan?

“Ik denk dat ik zo geboren ben. Die gevoeligheid voor onrecht heeft altijd al in mij gezeten. Als rechtenstudent ben ik met de rugzak naar Vietnam getrokken, samen met Filip, mijn jeugdliefde en man. We waren amper 20 jaar toen we oorlogsslachtoffers zagen. Op dat moment hebben we samen besloten om ooit iets met mensenrechten te doen. Dat engagement schuilt in mijn songs, maar daarnaast ga ik met Filip ook op missie voor Handicap International. En ik spreek geregeld op congressen over vrouwenrechten en soms ook voor jongeren. In Molenbeek had ik het over vertrouwen voor een groep van jonge mensen. Ik vind het zalig om met jonge mensen te praten. Ik geef graag dingen door.”

Hoe verwerk je de ellende die je tijdens je missies ziet?

“Onrechtvaardigheid en ongelijkheid raken mij enorm. Er schuilt een rebel in mij. Vroeger was ik heviger, nu probeer ik de zaken iets beheerster aan te pakken. Ik kom altijd vol verontwaardiging thuis na een missie. Daarna begin ik de dingen te analyseren en dan therapeutisch weg te schrijven. Door mijn gevoeligheid schuilt er een zware kant in mij. Ik heb daar heel lang mee geworsteld.

“Een rimpel maakt je niet oud, je gedachten doen dat wel”

Op een gegeven moment wist ik niet wat mij overkwam: ik had een goede relatie, een mooi gezin met drie kinderen, succes in mijn carrière en toch was ik doodongelukkig. Tot ik begreep waaraan ik leed: weltschmerz. Ik tilde de lasten van de wereld op mijn schouders tot ik eronder gebukt ging. Nu ik dat begrijp en kan relativeren, kan ik weer gelukkig zijn. Ik gun mezelf nu het recht om blij te zijn.”

Op de hoes van je kerstplaat zie je er wel heel vrolijk uit

“Ik heb inderdaad ook een behoorlijk lichte kant en ik probeer beide constant in balans te houden. Ik lach heel veel; zo heb ik alle moppen van mijn vader zaliger onthouden. Geen zwarte humor, maar onschuldige, absurde moppen. Als het wat minder goed gaat, moet ik soms aan een mop van mijn vader denken, wat mij weer vrolijk maakt. Dat zijn mijn wapens: humor, maar ook de metaforen in mijn poëzie. Ik wou voor de platenhoes een fun-beeld. Elvis Pompilio heeft het haaraccessoire gemaakt. Niets is te gek voor Pompilio. Ik reik een idee aan en hij komt dan met een fantastisch resultaat tevoorschijn. De outfit is een creatie van Véronique Leroy. Ze ontwerpt heel knappe silhouetten en geeft er altijd een onverwachte twist aan. Ik heb creaties uit haar hele carrière. Ik bewaar trouwens al mijn kleren en recycleer ze voortdurend, ook mijn dochters dragen ze. Ik hou sowieso van de Belgische mode. Ik heb mijn Belgische garderobe ooit zelfs uitgeleend voor een tentoonstelling in het Modemuseum van Hasselt.”

Jouw eerste album is bijna 30 jaar oud, hoe kijk je terug op je carrière tot nu toe?

“Ik vind het fantastisch dat Filip en ik dezelfde droom hadden en hem samen verwezenlijkt hebben, elk op onze manier, zonder in elkaars vaarwater te komen. We kennen elkaar nu 34 jaar, we begrijpen alles van elkaar en we delen alles.”

“We hebben jaren deeltijds in Parijs gewoond. Mijn oudste dochter heeft haar eerste leerjaar nog in Parijs gevolgd, daarna zijn we teruggekeerd naar België. Ik vond Parijs een geweldige stad, maar ik voelde er mij als artiest geremd. Ik voelde mij geïntimideerd door het culturele verleden van Frankrijk. De Franse muziek was toen nog heel afgelijnd: ofwel deed je variété, ofwel rock, ofwel rap. Ik behoorde tot geen van de drie. Ik bracht wel protestsongs, maar ik was tegelijk modebewust. Dat vonden de Fransen heel verwarrend. Hier in België hebben we minder historiek en meer invloeden. Als kind luisterde ik naar Franse, Engelse, Duitse en Nederlandstalige muziek. Nu merk ik dat er in Frankrijk ook een evolutie naar meer diversiteit aan de gang is.”

“Als vrouwelijke artiest was het 30 jaar geleden niet evident om au sérieux genomen te worden. Ik heb mijn eigen weg moeten vinden en heb het artiestenbestaan op mijn manier met het moederschap gecombineerd, door bijvoorbeeld samen met ons gezin te toeren in een bus, in plaats van telkens op hotel te gaan. Ik heb jaren aan een hoog tempo geleefd en heb aan den lijve moeten ondervinden waar mijn grenzen lagen. Soms was er geen keuze: als het moment er is, moet je het grijpen en er volledig voor gaan, wat ik ook gedaan heb. Mijn kinderen zijn geboren in alle drukte van mijn carrière, ik leefde verschillende levens tegelijk. Ik ben nooit de mama geweest die mijn moeder geweest is. Zij bleef thuis voor de kinderen zodat mijn papa zich volledig kon focussen op zijn carrière, wat veel vrouwen van die generatie deden. Mijn mama geloofde in mijn dromen en steunde mij volledig. Als kind wil je je ouders altijd overtreffen. Mijn papa was een bekend figuur in Hasselt, maar ik wou bekend zijn in de wereld. Hoe hoger je opklimt als moeder, hoe meer je je kinderen overschaduwt. Zo voelen mijn dochters de druk van een beroemde moeder, wat niet altijd evident is.”

Leef je nu anders dan vroeger?

“Nu heb ik meer tijd en ook meer rust in mijn hoofd. Ik voel mij goed op onze boerderij. We wonen dicht tegen Brussel, maar toch midden in het groen. Dit is het beste van beide werelden. Ik heb de natuur nodig, ik moet elke dag kunnen wandelen. Ik luister ook naar mijn lichaam en lees veel wetenschappelijke artikels. Het is boeiend hoe geest en lichaam met elkaar verbonden zijn. Ik heb natuurlijk mijn leeftijd, maar ik vind niet dat een rimpel je oud maakt, het zijn je gedachten die je oud maken, ongeacht je leeftijd. Ik denk dat elke mens alle leeftijden in zich heeft, dat fluctueert voortdurend, in functie van je mood of van de energie die je op een bepaald moment hebt. Leeftijd is alleen maar een cijfer dat bedoeld is om mensen in hokjes te duwen. Filip en ik hebben onze kinderen opgevoed met het idee dat leeftijd niets betekent. Onze kinderen zijn bevriend met mensen van alle generaties, net omdat we altijd dingen samen gedaan hebben met alle generaties. Kinderen worden verteld dat ze dit en dat niet mogen doen omdat ze te jong zijn, terwijl een kind best matuur kan zijn. Vanaf een zekere leeftijd mag je dan weer andere dingen niet omdat je te oud bent. Zoals Madonna die verweten wordt dat ze zich te sexy gedraagt voor haar leeftijd. Als zij zich daarbij goed voelt, moet ze dat gewoon doen. Zullen we gewoon het woord leeftijd schrappen, ja?”

Op zaterdag 6 mei 2023 treedt Axelle Red op in het Concertgebouw Brugge naar aanleiding van 30 jaar ‘Sensualité’. Info: www.concertgebouw.be.

‘The Christmas Album’ is verkrijgbaar op cd en vinyl.