Opgelet: u moet stoppen voor grote schepen

Op zaterdag 26 augustus opent de A11, de 12km lange snelweg tussen de Blauwe Toren in Brugge en de N49 in Westkapelle. Die moet het verkeer tussen de kust en het binnenland vlotter én veiliger laten verlopen. De Vlaamse overheid investeerde 674 miljoen euro in het wegwerken van deze missing link, die de hele provincie aanbelangt. De A11, in tien vragen aan Eveline Vandecaetsbeek van het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer.

1. Wat is het doel van de A11?

“De snelweg moet zorgen voor een vlotte verbinding tussen Brugge en Knokke-Heist. De A11 maakt de haven van Zeebrugge beter bereikbaar en verhoogt de verkeersveiligheid doordat het haven- en het lokaal verkeer gescheiden worden. Het zware havenvrachtverkeer moet niet langer langs lokale wegen. Tegelijkertijd zal de A11 de leefbaarheid van de regio verhogen. Het lokale verkeer kreeg nieuwe verbindingswegen en veilige fietsroutes brengen fietsers naar de polderdorpen. Bovendien zorgt deze nieuwe autoweg ervoor dat ook toeristen uit het binnenland vlot naar de Oostkust en terug kunnen rijden.”

2. Hoeveel kost dit project?

“De Vlaamse overheid investeert 674 miljoen euro in deze missing link. De opdrachtgever is het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door het Agentschap Wegen en Verkeer. Via een overeenkomst droeg het Vlaamse Gewest het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud over aan de private projectvennootschap Via A11. Aandeelhouders van die vzw zijn de private partijen TINC, Inframan, Jan De Nul, Algemene Aannemingen Van Laere, Aswebo, Aclagro en Franki Construct. Daarnaast is er ook de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV). Naast kapitaal van de aandeelhouders wordt de vennootschap gefinancierd met een obligatie. Voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud van de A11 deed Via A11 een beroep op aannemers Jan De Nul, Algemene Aannemingen Van Laere, Franki Construct, Aswebo en Aclagro.”

3. Heeft de brand in 2016 de timing vertraagd?

“Aan de brug zelf was er geen schade, enkel aan de houten bekisting en enkele pilaren. Die werden op korte tijd vernieuwd. De aannemer heeft extra mensen en middelen ingeschakeld om de vertraging goed te maken. Door die brand zijn een aantal asfalteringswerken pas later kunnen starten, onder meer die van de Stationsweg. De aannemer doet er alles aan om enkele dagen na het feest op 26 augustus alles te kunnen openstellen maar het zou kunnen dat de Stationsweg pas midden september volgt.”

4. Hoe komt het dat alles al bij al vlot is verlopen?

“We hebben de timing van 42 maanden gehaald dankzij de goede samenwerking van AWV met een consortium van Vlaamse bedrijven, die voldoende kennis en daadkracht in huis hebben. Er was gekozen voor een geïntegreerde contractvorm voor ontwerp, bouw, financiering en onderhoud waarbij de aannemerscombinatie verantwoordelijk was voor de coördinatie van de werken. Verder hadden we voldoende voorbereidingstijd, zodat tijdig alle voorbereidende werken – onteigeningen, archeologie, verplaatsen van nutsleidingen – uitgevoerd konden worden. Op de werf werd waar nodig bijkomende capaciteit ingezet. Na de brand ter hoogte van het viaduct is er extra bekistingsmateriaal ingezet en werden meer arbeiders ingezet om de verloren tijd in te halen. Ook de zeer hevige regenval in de zomer van 2014 hebben we zo moeten opvangen.”

5. Hoeveel mensen hebben hieraan meegewerkt?

“Gemiddeld stonden er elke dag 350 à 400 mensen op de werf. Daarnaast werkten nog eens zoveel mensen mee die niet op de werf waren. Het was een bont internationaal gezelschap, met Polen, Roemenen, Turken, Nederlanders, Fransen, Hongaren, Portugezen, Russen, Duitsers en Italianen. Maar ook West-Vlamingen! Onze projectleider Koen Thys is een halve Bruggeling. Aan zijn accent hoor je wel dat hij van Antwerpen afkomstig is.” (lacht)

“Bij het consortium zijn er ook een aantal West-Vlamingen in leidinggevende functies: Bart Callens uit Marke is algemeen directeur van de projectvennootschap Via A11, Dammenaar Bert Van Quekelberghe is adjunct-projectdirecteur. Arnold Feys, de projectleider voor de bouw van de kunstwerken, komt uit Brugge. Carlos Depuyt uit Ledegem is eveneens projectleider voor de bouw van de kunstwerken, Lendeledenaar Joos Dewulf is verantwoordelijke projectbeheersing, Jan De Brabander uit Brugge projectleider asfalt en Bruggeling Kristof Devolder projectleider waterdichtingswerken op kunstwerken.”

6. Wat moet er nu nog gebeuren?

“Momenteel is de A11 volledig aangelegd in asfalt. We zijn nu bezig met de afwerking: het plaatsen van signalisatie, de afwerking van leuningen… Op de N49 en één tak van de wisselaar A11-N49 dienen nog de laatste asfaltlagen aangebracht te worden, waarna ook daar de afwerking kan gebeuren. Deze wegen zullen open zijn op 26 augustus. Naast de A11 wordt momenteel ook de laatste hand gelegd aan de fietspaden en de nabijgelegen lokale wegen.”

“Na de openstelling van de A11 moet nog een groot deel van de tijdelijke wegen opgebroken worden langs de tunnels van de A11. Daarnaast dienen nog aanpassingen te gebeuren aan de momenteel druk bereden lokale infrastructuur. Op de verbindingsweg tussen de Blankenbergsesteenweg en de Pathoekeweg moet de asfaltverharding van de bestaande brug over de sporen vernieuwd worden. Hierdoor zal deze weg afgesloten worden tot eind oktober. Ook op de Westkapellestraat en Dudzelestraat zullen er in september en oktober nog werken uitgevoerd worden.”

7. Wat is de impact op de polderdorpen?

“In de voorbereiding werden drie tracés vooropgesteld waarbij één heel dicht bij de dorpskern van Westkapelle lag en daardoor het Europees beschermd natuurgebied vrijwaarde. Uiteindelijk werd gekozen voor het tracé zoals het nu werd uitgevoerd. Dat ligt verder weg van Westkapelle, maar wel voor een deel in natuurgebied. Dit werd gecompenseerd door in Varsenare en Damme 32ha nieuw natuurgebied te creëren. Ter hoogte van Westkapelle werd de A11 ondertunneld om geluidshinder zoveel mogelijk te beperken.”

“In de conceptfase zaten heel veel bijeenkomsten met belanghebbenden, wat resulteerde in ontwerpplannen met respect voor omwonenden, landbouwers, het polderlandschap en de natuur. Daar is veel op ingezet waardoor er snel een groot draagvlak was voor de A11. Je mag niet vergeten dat de snelweg voor de lokale bewoners een enorme meerwaarde biedt. Hun wegen zullen niet langer gebruikt worden door al dat zware havenverkeer. Bovendien komen er ook bijkomende fietsverbindingen, die de polderdorpen weer met elkaar verbinden. Dudzele en Zuienkerke zullen weer rechtstreeks met elkaar verbonden zijn door het herstellen van de Stationswegverbinding.

8. Moesten er veel mensen onteigend worden?

“Er zijn slechts enkele onteigeningen geweest van particuliere woningen. Het grootste deel ging om landbouwgrond. Er is een vruchtbare samenwerking geweest met de Vlaamse Landmaatschappij, die eerst een voorlopige gebruiksruil heeft gedaan. Na de aanleg van de A11 gaan ze over tot eigendomsruil. Het is de eerste keer dat zo’n voorlopige oplossing in de vorm van gebruiksruil werd toegepast in Vlaanderen. In afwachting van de ruilverkaveling nemen landbouwers al hun nieuwe ingeruilde percelen in gebruik, maar blijven ze pacht betalen aan de eigenaar van hun oude percelen. Van zodra het ruilverkavelingsproject opstart – als de A11 volledig af is – wordt de eigendomssituatie aangepast aan de nieuwe gebruikssituatie.”

“Het ruilcomité en de Vlaamse Landmaatschappij hebben er over gewaakt dat landbouwers na de ruil zoveel mogelijk over even grote percelen kunnen beschikken, geschikt voor dezelfde teelten. Bij voorkeur liggen de percelen na de ruil aan één kant van de A11. Boerderijen en gronden werden zo goed als mogelijk gegroepeerd. Om de ruiloperatie te doen slagen, werden niet alleen de 29 getroffen bedrijven erbij betrokken maar in totaal 108 landbouwers met percelen in de buurt van het nieuwe autosnelwegtracé.”

9. Een snelweg met een brug: riskeer je zo geen grote files?

“Beweegbare bruggen op een autosnelweg zijn een primeur voor België. In Nederland zijn er al verschillende. Die zullen weinig open moeten gaan, vermoedelijk 1 à 2 maal per dag, omdat kleinere schepen er vlot onderdoor kunnen varen. Dynamische verkeersborden, slagbomen en verkeerslichten geven op tijd aan wanneer de brug open gaat.”

10. Zullen de lichten aan de Blauwe Toren het verkeer stremmen?

“De omgeving aan de Blankenbergse Steenweg en de Blauwe Toren is geen klaverblad. Aan de ene zijde is er de rotonde, groter dan vroeger. Aan de zijde Blankenberge zijn er verkeerslichten, maar we verwachten daar geen problemen. Eens de A11 in dienst, zal het verkeer van Knokke al op de N31 zitten.”