KW.be maakt de hele zomer een reis rond de wereld langs 80 West-Vlamingen. Vandaag zijn we te gast bij Johan van Parys in Minneapolis, USA.
Johan van Parys (55) zal op 5 september zijn twintigste ‘Minneapolis-verjaardag’ vieren. De gewezen Tieltenaar is er actief in het pastoraal werk en heeft doorheen de jaren een ruim palmares opgebouwd en tal van publicaties op zijn naam.
Hoe ben je in Minneapolis beland?
“Na mijn studies in Leuven ben ik naar de University of Notre Dame gegaan voor mijn doctoraat in de theologie. Ik werkte daar ook voor het centrum voor liturgische studies. Toen mijn positie niet langer bekostigd kon worden, heb ik gesolliciteerd voor de positie in Minneapolis. Ik had eigenlijk geen interesse in pastoraal werk. Na tien jaar aan de universiteit in Leuven en zes jaar in Notre Dame zag ik mijn toekomst in de academische wereld. Een vriendin, die lid is van de parochie, drong er echter op aan dat ik toch zou solliciteren. Ik heb dat gedaan en ik kreeg de job voor een interim van een jaar. Na drie maanden suggereerde de pastoor om de positie permanent te maken en dat hebben we dan ook gedaan, nu twintig jaar geleden.”
Vanwaar de keuze?
“Mijn keuze voor Notre Dame University was eigenlijk een beetje een financiële keuze. Ik wilde doctoreren in de theologie, meer speficiek in de liturgie. Ik was geïntereseerd in San Anselmo in Rome, l’Institut Catholique in Parijs en Notre Dame in Indiana. Mijn voorkeur was eerst Rome, wellicht mijn lievelingsstad in de wereld, gevolgd door Parijs, ook een grote liefde en mijn laatste keuze was Notre Dame. De universiteit daar is heel mooi, maar verder is South Bend niet zo’n interessante stad. Gelukkig is het maar een goede 90 minuten naar Chicago, waar ik vaak het weekend doorbracht. Alhoewel ik aanvaard was aan de drie universiteiten, bood Notre Dame mij een heel gunstige studiebeurs aan, die ik niet kon afwijzen. Ik had ondertussen al 10 jaar in Leuven gestudeerd en er was niet veel geld meer over voor verdere studies. Dus adieu Rome en Parijs… South Bend, here I come!”
Hoe lang woon je er al?
“Op 5 september vier ik mijn twintigste ‘Minneapolis-verjaardag’. Op 18 augustus was ik 26 jaar in de Verenigde Staten. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat ik twee jaar in Notre Dame zou verblijven, maar dat is dus een beetje anders uitgedraaid. Ik herinner mij mijn vertrek naar de VS heel goed. We waren in de Ardennen met de familie waar we elk jaar de maand augustus doorbrachten. We vierden nog samen Vive Marie of 15 augustus. Op 16 augustus ben ik dan naar Brussel gereisd om op 17 augustus naar de VS te vertrekken. Het was allemaal heel emotioneel.”
Had je aanpassingsproblemen?
“Het eerste jaar was het heel lastig. Ik kende niemand aan de universiteit. Ik had een klein kamertje in een huis voor internationale studenten. Alles was heel anders. Het eten was anders. Het levensritme was anders. De mensen waren anders. In die tijd hadden we ook niet de mogelijkheid om via het internet in contact te blijven. Alles moest via de telefoon of via de post gebeuren. Ik herinner mij dat ik mij wat eenzaam voelde, maar ik had mijn studies om mij bezig te houden. Ik ben dat jaar naar België gereisd voor Kerstmis. Dat was een mooi weerzien, en ik wist niet of ik na de kerstvakantie wel zou teruggaan. Ik heb dat dan toch gedaan. De tweede helft van het jaar werd alles beter, vooral omdat ik nieuwe vrienden leerde kennen. Daarna is alles heel goed beginnen gaan en ik ben er gebleven.”
Welke verschillen zijn er met België?
“Een groot verschil voor mij is het feit dat een grote meerderheid van de Amerikanen gelovig is. Het is niet voor niets dat op de dollars ‘In God we trust’ te lezen staat. Dat heeft zowel negatieve as positieve kanten. God wordt veel te vaak aangehaald in de verdediging van heel conservatieve principes. Er is echter ook een groot deel van de gelovige Amerikanen die hun geloof op een mooie en genereuze manier beleven. De meeste katholieken zijn uit hetzelfde hout gesneden als Paus Franciscus. Veel van de religieuze praktijken waar wij mee opgroeiden, maar die nu nagenoeg verdwenen zijn in België zijn hier nog heel populair, alhoewel ze anders beleefd worden.”
“Een ander verschil is de generositeit van de Amerikanen. De kerken bijvoorbeeld worden helemaal onderhouden door de parochianen. De stad of staat komt er helemaal niet in tussen. Ons jaarlijks budget van zo’n 4 miljoen euro wordt allemaal bekostigd door de parochianen. Hetzelfde geldt voor de musea, de concerten, enzovoort.”
“Wat mij voor de borst stuit, is de grote kloof tussen rijk en arm, de schrik die mensen hebben van gesocialiseerde instellingen zoals nationale ziekteverzekering waarbij ‘socialized’ dikwijls voor “socialist” wordt genomen. En voorts ook de obsessie voor het persoonlijk bezit van wapens, het racisme…”
Er leven nogal wat vooroordelen ten opzichte van de Verenigde Staten. Terecht, of verdient de VS beter?
“Sommige van mijn Belgische vrienden vonden het helemaal niks dat ik naar de VS zou verhuizen. Hun indruk van de VS was helemaal niet positief. En ik moet toegeven dat er aspecten zijn van de Amerikaanse samenleving die mij niet liggen en die ik niet begrijp. De obsessie bijvoorbeeld met het recht om wapens te bezitten is heel vreemd voor iemand die van België komt. Ik heb echter geleerd dat de VS zowel als Europa mensen heeft die nu eenmaal enggeestig zijn. Ik geef gemakkelijk toe dat ik mij meer thuis voel in de steden en in het noorden van het land, dan op het platteland en in het zuiden. Op het gevaar af van te veralgemenen: het platteland en het zuiden (the ‘Bible belt’) zijn conservatiever en ‘narrow minded’. In de voorbije 25 jaar is er echter veel veranderd. Neem bijvoorbeeld het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht, wat nu wettelijk is. Twintig jaar geleden was dat helemaal ondenkbaar en sinds enkele weken is het wettelijk en wordt het door een meederheid van de Amerikanen aanvaard. Ongeveer drie vierden van de katholieken zijn voor het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. Zelfs sommige bisschoppen zijn voorzichtig positief.”
In welke stad verblijf je het liefst? Of trek je liever naar het platteland?
“In Minneapolis is het een grote traditie om ‘up north’ te gaan naar ‘the cabin’. Veel mensen hebben een huisje in de bossen of bij een meer en tijdens het weekend verlaat iedereen de stad om naar the cabin te gaan, vooral in de zomer. Aangezien ik werk tijdens het weekend is dat een beetje moeilijk voor mij, maar toch doe ik het af en toe. Minneapolis is een heel mooie en kosmopolitische stad. Oorspronkelijk waren het hier allemaal Scandinavische immigranten. Nu is het hier zo een beetje de Verenigde Naties…”
Wat mis je uit België? Wat niet?
“Ik mis mijn familie, vooral de neefjes en nichtjes die zo snel opgroeien. Ik mis het levensritme van België. Ik mis het Bourgondische leven dat ons land zo typeert. Ik mis de kleinere steden en het platteland. Ik mis de oude gebouwen en de vele musea. Ik mis de straten met de kasseien. Ik mis mijn fiets. Ik mis de paaslelies die bloeien in maart… Er zijn kortom heel veel dingen die ik mis. Ik denk eigenlijk niet aan wat ik niet mis. Ik maak mij wel zorgen over het verdwijnen van het christelijk geloof, over de vragen rond migranten, over de toekomst van de Europese Unie, over extreem-rechtse bewegingen…”
Heb je nog veel contact met het thuisfront?
“Ik bel wekelijks met mijn zus en hou contact met mijn andere familieleden via mail, Facebook, Twitter en Skype. Ik ga ook eens per jaar terug naar België en mijn familie komt af en toe eens naar de VS. Mijn ouders kwamen hier heel graag. Hun eerste bezoek was voor twee weken. Daarna bleven ze gewoonlijk voor twee maanden. Ik lees ook de Belgische kranten en volg het nieuws op Facebook.”
Zou je nog terugkeren?
“Ik hoop binnen nu en vijf jaar naar Europa terug te keren. Misschien wordt dat België, maar het kan ook Frankrijk of Spanje zijn. Ik heb er altijd van gedroomd om een B&B te openen. Of dat lukt weet ik niet, maar zelf wil ik toch terugkeren.”
Ga je op reis in de VS zelf of trek je dan naar België?
“Ik reis vrij veel, zowel voor mijn werk als voor vakantie. In de voorbije maanden ben ik in Hawaï, New York, Santa Fe, San Francisco, Frankrijk en België geweest. En er staat mij nog een leuke lijst van steden te wachten voor de rest van het jaar. De VS is zo groot en zo verscheiden qua natuur en cultuur. Dat wordt pas echt duidelijk wanneer je met de auto door het land reist. De oostkust is heel anders dan de westkust. Northwest is heel anders dan southwest. Heel boeiend eigenlijk. En met de vele immigranten verandert het culturele landschap hier voortdurend.”
Ontmoet je vaak andere West-Vlamingen in Minneapolis?
“We hebben een Belgische ereconsul hier in Minneapolis. De consul en haar man zijn van Brussel. Zij organiseren af en toe eens een feestje en we gaan vaak eens op restaurant. Ik ben ook goed bevriend met een koppel van Ieper: Mimi en Tony Sandler. Tony is een zanger die carrière gemaakt heeft in Las Vegas als Sandler and Young. Tony was vorig jaar in Kortrijk om de vijftigste verjaardag van zijn carrière te vieren. Wanneer we samen zijn, spreken we ofwel in het Engels ofwel in het Vlaams. Mimi doet mij altijd denken aan mijn tante, die in Ieper woonde. Het doet altijd goed om die connectie te maken. En ze kookt graag Belgische gerechten, wat ik erg waardeer.”
Wat moet iemand zeker bezoeken als hij naar Minneapolis/de VS komt in jouw buurt?
“Hoewel Minneapolis in het midden van het land ligt, is het een mooie en diverse stad. We hebben een grote internationale gemeenschap, rijke musea, mooie architectuur, goede muziek, lekker eten… En hoewel het een grote stad is, is het er aangenaam wonen dankzij de meren en parken in de stad. Je kunt trouwens ook overal heen met de fiets, wat men niet echt verwacht in de VS. Ik vermoed echter dat Minneapolis jammer genoeg best bekend is voor de Mall of America, een monster van een winkelcentrum dat gebouwd is rond een indoor pretpark…”
(FJA – Foto’s Johan Van Parys)
Reis rond de wereld - 2015
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier