Journalist bij een dagkrant, aan het roer bij de lokale tv, hoofdredacteur van KW… Na 35 jaar in de West-Vlaamse media zit de carrière van onze Jan Gheysen er bijna op. Tien weken lang neemt hij afscheid met een reeks reportages. Gheysen graaft in zijn geheugen en duikt in onze nieuwsgeschiedenis. Vandaag: de lokale verkiezingen.
“Het is niet waar. Dat gaat hij hier toch niet doen. We zijn in uitzending…” Ik las de vertwijfeling in de blik van het bestuurslid. Zij en ik stonden buiten het beeld van de camera’s. En nee, we konden hem niet tegenhouden, we waren live. Het beeld werd ongehinderd, langs de kabel, naar duizenden West-Vlaamse huiskamers gestuurd. Daar stond hij, de jonge Wouter Deprez, grijnzend, pal in beeld en hij stak zomaar zijn broek af en ging zowaar op een pot zitten… “Waar zal dat eindigen?”, hoor ik het bestuurslid van de regionale zender naast mij fluisteren.
Lokaal netwerk
Johan Persyn leidde toen heel ambitieus de redactie van de regionale tv-zender van het zuiden van de provincie. Hij had een verleden bij de nationale omroep en wist hoe belangrijk directe verslaggeving van verkiezingen waren om kijkers aan een zender te binden. En de gemeenteraadsverkiezingen waren de verkiezingen bij uitstek om regionaal te scoren. Alleen… de redactie van WTV was klein en beschikte niet over een netwerk van lokale medewerkers, zoals de nationale en regionale kranten dat wel hadden. Alleen via een samenwerking met een krant kon de zender een beroep doen op dat lokale netwerk. Wijlen Gerrit Luts, editieredacteur van Kortrijk op dat moment en de man die mij jaren daarvoor als lokale medewerker had aangeworven en de stiel had geleerd, zag zo’n samenwerking direct zitten. Wij – de krant en de tientallen lokale medewerkers – zouden WTV vanuit de lokale telbureaus de resultaten van de verkiezingen bezorgen en WTV zou daarrond ‘s avonds een rechtstreekse show presenteren. Gerrit zorgde ervoor dat zowel hij als ik op de uitzendset aanwezig waren om er de lokale politici te interviewen. Ervaring met televisie hadden wij niet, wel met journalistiek.
Verkiezingsshows
Zes shows rond lokale verkiezingen hebben we meegemaakt. Eerst bij Het Nieuwsblad samen met WTV, later als WTV’er samen met FocusTV en uiteindelijk bij De Krant van West-Vlaanderen. En tussendoor waren er nog de nationale en regionale verkiezingen, waarrond gaandeweg ook een West-Vlaams trefpunt werd georganiseerd door de lokale zenders en media. De concurrentie met de landelijke media speelde zich vooral af bij het vastleggen van de grote kanonnen. Zouden de West-Vlaamse kopstukken eerst bij de West-Vlaamse media passeren voor ze naar de nationale studio’s trokken? We wisten het zelden op voorhand. Met winnaars was het doorgaans makkelijker dan met verliezers, uiteraard. Eén keer werd zelfs een helikopter ingezet om een West-Vlaming naar de West-Vlaamse studio te krijgen.
“We zijn de hele avond lang het uithangbord voor onze krant, we moeten voor uitstraling zorgen”, zei hij. “Koop een schoon kostuum, kijk niet op een frank meer of minder, we regelen dat later wel met de krant.” En dat deden we dus, we schaften ons een merkkostuum aan, bezorgden de gepeperde rekening aan de krant en wachten, bij wijze van spreken, nog tot op vandaag op een antwoord.
Maar tv-journalisten werken anders dan krantenjournalisten, zagen we al vrij vlug. Wij konden de teksten van interviews achteraf altijd wat bijschaven, nog wat extra uitleg of duiding vragen, maar voor televisie moeten de antwoorden al meteen binnen een kader van amper 30 seconden passen. Niet alle politici, merkten wij, hadden dat direct door. De euh’s stapelden zich soms vervaarlijk hoog op. “Misschien”, zo hoorden we een tv-journaliste tegen een onervaren politicus zeggen, “misschien zeg je het beter zo.” En toen gaf zij ook het antwoord dat ze van de politicus verwachtte op haar vraag. En de arme politicus volgde.
Grote onbekende
Wijlen Nesten, de Kuurnse karikaturist, was er die zondagavond in Kortrijk Xpo ook bij. Bij iedereen stonden de zenuwen gespannen, behalve bij hem. Tussen het schetsen door laveerde hij, naar gewoonte blootsvoets, ontspannen van de ene zaal naar de andere. “’t Is een duik in het grote, zwarte onbekende”, riep hij vlak voor de uitzending en liep met een bulderende lach naar buiten om er zijn pijp op gang te trekken. De uitslagen liepen vlot binnen, de lokale politici vonden de weg naar de studio, de techniek liet ons niet in de steek. Tot rond een uur of tien onze eindredactie belde. “Waar bleven onze teksten voor de maandagkrant?”, riepen ze vanuit Groot-Bijgaarden. “Of zijt ge ons vergeten?” Bijna wel, dus. Terwijl Gerrit de politici uit Kortrijk en omgeving interviewde, werkte ik vanop de set aan de teksten voor de krant en Gerrit zou zijn tekst maken terwijl ik interviewde. Maar een verkiezingsavond volgt maar zelden het draaiboek, de gasten kwamen sneller en in een andere volgorde dan voorzien, het werd improviseren en bijsturen. Gerrit, die zich met zijn onmiskenbare flair moeiteloos en onvermoeibaar voor de camera bleef gooien, raakte niet eens aan het begin van een tekst. Uiteindelijk schreef ik dan ook maar het stuk voor de Kortrijkse editie.
Die eerste verkiezingsshow bracht ons maanden later bij de regionale televisie, we lieten de krant achter ons, om negen jaar later, opnieuw en voorgoed voor een krant te kiezen. Verkiezingen hebben nog altijd een showgehalte, maar intussen is er naast televisie ook nog het internet en met De Krant van West-Vlaanderen leerden we hoe we met krant en web de ideale combinatie in handen hadden om een eigen live-versie van een verkiezingsshow én op maandag een verkiezingskrant in de winkel te bezorgen.
Het Geheugen van Gheysen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
