Een aanslepend geschil over een medische kwestie in het Maria’s Rustoord-ziekenhuis in Roeselare explodeert wanneer op vrijdag 18 november 1983 de zwangere arts Magda Dero door haar collega Joseph Coddens wordt neergeschoten.
Elke week blikt onze gerechtsverslaggever Jean-Pierre Terryn alias Inspecteur JPT terug op een van de spraakmakendste gerechtelijke affaires in onze provincie.
Het proces Coddens-Dero, dat op maandag 27 januari 1986 voor assisenhof in Brugge aanving en negen lange dagen duurde, sprak al even sterk het grote publiek aan als het proces Coopman-Maes – de zaak van de verdwenen sasmeester Marcel Coopman uit Rumbeke – dat tien jaar eerder voor hetzelfde assisenhof werd gevoerd.
“Het proces Coddens was in België het allereerste in zijn genre waarbij een tip van de sluier van het onbekende medische wereldje werd opgelicht. Vandaar de grenzeloze opschudding dat het heeft verwekt, niet alleen in het midden van West-Vlaanderen, maar in het hele land en zelfs daar buiten”. Dat pende toenmalig journalist Robert Houthaeve uit Dadizele in de inleiding van zijn boek Opstand in het ziekenhuis/Het proces Coddens, daterend van 1990. Robert Houthaeve volgde het proces van de eerste tot de laatste minuut.
Bedevaart
Wat zich bijna drie jaar voor de feiten afspeelde tussen de beschuldigde en de beklaagde leverde stof, niet voor de zoveelste ziekenhuisroman maar voor een thriller van formaat in de medische wereld. Het proces was ook de clash van de strafpleiters. Slachtoffer Maga Dero werd verdedigd door de toen al befaamde strafpleiter Leo Martens (Gent) en de nog jonge Geert Bourgeois (Izegem), huidig Vlaams minister. Mr. Martens maakte vooral naam in de voormelde zaak van de verdwenen sasmeester uit Rumbeke. Hij kreeg beschuldigde Leopold Maes met klank voor het assisenhof vrij.
Beschuldigde Joseph Coddens werd verdedigd door Geert Suy (Aalst) en Jef Vermassen (Lede). Voor mr. Vermassen was het zijn dertigste assisenzaak. Dagen naeen liep de assisenzaal bomvol. Het viel op dat dokter Coddens de grootste sympathie kreeg. Hij telde vooral ‘fans’ onder de gewone mensen en het verplegend personeel uit het Roeselaarse, waar sommigen hem zelfs bijna heilig verklaarden. En… er werd voor hem zelfs een heuse bedevaart naar het Banneux-kapelleke aan de rotonde van de Meensesteenweg in Roeselare georganiseerd. Door de meeste van zijn collega’s en meerderen werd dr. Coppens echter veel minder op de handen gedragen. Zij getuigden dat dr. Coddens een moeilijk karakter had, die zijn inzet voor de kleine patiënt bijna tot in het absurde doordreef, zodat er met hem nauwelijks nog samen te werken viel. Assisenvoorzitter Marcel D’Hont (Melle) liet zich zelfs ontvallen : “Na wat ik hier allemaal op het proces al heb gehoord, durf ik het niet gedroomd hebben dat ik ooit op een operatietafel terecht kom !”
Onweerstaanbare dwang
Uiteindelijk kwam dokter Coddens er goed van af. De volksjury en het assisenhof oordeelden dat hij niet schuldig was aan moordpoging, maar aan opzettelijke slagen en verwondingen met blijvende invaliditeit tot gevolg. Mr. Vermassen had fameuze artikel 71 gepleit: zijn cliënt handelde door onweerstaanbare dwang. De strafmaat viel heel licht uit: twee maanden cel en 6.000 frank boete. Aangezien de beschuldigde al ruim twee jaar in voorhechtenis zat, kon hij als een vrij man de assisenzaal verlaten. De nokvolle zaal liet een daverend applaus horen. Mr. Jef Vermassen schreef opnieuw een vrijspraak op zijn palmares.
Met dokter Magda Dero is het nooit meer goed gekomen. Oud-collega Eric Pinket (EP) uit Tielt, die dokter Magda Dero later voor een interview opzocht, herinnert zich: “Samen met haar man en vijf kinderen leefde zij als een kamerplantje in hun huis in Deerlijk. Doordat een van de twee kogels een halswervel had geraakt, bleef ze voor de rest van haar leven totaal verlamd, vastgekluisterd in een rolstoel waarop onder meer een beademingsmachine was gemonteerd. Het enige wat ze nog zelf kon, was het hoofd zachtjes van links naar rechts bewegen en spreken, zij het traag en met horten en stoten.” Op 23 januari 2001, op 53-jarige leeftijd en zeventien jaar na die dramatische vrijdag, overleed dr. Magda. Het parket van Kortrijk stuurde nog een gerechtsgeneesheer ter plaatse. Die stelde vast dat de vrouw een natuurlijke dood stierf.
Merkwaardig is dat de man, die haar al die narigheid had bezorgd, haar slechts vier maanden heeft overleefd. Dr. Coddens overleed op 14 mei 2001 op bijna 80-jarige leeftijd. Na het proces was hij met pensioen gegaan en leefde samen met zijn vrouw teruggetrokken in hun woning in Roeselare. Zijn vrouw, die invalide was, overleed enkele jaren voor haar man. Ook de gezondheidstoestand van dr. Coddens zelf ging stelselmatig achteruit. Uiteindelijk belandde hij, net als zijn slachtoffer, in een rolstoel en werd opgenomen in het rust- en verzorgingstehuis van het H.-Hartziekenhuis.
Zwanger van vijfde kind
Flash back. Vrijdagnamiddag 18 november 1983… In het labo van het ziekenhuis Maria’s Rustoord in de Westlaan in Roeselare, dat later fusioneerde met het H.-Hartziekenhuis, nu AZ Delta, ontstaat een heftige woordenwisseling tussen de 62-jarige anesthesist Joseph Coddens en de 36-jarige klinisch biologe Magda Dero. Op een bepaald ogenblik rijdt dr. Coddens woedend naar huis waar hij een revolver ophaalt, terugrijdt naar het ziekenhuis en in het labo van dichtbij twee kogels afvuurt op zijn collega.
De zwaar gewonde dokteres wordt naar het H.-Hartziekenhuis gevoerd en daar in allerijl geopereerd. Men slaagt er wel in haar leven te redden, maar ze blijft voor het leven zwaar getekend : volledig verlamd. Op het ogenblik van de feiten is ze zes en een halve maand zwanger van haar vijfde kind. Op 1 februari 1984 wordt het kind geboren : een perfect normale baby van bijna 4 kg. Een mirakel op zich, maar Magda Dero heeft haar jongste kind wel nooit in de armen kunnen sluiten…
Overleden na operatie
Wat ging de aanslag vooraf ? Dr. Joseph Coddens genoot naast een degelijk specialist-anesthesist te zijn ook de faam een zeer sociaal voelend dokter te zijn, die altijd in de eerste plaats de belangen van de patiënt verdedigde. Hij was actief bij het Rode Kruis, de brandweer en de Damiaanactie. Dr. Magda Dero daarentegen was minder gekend en geliefd. In het ziekenhuis stond ze aan het hoofd van het labo, waar ze uiteraard minder in contact kwam met de patiënten. Ook buiten de ziekenhuismuren had ze in Roeselare niet zoveel contacten. Als moeder van vier kinderen had ze ongetwijfeld thuis de handen vol.
De twist, die in het labo van dr. Dero zozeer uit de hand was gelopen, was – zo bleek overduidelijk tijdens het proces – geen alleenstaand feit. De sfeer in het voormalig Maria’s Rustoord was al langer om te snijden. Het conflict, dat de directe aanleiding tot het drama vormde, was in zekere zin het gevolg van de ‘sociaalvoelendheid’ van dr. Coddens. In het ziekenhuis was een 28-jarige man uit Handzame na een ogenschijnlijk onschuldige ingreep overleden. Volgens dr. Coddens was dit de schuld van de behandelende chirurg, die hij een verregaande nalatigheid verweet. Dr. Coddens ging zelfs zo ver de weduwe van het slachtoffer in te lichten en haar aan te raden het daar niet bij te laten…
Medische raad
De weduwe diende inderdaad klacht in bij de rechtbank. De correctionele rechter gaf dr. Coddens onrechtstreeks gelijk : de chirurg, die intussen al door de raad van bestuur van het ziekenhuis voorlopig was geschorst, werd inderdaad veroordeeld. De bemoeienissen van dr. Coddens werden door de meeste van zijn collega’s echter niet in dank afgenomen. De medische raad van het ziekenhuis, waarvan dr. Coddens overigens zelf lid was, beschuldigde hem ervan het medisch geheim te hebben geschonden. Volgens de collega’s had dr. Coddens niet de weduwe, maar de Orde van Geneesheren moeten inlichten.
Dr. Coddens kreeg door zijn collega’s het etiket ‘verklikker’ opgeplakt en werd bij de eerstvolgende gelegenheid uit de medische raad weggestemd. Voor dr. Coddens had dr. Dero, die de medische raad voorzat, meteen de boter gegeten. Kwam daar nog bij dat dr. Coddens tevergeefs bij dr. Dero aandrong om zijn jongste zoon, die net als hijzelf dokters- en anesthesiestudies volgde, als zijn opvolger in Maria’s Rustoord aan te nemen. Er werd voor een andere anesthesist gekozen en dr. Coddens voelde dat aan als een regelrechte bedreiging. De verstandhouding met dr. Dero evolueerde van slecht tot zeer slecht, met het gekende dramatische gevolg.
Inspecteur JPT
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier