Recordaantal openstaande onderwijsvacatures: West-Vlaamse scholen zoeken nog 427 (!) mensen

Directrice Kristien Duhamel. “In een ideale wereld kunnen we starten met een volle equipe, maar als dat niet lukt zullen we net als vorig jaar creatief moeten zijn.” © JOKE COUVREUR
Phebe Somers

Iets meer dan een week voor de eerste schooldag is het lerarentekort in onze provincie groter dan ooit. West-Vlaamse scholen zoeken nog 427 lesgevers, coördinatoren en leidinggevenden. Dat zijn er liefst 20 procent meer dan vorig jaar en vijf keer zo veel als tien jaar geleden. “Er moet écht iets gebeuren.”

Binnen iets meer dan een week start het nieuwe schooljaar. Meer dan 23.000 West-Vlaamse leerkrachten en leidinggevenden zijn druk in de weer om de eerste schooldag in onze 647 scholen vlekkeloos te doen verlopen. Hoort daar ook bij, meer dan ooit: sollicitatiegesprekken voeren. De scholen in onze provincie zijn nog op zoek naar een recordaantal van 427 mensen. Het gaat om leidinggevend personeel, opleidingscoördinatoren, docenten en leerkrachten. Vorig jaar stonden rond deze periode nog 360 vacatures open, tien jaar geleden waren dat er nog… 75. Dat blijkt uit cijfers van de VDAB. (lees verder onder de grafiek)

Het schoentje knelt het hardst in het regulier secundair onderwijs, waar ze nog 253 leerkrachten moeten zien te strikken. “De informaticavakken, wiskunde en taalvakken vormen het grootste probleem in onze scholengroep”, zegt Koen Quaghebeur, directeur van een van de zeven campussen die scholengroep Guldensporencollege telt in Kortrijk en Harelbeke.

“Eigenlijk is het simpel: de instroom van afgestudeerde leerkrachten moet groter worden”

“Ik vermoed dat we tegen begin september wel iemand zullen vinden voor elke vacature, maar ik vrees vooral voor de vervangingen tijdens het jaar. Ziekte, zwangerschappen of ander verlof... Interims zoeken om die uitval op te vangen, is tegenwoordig een aartsmoeilijke opdracht. Zij-instromers en dergelijke verlichten onze zorgen, maar eigenlijk is het simpel: de instroom van afgestudeerde leerkrachten moet groter worden. Hoe dat bereikt kan worden? Dat is een complexe vraag zonder pasklaar antwoord, vrees ik...”

Creatief zijn

Ook in het buitengewoon onderwijs is de nood hoog. Daar zoeken ze nog 35 leerkrachten. In BuSo Onze Jeugd in Roeselare hopen ze de komende week nog zes leerkrachten binnen te halen. “Het wordt er echt niet eenvoudiger op”, zucht directrice Kristien Duhamel.

“In een ideale wereld kunnen we starten met een volledige equipe, maar als dat niet lukt zullen we net als vorig jaar creatief moeten zijn. Dan nemen er bepaalde leerkrachten meer uren op dan hun fulltime opdracht, met als risico dat hun werkdruk veel te hoog wordt en zij ook plots uitvallen. We hebben in het verleden ook aan opvoeders gevraagd of ze zich niet wilden bijscholen tot leerkracht. Die vraag moeten stellen, is een echte wanhoopskreet.”

“Wij moeten leerkrachten vragen meer uren te kloppen, met het risico dat ook zij uitvallen”

Maar ook dat zijn volgens Duhamel geen langetermijnoplossingen. Een combinatie van het loon, de massa aan papierwerk en het gebrek aan zekerheid voor jonge leerkrachten maakt volgens haar dat onderwijsjobs niet meer aantrekkelijk zijn. “Er moet structureel iets aangepakt worden.”

Vroege benoeming

Dat vindt ook David Janssens, woordvoerder van GO! Vlaams Gemeenschapsonderwijs, dat 129 scholen telt in West-Vlaanderen. “De huidige situatie is problematisch: élk vak is een knelpunt geworden, in tegenstelling tot vroeger. Er moeten duurzame oplossingen gezocht worden”, klinkt het stellig.

“Het imago van de job moet opgekrikt worden met een modern personeelsstatuut. Wij denken aan jaarprestatieopdrachten die meer omvatten dan enkel de uren waarin de leerkracht voor de klas staat. Voor jonge leerkrachten zou een vroege benoeming binnen een scholengroep ervoor zorgen dat ze sneller uitzicht hebben op werkzekerheid. Daarnaast laat de huidige wetgeving het niet toe dat mensen die deeltijds uit een langdurige ziekteperiode komen (tijdelijk) andere taken opnemen dan lesgeven, zij zouden nochtans heel waardevol kunnen zijn bij het begeleiden van jonge leerkrachten, het opnemen van administratieve taken of het maken van lesmateriaal.”

Op het kabinet van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) wensen ze gezien de lopende regeringsonderhandelingen niet te reageren op toekomstig beleid en de aanpak van het lerarentekort.

Opvallend meer vacatures voor schooldirecteurs

West-Vlaamse scholen zijn niet alleen op zoek naar heel wat leerkrachten. Er staan ook nog 23 vacatures open voor leidinggevenden, directeurs dus. Dat zijn er vier keer zoveel als vorig jaar in dezelfde periode. Toen waren er slechts zes directeurs te kort om het schooljaar aan te vatten. “Directeur zijn is een zware job en toch wel een stuk veeleisender dan vroeger”, weet David Janssens, woordvoerder van GO! Gemeenschapsonderwijs. “Op administratief en organisatorisch, maar ook op communicatief vlak. Ouders verwachten heel veel van de schooldirectie en willen vaker in dialoog treden. Dat zorgt ervoor dat zelfs jonge directeurs er sneller de brui aan geven. En dat terwijl er sowieso al veel vergrijzing is in die functie. Daardoor moeten momenteel ook veel gepensioneerde directeurs vervangen worden.”