Meer kandidaten, maar straks ook meer nood aan pleegouders: “Pleegzorg doe je nooit voor jezelf”

Vijf eigen kinderen en twintig pleegkinderen de voorbije jaren: welkom in het gezin van Nathalie en Henk.© Olaf Verhaeghe
Vijf eigen kinderen en twintig pleegkinderen de voorbije jaren: welkom in het gezin van Nathalie en Henk.© Olaf Verhaeghe
Olaf Verhaeghe

Er zijn straks meer plaatsen nodig voor pleegkinderen, want de gevolgen van de coronacrisis achter veel gevels van kwetsbare gezinnen zijn gigantisch. Gelukkig bieden meer West-Vlaamse pleeggezinnen dan ooit zich aan. Voor crisissituaties én voor langdurige opvang.

Vrolijk huppelt ze de kamer binnen. Amber* is 8 jaar, heeft prachtige lange bruine haren en een guitige glimlach. Dat ze honger heeft en een koekje wil, fluistert ze Henk toe. Weigeren kan hij niet. De buit is binnen. Amber maakt intussen al zo’n zes jaar deel uit van het kroostrijke gezin van Henk Henkie Vandeginste (50) en Nathalie Tallie Pinoy (51) uit Heule. Zelf hebben ze vijf kinderen, de jongste is 17, de oudste 26 en intussen het huis uit. Maar op familiefoto’s in hun huis zien we nog een 20-tal andere gezichtjes. Van piepjonge baby’s over kleuters tot jonge tieners. Van kinderen die er slechts enkele dagen verbleven tot zij die er twaalf jaar lang opgroeiden.

Henk en Nathalie stelden in december 1995 voor het eerst hun huis en hart open voor pleegkinderen. “Wij wilden altijd een groot gezin en pleegzorg had daar voor ons sowieso wel een plaatsje in”, zegt Nathalie. “Wij zijn jeugdwerkers in hart en nieren”, voegt Henk toe. “Voor ons kan een tafel niet groot genoeg zijn. Ooit woonden we met tien onder één dak. Dat is puzzelen, maar het lukt ook. We doen het lukken.”

Crisissituaties

West-Vlaanderen telt zo’n 1.000 pleeggezinnen waar een of meerdere kinderen uit een kwetsbare thuissituatie terechtkunnen. Ruim 70 procent van de pleegkinderen kan terecht binnen de eigen familie of onmiddellijke omgeving.

“Het mentaal welzijn van veel kinderen is door de crisis enorm aangetast. We moeten daar niet dom over doen” – Henk Vandeginste, pleegouder

Het voorbije jaar zette weinig verrassend extra druk op de pleegzorg. “Contact met de biologische ouders lag moeilijker. Vooral digitale bereikbaarheid vormde een groot obstakel”, zegt Nelle Devisscher van Pleegzorg West-Vlaanderen. “En dan had je een aantal crisissituaties, heel acute gevallen met pleegkinderen voor wie je op extreem korte tijd een oplossing moest zien te vinden. Een plaats voor één, twee, maximaal drie weken, zeg maar. We waren wat bang dat dit moeilijk zou worden, maar de respons was oprecht hartverwarmend. Een golf aan solidariteit.”

Ook Henk en Nathalie meldden zich meteen aan als crisisopvang, na jaren te focussen op langdurige plaatsing. “Tijdens zo’n coronalockdown, toch een ongeziene crisis, botsen sommige ouders nog meer op hun pedagogische tekortkomingen”, zegt Henk. “Verrassend is dat niet meteen natuurlijk, maar een kind mag daar nooit de dupe van worden. Jeugdrechters kijken in die omstandigheden nu almaar sneller naar pleegzorg. Dat is natuurlijk niet voor elk kind de ideale oplossing. Sommigen kunnen een gezinssituatie – hoe warm, veilig en goedbedoeld ook – als een bedreiging ervaren.”

 © Olaf Verhaeghe
© Olaf Verhaeghe

“Zeker voor kinderen die veel extra hulp nodig hebben of jongens en meisjes met een enorme bagage, is dat voor pleegouders lang niet altijd even evident”, zegt Nathalie. “Je kan vooraf niet altijd even goed inschatten wat dat met zich meebrengt.” “ Da’s just, Tallie ”, knikt Henk. “Het vraagt inspanningen, maar je doet alles in functie van de verdere ontwikkeling van de kinderen. Pleegzorg doe je nooit, echt nooit voor jezelf. Al is het wel enorm verrijkend. Het is gen e preusslag , het komt niet op je cv, maar als je het goed aanpakt, word je er zelf onnoemelijk veel beter van”

Vraag is hoe de nabije toekomst eruit zal zien. Bij Pleegzorg West-Vlaanderen is men voorzichtig, maar bestaat de vrees dat er door de coronalockdown meer kinderen in de problemen zijn gekomen. “Of dat ook tot aanzienlijk meer plaatsingen zal leiden? De kans is groot, maar exact is dat moeilijk te voorspellen”, aldus Nelle Devisscher.

Verstopte problemen

Henk en Nathalie delen die angst. “De voorbije maanden is heel veel verstopt gebleven achter de gevels”, zegt hij. “Mijn prognose is niet zo positief. De begeleiding is amper voorbij de voordeur geraakt.” “Een gesprekje op de stoep… Tja, je ziet niet wat er écht gebeurt”, zegt Nathalie, die zelf ook in de bijzondere jeugdzorg werkt. “Ik denk dat er nog veel naar buiten zal komen.” “Het mentaal welzijn van veel kinderen en jongeren is door de hele crisis ook enorm aangetast”, aldus Henk nog. “Bij veel ouders ook. En dat bij mensen die vaak niet veel overschot hebben. We hebben zo’n koppel geholpen, heel tijdelijk. Het kindje moest daar even weg, de druk op dat gezin werd té groot. Daarvoor is die crisisopvang cruciaal.”

Dat Pleegzorg West-Vlaanderen de jongste maanden meer kandidaat-pleeggezinnen vond, stemt dan weer positiever. “De drempel is lager geworden, vooral door infosessies online te organiseren”, zegt Nelle Devisscher nog. “Hoeveel pleeggezinnen we uiteindelijk zullen winnen , kan ik nu nog niet zeggen. Maar de grotere instroom is alleszins veelbelovend. En we merken wel dat de overgrote meerderheid met de juiste verwachtingen aan het verhaal begint.”

 © Olaf Verhaeghe
© Olaf Verhaeghe

*Amber is een schuilnaam.