Onze jeugdbewegingen zijn populairder dan ooit: bijna 53.000 kinderen en jongeren zijn lid van Chiro, Scouts, KLJ of KSA

Het succes van de jeugdbewegingen in Vlaanderen is ongezien in de wereld, en al zeker in West-Vlaanderen. Op de foto herkennen we Tia Gaspar Mendes van Chiro Lichtervelde. © Kurt Desplenter Foto Kurt

Philippe Verhaest Reporter

Reporter 21 oktober 2021, 16:00

Op 22 oktober viert ons West-Vlaams jong geweld in 34 steden en gemeenten de Dag van de Jeugdbeweging. Met 52.617 zijn ze, het aantal kinderen en jongeren dat elk weekend naar onze vier grootste jeugdbewegingen trekt. Nog nooit lokten die zoveel leden, zelfs de coronacrisis kon de al jaren aan de gang zijnde groei niet stuiten. “Wie ooit lid was van een jeugdbeweging, blijft dat in zijn hart voor het leven.”

Tijdens het werkjaar 2019-2020 (de meest recente cijfers die beschikbaar zijn, red.) waren 52.617 kinderen en jongeren lid van een afdeling van Chiro, Scouts & Gidsen Vlaanderen, KLJ of KSA. De vier grootste jeugdbewegingen van onze provincie zijn samen goed voor 399 afdelingen, verspreid over onze 64 West-Vlaamse steden en gemeenten.

De grootste van het kwartet is al sinds jaar en dag de Chiro, met vorig jaar liefst 23.247 leden. KSA is een stevige tweede met 14.369 leden, gevolgd door Scouts & Gidsen Vlaanderen, dat 10.395 leden op de teller heeft staan. KLJ sluit het rijtje dan weer af met 4.606 leden. Opvallend: enkel KSA laat tegenover het werkjaar 2017-2018 een lichte daling optekenen. Sindsdien zijn 223 leden van de lijst verdwenen.

Van 121 tot 1 jaar oud

De oudste jeugdbeweging van West-Vlaanderen treffen we in Ingelmunster aan: waar de plaatselijke scoutsgroep Sint-Amandus al in 1900 boven de doopvont gehouden werd. 121 jaar later is de vereniging nog steeds springlevend, iets wat ook van de allerjongsten kan gezegd worden. Voor KLJ Gits en Scouts Spiere-Helkijn werd pas in 2020 het wiegje klaargezet.

De grootste van West-Vlaanderen: Scouts Groeninge Kortrijk

Met 495 leden en 98 leiders is Scouts Groeninge met voorsprong de grootste jeugdbeweging van West-Vlaanderen. “Dat hoge ledenaantal kunnen we zelf niet verklaren”, zegt Frauke Cosaert (45). Zij was haar hele jeugd lid en leidster en bekommert zich nog steeds om de ledenadministratie.

“Ik denk dat we vooral een sterk engagement delen, aangevuld met een sterk draaiend oudercomité en het feit dat het scoutsgevoel binnen families gewoon wordt doorgegeven.”

Het grote succes zorgt wel voor een ledenstop bij de jongste takken (leeftijdscategorieën, red.). “Ons principe is maximaal vijf of zes leden per leider. Zo houden we het werkbaar en krijgt iedereen voldoende aandacht. Bepaalde takken hebben we ontdubbeld en elke leidingsploeg is zelf verantwoordelijk voor de wekelijkse activiteit op zaterdag of zondag.”

“Een groepsleiding coördineert en organiseert regelmatig een groepsraad om de algemene zaken te bespreken. Eigenlijk runnen we onze Scouts als een middelgroot bedrijf, met onze leden als kloppend hart.”

De allerkleinste jeugdbeweging moeten we in KLJ-rangen zoeken. De Anzegemse afdeling is momenteel zes leden en twee leiders sterk, terwijl Scouts & Gidsen Groeninge aan de compleet andere kant van het firmament opereert. Vorig werkjaar stonden 98 leiders in voor het zaterdags vertier van zomaar eventjes 495 leden. Daarmee behoort de scoutsgroep ook tot de absolute top in Vlaanderen.

Vitaal belang

Hoe groot of klein een jeugdbeweging ook is, de basis blijft dezelfde: kinderen en jongeren een zinvolle tijdsbesteding bieden in een omgeving waar ouders hun kinderen met plezier aan toevertrouwen. “Dat klopt als een bus”, zegt ook Jan Van Reusel, woordvoerder van de Dag van de Jeugdbeweging. “We hebben met onze jeugdbewegingscultuur iets unieks in handen. De coronacrisis heeft ons collectief doen inzien dat de behoefte om elkaar te ontmoeten en uitdagingen aan te gaan binnen je eigen leeftijdsgroep van vitaal belang is. Het is zelfs een pedagogische noodzaak.”

“De jeugdbeweging is een emotioneel en fysiek nest waar kinderen de kans krijgen om zichzelf te zijn. Ze vinden er een plek waar ze ook zelf de nodige verantwoordelijkheid aan de dag kunnen leggen. Daar waren de vele kampen tijdens de voorbije zomer het perfecte voorbeeld van. Dankzij de nodige zelfdiscipline moesten er amper kampen afgebroken worden door coronabesmettingen.”

Vlaanderen: absolute top

Nog een opvallend fenomeen: het succes van de jeugdbewegingen in Vlaanderen is ongezien in de wereld. “We zijn inderdaad een van de absolute koplopers”, bevestigt Jan Van Reusel. “De werking van een Chiro-, Scouts-, KSA- of KLJ-afdeling staat in schril contrast met de zap- en surfcultuur, waar alles erg vluchtig is. Bij de jeugdbeweging vinden kinderen en jongeren een vaste vriendengroep waar ze week na week mee op avontuur kunnen gaan. Plus: we zijn ook ingebed in het sterke verenigingsleven in Vlaanderen. Bij ons is engagement iets logisch, iets wat vaak door generaties aan elkaar doorgegeven wordt.”

Het jeugdwerk in (West-)Vlaanderen staat al meer dan een eeuw sterk in zijn schoenen, iets wat Jan Van Reusel niet meteen ziet veranderen. “We zijn hier om te blijven”, glimlacht hij. “Al zullen de afdelingen wel blijven evolueren. We werken nu anders dan pakweg veertig jaar geleden, dat zal in de toekomst niet anders zijn. Al blijft de basis dezelfde: kameraadschap, elkaar helpen opvoeden en onvergetelijke herinneringen opbouwen. Hoeveel mensen vonden er niet hun vrienden voor het leven, hun ware liefde… Wie ooit lid was van een jeugdbeweging, blijft dat in zijn hart voor het leven.”