Trajectbegeleider Iryna over één jaar oorlog in Oekraïne: “De onzekerheid is voor vluchtelingen het zwaarst”

Iryna Zbrozhek verloor gelukkig nog geen familie of vrienden in de oorlog in Oekraïne. © MD
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft Kortrijk in totaal al 485 mensen opgevangen. Al 85 mensen zijn doorgereisd of teruggekeerd. Ook de moeder, tante en nonkel van de Kortrijks-Oekraïense Iryna Zbrozhek (47) vonden hun weg naar onze stad. De grote golf aan solidariteit in België brengt hoop, maar het verdriet is nog even tastbaar. “We klampen ons vast aan positieve zaken, zoals het vrijwilligerswerk en de humanitaire hulp van onbekenden.”

Afgelopen jaren waren uitzonderlijk zwaar voor de Kortrijk-Oekraïense Iryna Zbrozhek (47). Haar vader overleed na tien dagen ziekte aan COVID-19 in mei 2021. Hij lag al een tijdje op intensieve zorgen. Iryna kon hem nog eenmaal bellen toen ze in Odessa was, maar kreeg de dag erop al bericht dat hij overleden was. Eind december kwam haar moeder Natasha (70) op bezoek in Kortrijk. “We zijn samen op reis gegaan naar Egypte voor haar verjaardag met het hele gezin. Ik zou begin maart terugvliegen naar Odessa, maar de spanningen tussen Oekraïne en Rusland waren al aan het escaleren. Toen ik op 22 februari te gast was op De Afspraak zei Jonathan Holslag (professor internationale politiek aan VUB, red.) achteraf dat als ik daar nog familie had, ik ze onmiddellijk moest weghalen. Toen ik dit thuis vertelde, leek mijn moeder alsnog vastberaden om terug te keren.”

Enkele dagen later was de oorlog een feit. Diezelfde ochtend belde Irynas tante Svetlana (61). Zij en haar man Yuri (62) werden wakker door het geluid van ontploffingen en zagen buiten een raket voorbijvliegen. Binnen enkele dagen vluchtte haar tante het land uit naar Polen om daar tijdelijk te wonen bij haar zoon. Nonkel Yuri weigerde te vertrekken en bleef in Oekraïne om te vechten in het vrijwilligersleger. “Hij is altijd heel begaan geweest met Oekraïne. Tot in de zomer bleef hij er vechten, tot hij op was. Samen met Svetlana reisde hij in juli naar Kortrijk.”

Trajectbegeleider

Iryna is Kortrijk, haar thuisstad, dankbaar voor wat het doet voor de Oekraïense vluchtelingen. “Er werd onmiddellijk ingezet op duurzame huisvesting en mensen worden begeleid naar woningen op de private markt waardoor mijn tante, nonkel en mama nu kunnen samenwonen.”

Iryna heeft wel nog steeds vrienden wonen in Odessa. Dankzij verschillende apps kan ze de oorlogssituatie in Oekraïne goed opvolgen. “Het zou voor mezelf beter zijn dat ik het even opzijleg, om rust te vinden. Maar dat is onmogelijk. Ik kan het gewoon niet laten en ben er continu mee bezig.”

Oekraïense Kortrijkzanen willen nu heel graag iets teruggeven aan de stad

Iryna verloor nog geen familie of vrienden in de oorlog. “Maar zelfs onrechtstreeks maakt het conflict slachtoffers. We kennen iemand die is gestorven aan een hartstilstand, nadat hij voor de derde keer vernam dat een goede vriend aan het front gestorven was. Ikzelf ben als trajectbegeleider ook in aanraking gekomen met gevluchte Oekraïners. Dat was heel moeilijk. Soms waren we samen aan het huilen. De verhalen waarmee ik geconfronteerd werd, waren verschrikkelijk. Ook voor het uitbreken van de oorlog heb ik zes jaar lang met vluchtelingen gewerkt. Migratie is nooit een makkelijke keuze, maar als je noodgedwongen moet vluchten dan is dat voor iedereen traumatisch. Uiteraard ligt dit conflict mij veel nauwer aan het hart. Het voelt voor iedereen ook zo dichtbij, Kiev ligt tenslotte maar op 2.000 kilometer van hier. Slechts een grens verwijderd van de Europese Unie.”

Nataliya Kozlova en Iryna.
Nataliya Kozlova en Iryna. © gf

Help4UkraineKortrijk

Iryna leerde sinds de oorlog meer Oekraïense Kortrijkzanen kennen. “Fantastische mensen, ze willen heel graag iets teruggeven aan de stad en hier iets betekenen. Zo ontstond ‘Help4UkraineKortrijk’. Onder meer Nataliya Kozlova, die al 20 jaar in Kortrijk woont, is een belangrijke trekker binnen de vereniging. “Eerst lag de focus op opvang en onmiddellijke humanitaire hulp. Nu, na een jaar oorlog, richten we ons meer op vrijwilligerswerk en de organisatie van ontmoetingsmomenten en praatgroepen. Een vorige keer kwam een vrouw spreken die in Oekraïne als psycholoog werkte. Ze hield een gesprek met vluchtelingen over het verlies van hun identiteit, en wat de toekomst voor hen zou kunnen brengen. Het is vooral die onzekerheid die voor veel vluchtelingen zwaar is om te dragen.”

Op de website www.help4ukrainekortrijk.be vind je meer informatie over de vereniging en hoe je kan helpen. Doneren kan op het rekeningnummer BE28 7310 5505 2020. Met de donaties wordt bijvoorbeeld medische apparatuur en schooluitrusting aangekocht voor getroffen regio’s of worden de middelen rechtstreeks doorgestort voor lokale humanitaire hulp. Op de website vind je ook tips voor gastgezinnen. Zo worden de culturele verschillen opgelijst, zodat de integratie zo vlot mogelijk zou kunnen verlopen.

BIO: Iryna Zbrozhek

Privé: Iryna Zbrozhek (47) is geboren en opgegroeid in Odessa. Ze woont sinds 2016 in Kortrijk samen met haar man David Van Dorpe (46) en haar twee zonen Dimitri (17) en Stanislas (12).

Opleiding: Iryna studeerde Sociologie aan de universiteit van Odessa en Politieke Wetenschappen aan de Central European University in Warschau. Daarna werkte ze in 2001 aan een onderzoeksproject van de KU Leuven.

Loopbaan: Iryna werkte bij de faculteit Sociale Wetenschappen aan de KU Leuven. Vervolgens zes jaar als HR consultant te Oudergem. Ze is sinds 2005 beëdigd vertaler-tolk. Iryna vergezelde de jury van Eurosong naar Oekraïne en ging met het VRT-programma ‘Ten Oorlog’ mee naar het Oostfront in 2014. Sinds 2016 werkt ze als trajectbegeleider bij het Agentschap Integratie en Inburgering Kortrijk. Sinds juni 2022 maakt ze deel uit van de Vlaamse Ondersteuningsteams (VLOT).

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier