Scholen week vroeger dicht, kleinere buitenbubbel, kappers gesloten en winkelen op afspraak: dit heeft het Overlegcomité beslist

© Photo News
© Photo News
Olaf Verhaeghe

Het vervroegde Overlegcomité van woensdag heeft opnieuw enkele strengere maatregelen genomen in de strijd tegen het coronavirus. Vanaf zaterdag moeten de contactberoepen opnieuw de deuren sluiten, mag je maximaal met vier mensen afspreken buiten en moet je in niet-essentiële winkels een afspraak maken. Het lager en middelbaar onderwijs gaat de schoolpoort een week vroeger dicht, kleuters kunnen volgende week wel nog naar school.

“Ik hoop dat dit de laatste keer dat we slecht nieuws moeten brengen”, gaf premier Alexander De Croo (Open VLD) vrijdag na het vorige Overlegcomité aan. Amper vijf dagen later is die hoop, onder druk van fors stijgende coronacijfers, al volledig vervlogen. Woensdagmiddag kwamen de federale en regionale topministers met nieuwe, strengere coronamaatregelen. “We hebben gekozen voor de korte pijn: de paaspauze”, zo stelt de eerste minister.

De reden daarvoor: het rapport van coronacommissaris Pedro Facon dat in samenspraak met de experten werd opgesteld. Hun voorstel: een korte, krachtige lockdown waarin zowat alles ‘niet-essentieels’ tijdelijk on hold wordt gezet. Op die manier zou het na de paasvakantie mogelijk moeten worden om iédereen opnieuw naar school te sturen en begin mei de horeca te heropenen.

De beslissing van het Overlegcomité in een notendop

– De lagere en middelbare scholen gaan vanaf maandag dicht, een week voor de paasvakantie dus. Afstandsonderwijs wordt er niet georganiseerd. Ook het hoger onderwijs heeft een week extra vakantie. Het kleuteronderwijs blijft wel open.

– Niet-medische contactberoepen zoals kappers, tattoo-artiesten en schoonheidsspecialisten, moeten vanaf zaterdag opnieuw de deuren sluiten.

– Vanaf zaterdag zal je in alle niet-essentiële winkels vooraf een afspraak moeten maken. In grote winkels mogen maximaal 50 personen binnen.

– Het aantal mensen met wie je in de buitenlucht mag afspreken komt opnieuw op maximaal vier te liggen. Vandaag bestond die buitenbubbel nog uit maximaal tien mensen.

– De nieuwe maatregelen gaan voor zeker vier weken in, al zullen de ziekenhuiscijfers doorslaggevend zijn.

De druk van de coronacijfers op de politiek was hoog. Het gemiddeld aantal nieuwe besmettingen ligt opnieuw boven 4.000 per dag, dinsdag werden 280 patiënten opgenomen in een van de Belgische ziekenhuizen en op de diensten intensieve zorgen stijgt het aantal coronapatiënten verder tot boven 600. Hoewel de stijging enigszins te verwachten viel, zoals de modellen van biostatisticus Niel Hens (KU Lueven) enkele weken geleden aangaven, verloopt die sneller en ook een stuk vroeger dan verwacht.

De recente hospitalisatiecijfers liggen nog wel binnen de foutenmarge van het scenario met een Britse variant die zo’n 50 procent besmettelijker is, maar ze liggen wel hoger dan gehoopt. Dat de variant ook zieker maakt – en dus meer mensen naar intensieve zorg moeten verhuizen – stemt tot ongerustheid. Die ziekenhuiscijfers in combinatie met snel oplopende besmettingscijfers dwingen het Overlegcomité nu tot een verstrenging.

Kappers opnieuw dicht

Van een echte harde lockdown zoals we die in maart en april vorig jaar kenden, is geen sprake. De aanpak voor de komende weken heeft meer weg van de verstrengde situatie die in het najaar van 2020 werd afgekondigd. Het doel is vooral het aantal contacten tussen mensen tot een minimum te beperken.

Concreet moeten de kappers, schoonheidsspecialisten en tatoeëerders vanaf zaterdag opnieuw de deuren sluiten. De niet-medische contactberoepen waren nochtans maar sinds eind februari opnieuw aan de slag, maar moeten nu dus opnieuw een bittere pil slikken.

Ook voor de niet-essentiële winkels komen er strengere regels. Zo zal je vanaf komend weekend in al die zaken enkel kunnen winkelen op afspraak. De premier verwees daarbij naar Nederland. “Geen funshopping meer, dat is het devies”, aldus Alexander De Croo. In grote winkels komt er bovendien een maximum van 50 mensen die tegelijk aanwezig mogen zijn, onafhankelijk van de grootte van de handelszaken.

Kleuterklas wel open, lager en middelbaar dicht

Een derde grote maatregel komt er voor het onderwijs. Hoewel de politici vooraf de sluiting van de scholen ‘als allerlaatste optie’ wilden houden, werd op het Overlegcomité toch beslist om de paasvakantie voor het lager, het middelbaar en het hoger onderwijs met een week te vervroegen. Dat betekent dus dat er vanaf maandag geen les in de klas noch afstandsonderwijs wordt voorzien. Voor de kleutertjes wordt een uitzondering gemaakt: zij zullen wel nog op school terechtkunnen. Voor ouders die geen opvang kunnen vinden, wordt ook een oplossing voorzien. Examens zullen zeker wel nog kunnen plaatsvinden.

“In de leeftijdsgroep van 10 tot 19 jaar zijn de besmettingscijfers heel hoog. Die jongeren besmetten hun ouders wat het risico op besmetting bij grootouders opnieuw verhoogd”, zegt de premier. “De buffer van de paasperiode moet ons helpen om de trend te kunnen keren. Die methode hebben we ook gebruikt bij de herfstvakantie. Dat heeft toen geholpen om de situatie onder controle te krijgen.”

De zogenaamde buitenbubbel – het aantal mensen met wie je de buitenlucht mag samenkomen – wordt opnieuw kleiner. Eind februari besliste het Overlegcomité om die van vier naar maximaal tien mensen te brengen. Nu wordt daar aan geknabbeld en komt het maximum aantal mensen met wie je mag afspreken opnieuw op vier te liggen.

Aan de avondklok wordt niet geraakt: die blijft in Vlaanderen en Wallonië op middernacht liggen, in Brussel op 22 uur. Ook een verbod op niet-essentiële verplaatsingen, dat we nog kennen van vorig jaar, komt er niet. Het verbod op niet-essentiële reizen naar het buitenland blijft wel behouden, net als de verplichting op telewerk. Op die beide aspecten zullen de controles worden opgevoerd, zo kondigt de premier nog aan. “Mét strengere straffen – zoals het sluiten van bedrijven – indien nodig.”

Zomer zonder zorgen

“We beseffen dat dit een bijzonder zware opdoffer is, maar toch zou ik een paar lichtpunten willen aanhalen. We zijn er als land in geslaagd om 17 weken aan een stuk die derde golf van ons weg te houden”, aldus de premier nog. “Dat heeft ons bloed, zweet en tranen gekost. We gaan die derde golf de kop indrukken, op dezelfde manier zoals we dat eerder hebben gedaan. De situatie is ook anders, dankzij de vaccinaties die steeds sneller gaan. Tegen eind april moeten de 65-plussers en mensen met risicoprofielen hun prik hebben gekregen. Als die vier miljoen mensen hun vaccin hebben gekregen, dan zullen we het effect daarvan gezien. De vaccinatie beschermt de meest kwetsbaren. Dat is bewezen.”

“Het virus heeft ons weer met beide voeten op de grond gezet. Dit is een les in nederigheid, voor beleidsmakers, voor experten, voor ons allemaal. Het ligt in onze aard om plannen te maken, maar jammer genoeg ligt het in de aard van het virus om die plannen overhoop te halen en te dwarsbomen. Dat is frustrerend, maar ons doel blijft nog altijd een zomer zonder zorgen. Die ligt nog steeds binnen handbereik”, benadruk premier De Croo. “Het zal afhangen van de vaccinatie, maar het zal ook afhangen van ons gedrag. De basisregel blijft dezelfde: bescherm uzelf, bescherm uw naasten en beperk uw contacten.”