Mbaye Leye anders bekeken: van principiële leidersfiguur over goalgetter tot trainer

Mbaye Leye wint in 2017 de beker van België met Zulte Waregem, een van zijn mooiste triomfen. (foto Belga) © belga
Christof Decraene

Witte merel. Complete spits. Doelpuntenfontein. Leidersfiguur. Belgiëfan. Man van principes. Trainer. Mbaye Leye spant pijl na pijl op zijn boog en probeert nu ook raak te schieten in het trainersgild. Aan de vooravond van Standard – Zulte Waregem belichten we de gewezen spits van Essevee in zeven thema’s.

WITTE MEREL

In de lente van 2007 plukt Zulte Waregem de toen 24-jarige Mbaye Leye weg bij de Franse tweedeklasser Amiens. “Technisch onderlegd, wendbaar, maar ook vista en veel inzicht in de looplijnen“, aldus toenmalig hoofdscout Daniël Declerck. Ook coach Francky Dury beseft snel dat hij een witte merel in handen heeft. “Op training zag ik onmiddellijk werkkracht en rendement, een speler die sterk was in het duel en een prima timing en kopspel etaleerde.”

COMPLETE SPITS

Dury, die het altijd heeft gehad voor polyvalente aanvallers, gebruikt de spits Leye even graag als rechtsvoor. “Het viel Francky meteen op dat hij ons daar ook veel kon bijbrengen in balverlies”, aldus T2 Eddy Van den Berge in KW Waregem van vrijdag 26 april 2013. “Leye kun je perfect sturen. Hem hoef je maar één keer te zeggen dat een bepaalde speelhoek moet worden afgesneden”, vond Dury nog van de jonge Leye.

Mbaye Leye heeft enorm veel kwaliteiten en maar weinig minpunten”, liet gewezen aanvoerder Ludwin Van Nieuwenhuyze ooit optekenen. Met die sterktes weet de Senegalees perfect zijn zwaktes te compenseren. Hoe meer zijn snelheid met ouder worden afgebot raakt, hoe balvaster Leye wordt. “En met zijn speldoorzicht veegt hij probleemloos zijn niet al te uitgesproken gestalte onder de mat”, aldus nog hoofdscout Declerck in dat bewuste artikel in het voorjaar van 2013.

Mbaye Leye anders bekeken: van principiële leidersfiguur over goalgetter tot trainer
© BELGA

DOELPUNTENFONTEIN

In zijn beginperiode bij Essevee keert de werkkracht van Leye zich wel eens tegen hem. Volgens critici wringt hij iets te vaak huizenhoge kansen de nek om omdat hij niet ‘fris’ genoeg voor doel verschijnt. Perceptie… In zijn eerste volledige seizoen in de loondienst van Zulte Waregem (2007-2008) zet Leye 16 keer de netten bol in 31 competitiewedstrijden, in het bijna-kampioenenjaar 2012-2013 17 keer in 36 matchen. Anno 2015-2016 gaat hij nog eens vlotjes boven de 50 procent: 20 doelpunten op 38 wedstrijden. In totaal komt Leye aan 121 goals in 354 wedstrijden.

Zijn beste match ooit? “Onze 3-4-overwinning op Club Brugge in volle titelstrijd”, zeggen anciens Davy De fauw en Sammy Bossut in koor. Leye scoort drie keer in Jan Breydel, de ene goal nog mooier dan de andere, en geeft ook een assist. “Zijn eerste doelpunt was op pass van mij. Mbaye op ‘Mbaye-snelheid’ de diepte ingestuurd…”, bedenkt De fauw lachend. “Leye was niet de rapste, maar kon heel goed een man afhouden en schoot die bal heel erg lekker in de kruising”, herinnert Bossut zich.

LEIDERSFIGUUR

“Mbaye heeft het spel altijd goed weten te doorgronden en komt voor zijn mening uit. In onze kleedkamer hanteerde hij een directere stijl dan ik, maar daarom niet minder correct”, zegt De fauw. “Bij Mbaye is het zó en niet anders”, weet Dury. “Een speler die bij vertrek naar een wedstrijd niet de juiste kledij van de sponsor droeg werd daar meteen op aangesproken.”

Ook al won Leye hier nooit een titel, hij mag met trots op zijn carrière in België terugblikken

Nieuwkomers in het Regenboogstadion neemt Leye meteen bij de hand. Vooral op spelers van Afrikaanse origine, denk maar aan Junior Malanda en Soualiho Meïté, heeft hij een belangrijke invloed. Dury: “Ik herinner me een teambuilding aan onze kust. Er stond een opdracht met bootjes op het programma en Mbaye kwam naar mij: ‘Je mag me alles vragen, maar steek me niet in een boot met allemaal donkere spelers’. (lacht) In die zin is het een heel atypische jongen, ja, die zich snel aanpaste aan onze westerse omgeving en daarvoor zelfs Nederlands leerde.”

Mbaye Leye anders bekeken: van principiële leidersfiguur over goalgetter tot trainer
© BELGA

BELGIËFAN

De T1 van Zulte Waregem trekt een parallel met Nikica Jelavic. De Kroaat werd in dezelfde zomer als Mbaye Leye gehaald en kostte Essevee 500.000 euro, toen een clubrecord voor een inkomende transfer. Maar veel verder dan een doelpunt thuis tegen Standard en twee goals op Anderlecht raakt de schuchtere Jelavic niet. Nochtans bouwt Jelavic een veel internationalere carrière uit dan Leye die hem via Austria Wien naar onder meer Glasgow Rangers, Everton en West Ham brengt. Zijn Senegalese collega van weleer zou vooral fan blijven van het voetballand België. Al kan Leye na zijn eerste en meer dan geslaagde seizoen in de Jupiler Pro League poen gaan scheppen bij het Russische Rubin Kazan. Omdat hij net vader was geworden en uit schrik voor racisme ziet hij daar echter van af.

“Al heeft Mbaye nooit het geluk gehad een Belgische titel te mogen vieren, ik vind dat hij met grote trots mag terugkijken op zijn voetbaljaren in ons land”, vindt Davy De fauw.

MAN VAN PRINCIPES

Meer dan voor wie ook is een woord bij Mbaye Leye een woord. Tot op vandaag houdt hij vol dat zijn geforceerde vertrek naar AA Gent, in de winter van 2008-2009, er pas kwam nadat hij van manager Vincent Mannaert de toestemming kreeg om met Michel Louwagie te gaan onderhandelen. Leye zou een akkoord bereikt hebben met Gent, maar bij zij terugkeer in Waregem zou hij te horen hebben gekregen dat de club zijn staart introk. Toch kreeg de Senegalees zijn zin.

In de zomer van 2017 volgt een nieuwe exit in mineur. “Leye had hier nog één jaar contract en wou er nog twee extra, maar de club hield vast aan één”, zegt Dury. “Ik begreep het bestuur – we hebben niet de gewoonte om de contracten van dertigers met meer dan een jaar te verlengen maar ik verstond Mbaye Leye ook, want hij voelde zich fysiek nog perfect in orde. Dat heeft hij de voorbije twee seizoenen bewezen bij Eupen en Moeskroen, waarmee hij ons in play-off 2 compleet in de vernieling speelde. Tussen ons is er echter nooit iets gebroken. Mbaye Leye zal ik altijd met twee woorden blijven aanspreken.”

(ASSISTENT-)TRAINER

Niet dat ze bij Zulte Waregem geschrokken zijn dat Leye het nu wil maken als trainer, wel verwondert het Davy De fauw dat zijn vroegere collega meteen zijn kans krijgt als T2 van een topclub. “Ik vind het een grote stap in één keer, omdat de meesten als tussenstap eerst een jeugdploeg trainen.”

Volgens Dury heeft zijn vroegere poulain de voorbije jaren extra geloofwaardigheid opgebouwd in het Franstalige landsgedeelte door zijn analysewerk voor de Waalse televisie tijdens Europese voetbalavonden. “En dan is er het feit dat hij Michel Preud’homme natuurlijk goed kent van bij AA Gent. Kijk, ik zie Mbaye niet direct overnemen mocht Michel binnenkort al Luik verlaten – wat ik helemaal niet verwacht – maar hij krijgt nu een unieke kans om misschien wel sneller dan verwacht à la Karim Belhocine (sinds dit seizoen trainer bij Charleroi, red.) door te groeien.”