Het vergeten oorlogsmonument in Ruiselede bestaat 100 jaar

Schepen en kunstsmid Frans De Boeck bij het oorlogsmonument: met de nieuwe lauwerkrans weer compleet. © foto GGM
Redactie KW

Op een respectvolle viering op 11 november na is er bijzonder weinig aandacht besteed aan het feit dat het oorlogsmonument in Ruiselede 100 jaar oud is. Toch gaat het hier om een bronzen beeld van de internationaal befaamde Gentse beeldhouwer Aloïs De Beule. Schepen en kunstsmid Frans De Boeck maakte voor de gelegenheid een kopie van de lauwerkrans die jaren geleden onverklaarbaar verdween.

Het was precies in 1923 dat een speciale commissie in Ruiselede besliste een ‘praalgraf’ op te richten voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Dat gedenkteken moest komen in ’t park boven de grafkelder van de omgekomen militairen. De stoffelijke overschotten van deze militairen werden ondertussen overgebracht naar het nieuwe kerkhof langs de Poekevoetweg. De huidige grafkelder bestaat alleen nog uit betonnen kamers.

25.000 frank

Dat beeldhouwer Aloïs De Beule uit heel wat inschrijvingen uiteindelijk de opdracht binnenhaalde, was niet zo verwonderlijk. Nog voor hij in 1889 met zijn eigen atelier (zie foto) begon, had hij al de Grote Prijs voor Beeldhouwkunst gewonnen. Later zou hij de beeldengroep Het Ros Beiaard leveren voor de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913 en ontwierp hij tientallen beelden in ons land, Nederland en Engeland. Zijn ontwerp toont een gewonde soldaat die rust op het puin. Boven hem reikt een engel met ontplooide vleugels hem een zegekroon aan. Na de Tweede Wereldoorlog werden ook de nieuwe oorlogsslachtoffers tussen de gebeitelde namen bijgevoegd. De kostprijs voor het monument bedroeg toen 25.000 Belgische frank, een bedrag dat bijna volledig bij inwoners en geëmigreerde Ruiseledenaren werd opgehaald.

“Een nieuwe lauwerkrans maken duurde zo’n 40 uren”

De groots aangekondigde onthulling van het monument verliep niet van een leien dakje. Aanvankelijk was de datum van 11 juli 1923 voorzien, maar door een werkstaking bij de bronsgieter kon het beeld niet op tijd geleverd worden. De volgende datum – 15 augustus – werd evenmin gehaald door een spoorwegstaking. Toen ook al een plaag. Uiteindelijk ging de plechtigheid door op zondag 16 september. De avond ervoor werden vanaf 18 uur de klokken geluid en vreugdeschoten afgevuurd. Zondag volgde er een Hoogmis, een concert en een stoet en werden eerst alleen de genodigden in het park toegelaten. Daarna was ook het publiek welkom. Extra trams werden ingelegd om iedereen ter plaatse te krijgen.

Nieuwe lauwerkrans

Op vraag van de Nationale Strijdersbond zorgde schepen en kunstsmid Frans De Boeck er dit jaar voor dat de ontbrekende lauwerkrans – die ooit mysterieus verdween – opnieuw aan het beeld werd toegevoegd. “Belangrijk was de lauwerkrans precies op maat te maken binnen de juiste verhoudingen”, vertelt De Boeck. “Het heeft me toch zo’n 40 uren werk gevraagd, om ook de kleinste nerven in de bladeren in geel koper uit te voeren. Ten slotte heb ik de krans zo bewerkt, dat er nauwelijks kleurverschil is met het beeld.”

Vandaag is het oorlogsmonument als kranige 100-jarige opnieuw compleet en een vertrouwd zicht in het park tussen de vele feesten, concerten, rommelmarkten en herdenkingen. Aanvankelijk ontworpen voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, staat het beeld nu symbool voor élk slachtoffer van de vele oorlogen, die er helaas ook vandaag nog altijd woeden. (ggm)

Een archieffoto van het toenmalige atelier van Aloïs De Beule: bekend in heel Europa.
Een archieffoto van het toenmalige atelier van Aloïs De Beule: bekend in heel Europa. © gf