In Zuid-West-Vlaanderen is de groep jongvolwassenen bij de daklozen met 24,1 procent het hoogste van België. Alleen in Gent hebben er effectief meer jongvolwassenen geen dak boven hun hoofd. Dat blijkt uit onderzoek van de Koning Boudewijnstichting. Volgens professor Koen Hermans zijn het er wellicht nog meer. Jef heeft al sinds zijn 17 geen vaste thuis meer. Recent trok hij van de kust naar Kortrijk, waar hij nu ondersteund wordt door het Oranjehuis met het project ‘Back On Track’.
Maandag 10 oktober is internationale dag tegen jeugddak- en thuisloosheid. In Zuid-West-Vlaanderen leven er iets meer dan 200 jongvolwassenen tussen de 18 en 25 jaar zonder dak boven hun hoofd. Ze slapen op straat, verblijven in opvangcentra of gaan van zetel naar zetel. “Wellicht zijn het er nog meer, maar het is moeilijk om een correct beeld te krijgen over die cijfers”, vertelt professor Koen Hermans van LUCAS KU Leuven.
“Het is moeilijk om het aantal dak- en thuislozen exact te gaan tellen”
In Zuid-West-Vlaanderen is de groep jongvolwassenen tussen de daklozen het meest vertegenwoordigd in vergelijking met andere regio’s of steden. “We zien daar geen specifieke reden voor, behalve dat we die gegevens beter in kaart kunnen brengen door het grote net van hulpverlening. Het Oranjehuis bijvoorbeeld heeft een sterk project ‘Back On Track’, waarbij ze specifiek focussen op het helpen van jongvolwassenen.”
‘Back On Track’
Phaedra is een van de tien begeleid(st)ers van het project ‘Back On Track’. Ze zoeken contact met de jongere om die dan een jaar lang intensief te begeleiden en terug basis te helpen opbouwen. “In het begin moet je een beetje een band opbouwen en weten wat die persoon al allemaal heeft meegemaakt. Vaak hebben zij er ook niet echt vertrouwen in, omdat ze al met veel verschillende organisaties in contact zijn gekomen. Maar wij willen de jongere helpen op een andere manier. Met ‘Back On Track’ begeleiden we nu een vijftigtal jongeren in West-Vlaanderen en rond Oudenaarde en Gent.”
“We doen veel dingen met de jongere samen zodat ze na een jaar op hun eigen benen kunnen staan”
Geen traditionele werking met bureaus en papierwerk dus. “We doen echt samen dingen met de jongere. We regelen administratie en proberen te helpen bij huisvesting. Maar we zoeken ook met de jongeren naar aanknopingspunten in het sociaal leven en vrije tijd. We bouwen eigenlijk een netwerk op en doen de dingen samen met hen en niet voor hen, zodat zij na een jaar op hun eigen benen kunnen staan en mensen hebben om op terug te vallen.”
Een van de jongeren, die Phaedra begeleidt, is de twintiger Jef (anonieme naam). Jef is al enkele jaren dakloos en werd enkele maanden geleden met het Oranjehuis in contact gebracht. “Thuis was het altijd al moeilijk bij ons. Ik was ook de oudste, dus ik ving vaak de klappen op. Op mijn 17de moest ik stoppen met school, omdat ik mijn jaar moest opnieuw doen en dat vonden ze thuis niet kunnen.”
Wirwar van organisaties
“Ik heb toen enkele maanden gewerkt, maar op een bepaald moment liepen de spanningen te hoog op en werd ik buiten geschopt uit huis. Toen heb ik vier maanden lang op mijn eentje proberen te overleven. Uiteindelijk ben ik naar het OCMW en CAW gegaan en werd ik van de ene organisatie naar de andere gestuurd”, gaat Jef verder.
“Op een bepaald moment ben ik op het slechte pad geraakt door zogenaamde vrienden. Ze maakte gebruik van me en manipuleerden mij. Het is toen allemaal de verkeerde kant opgegaan. Ik werd buiten gesmeten uit de studio, die ik had gekregen aan de kust en moest mijn plan trekken met de daklozen- en nachtopvang. Als je dakloos bent, zie je overdag alle uren voorbij tikken.”
“Er is niks erger dan de tijd die zo traag voorbij tikt”
“Er is niks erger dan de tijd die zo traag voorbij tikt en zitten wachten tot het opvangcentrum ‘s avonds terug opengaat. Uiteindelijk ben ik beginnen drinken om de tijd en de ellende te vergeten. Maar die drank bracht ook de slechte herinneringen naar boven. Ik was mezelf niet en had er geen controle over. Ik liet me meesleuren in een spiraal van alcohol en drugs.”
Nieuwe start
Een tijdje geleden trok Jef naar Kortrijk. “Te veel mensen kenden mij aan de kust. Ik moest het patroon doorbreken en een plaats vinden waar ik opnieuw kon beginnen. Niemand kent me hier. Het was na een opname in het ziekenhuis dat ik doorverwezen werd naar ‘Back On Track’. Phaedra heeft me al geholpen om mijn identiteitskaart, die geblokkeerd was opnieuw aan te vragen. Dat was een heel gedoe en het duurde wekenlang met die regelgeving voor daklozen tegen dat dit in orde was.”
“Ik probeer te genieten van de kleine dingen, zoals een douche”
Phaedra trekt regelmatig samen op pad met Jef. “Het eerste wat we doen, is het sociaal leven van de jongere opbouwen. We gaan eens samen naar een evenement van het jeugdhuis waar de jongeren kunnen rappen, samen een boksles doen. Binnenkort gaan we samen naar de voetbalclub ‘Younited’ in Kortrijk voor daklozen en kwetsbaren. Op die plaatsen leren de jongeren mensen kennen, die hen kunnen ondersteunen. Daarna kijken we hoe we de jongere verder op weg kunnen helpen naar werk of een woning, waar ze zich goed bij voelen.”
Voor Jef voelt het soms aan alsof hij terug vanaf nul moet beginnen. “De weekends zijn nog steeds de lastigste, wanneer het centrum overdag dicht is en ik nergens terecht kan. En ‘s avonds is er gelukkig wel de nachtopvang. Maar ik probeer van de kleine dingen te genieten, zoals een douche kunnen nemen of mijn kleren wassen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
