Homokoppel getuigt over adoptie: “De lange wachttijd is zwaar om dragen”

©SISKA GREMMELPREZ Belga
©SISKA GREMMELPREZ Belga
Phebe Somers

Op 17 mei wordt wereldwijd de Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie gevierd. Jammer genoeg nog geen afgesloten hoofdstuk in de geschiedenisboeken, want dit jaar haalden al verschillende gevallen van haat tegen holebi’s de krantenkoppen. Maar ook op andere vlakken is er nog werk aan de winkel. Wat bijvoorbeeld met de kinderwens van holebikoppels? Adopteren blijkt nog vaak een kwestie van geduld oefenen. Veel geduld.

Wij spraken met het koppel C.D. en M.D., twee 52-jarige mannen afkomstig uit respectievelijk Kortrijk en Oostende. Samen met hun dochters M. (8 jaar) en L. (5 jaar) wonen ze in Oostende. In oktober 2006, het jaar waarin adoptie door holebikoppels in België werd goedgekeurd, begonnen ze aan hun traject. “Op die eerste infoavond bleek de gemiddelde proceduretijd voor homokoppels meer dan 3 keer zolang te zijn als voor heterokoppels. Op dat moment lazen we een bericht van een Nederlands koppel dat succesvol kinderen uit de VS had geadopteerd. Daarom leek het ons toen het meest opportuun om internationale adoptie te proberen. Maar het werd al snel duidelijk dat geen enkel adoptiebureau ons verder kon helpen, de landen van herkomst stonden geen adoptie door homokoppels toe. Het Nederlandse koppel had geluk gehad door een procedurefout”, vertellen ze.

Conservatieve attitude van herkomstlanden

Interlandelijke adoptie is inderdaad geen realistisch scenario voor holebikoppels, dat blijkt uit de cijfers van Kind & Gezin. Vorig jaar werden er 23 kinderen uit het buitenland geplaatst bij Belgische gezinnen, stuk voor stuk waren dat heterokoppels. Er zijn namelijk slechts een handvol landen ter wereld die adoptie door koppels waarvan beide partners hetzelfde geslacht hebben toelaten: Canada, Mexico, Zuid-Afrika, bepaalde staten in Brazilië en enkele staten in de VS, hoewel daar nog geen enkel kanaal werd geopend.

In 2009 kwam binnenlandse adoptie via een lokale infoavond op het pad van het West-Vlaamse koppel. Ze kwamen te weten dat het verschil in proceduretijd tussen hetero- en homokoppels intussen was uitgevlakt. Het duurde niet lang voor ze zichzelf opgaven als kandidaat-adoptanten, en vier jaar later konden ze hun eerste dochter in de armen sluiten. Maar het koppel was al snel klaar om nog meer liefde te geven. “In 2014 zijn we gestart met de tweede adoptieaanvraag, en in november 2015 mochten we onze tweede, magnifieke dochter al verwelkomen.”

Lange wachtrij vol onzekerheid

Dat de wachttijd voor binnenlandse adoptie tegenwoordig niet meer verschilt afhankelijk van de gezinssamenstelling klopt ook volgens Kind & Gezin. “Occasioneel kan een geboortemoeder wel nadrukkelijk de voorkeur geven aan traditionele gezinssamenstellingen, en dan komt haar kind niet bij een holebikoppel terecht. Maar dit is tegenwoordig gelukkig eerder de uitzondering”, klinkt het.

Wij prijzen ons gelukkig dat we in het juiste deel van de wereld geboren zijn en twee dochters konden adopteren – West-Vlaams homokoppel

Toch is het allesbehalve een eenvoudig proces. In 2020 meldden 430 kandidaat-ouders zich aan voor een adoptieprocedure, waarvan 87 alleenstaanden, 257 heterokoppels en 86 holebikoppels. Dit resulteerde in 23 interlandelijke adopties bij heterokoppels en 16 binnenlandse adopties in Vlaanderen, waarvan 10 kinderen bij een holebikoppel zijn terechtgekomen. Hoewel dus tweederden van de binnenlandse plaatsingen gebeurt bij holebikoppels, hebben ze het nog steeds moeilijker om het traject succesvol af te ronden dan heterokoppels, die ook kans maken bij buitenlandse adopties. “Dat voelt natuurlijk niet goed. Net zo min als de wetenschap dat in grote delen van de wereld holebi’s niet of moeilijk zichzelf kunnen zijn. We prijzen ons gelukkig in het juiste deel van de wereld geboren te zijn en hopen dat bekrompenheid en fanatisme ooit geschiedenis kunnen zijn”, aldus de twee mannen.

Momenteel staan er nog 272 holebikoppels in Vlaanderen op de wachtlijst om door te stromen naar de voorbereidingsfase. Pas na het behalen van een geschiktheidsvonnis staan kandidaat-adoptanten terug op een wachtlijst voor de toewijzing van een kind. Want die goedkeuring krijg je natuurlijk niet zomaar. Hoewel een heterokoppel dat niet adopteert zich totaal niet hoeft te verantwoorden wanneer ze aan gezinsuitbreiding willen doen, moeten kandidaat-adoptanten dat wél doen. C.D. en M.D. blikken terug: “Met momenten voel je het inderdaad wel als oneerlijk aan dat je je als kandidaat-adoptant zo moet bewijzen. De gesprekken met psychologen en sociale werkers zijn niet te onderschatten. Grof geschat word je zo’n 30 uur op de rooster gelegd. Er wordt onder andere gezocht naar onverwerkte rouwprocessen. Je wordt ook getest op specifieke gevallen in opvoeding: ‘hoe zou je reageren als…’. Anderzijds heeft de overheid de verantwoordelijkheid over de toekomst van een kind en mogen we trots zijn dat dit in dit land zo secuur wordt opgenomen. Je kan het ook omdraaien: als je in deze pandemie hoort over intrafamiliaal geweld, is het jammer dat er geen manieren zijn om te vermijden dat kinderen geboren worden in onaanvaardbare situaties.”

Statistieken van adopties in 2020.© Opgroeien
Statistieken van adopties in 2020.© Opgroeien

Een onvervangbaar geluksgevoel

Nadat je als geschikt bent gevonden, heb je als kandidaat-ouder(s) nog een lange weg te gaan. 19 van de 36 wachtenden bij de binnenlandse adoptiedienst zijn homokoppels. Ook voor C.D en M.D was die wachttijd lang en zwaar. “Het zwaarst is het besef dat er maanden voorbij gaan zonder dat er iets lijkt te gebeuren. Je kunt de weken niet aftellen zoals bij een zwangerschap. Die onzekerheid vergt veel van een mens. We zijn het grootste deel van ons leven uitgegaan van het idee dat onze kinderwens nooit zou vervuld geraken, hoewel we beiden altijd al erg op kinderen gesteld waren. Met (het vooruitzicht op) de wettelijke mogelijkheid tot adoptie zijn we daar geleidelijk op teruggekomen. Was de adoptie uiteindelijk niet gelukt, of maar voor eentje, dan zou pleegzorg misschien de alternatieve piste geworden zijn. Terug naar nul en het idee van een gezin volledig loslaten en terugvallen op ons oorspronkelijk toekomstbeeld, was wellicht erg moeilijk geworden. We genieten vandaag zo van ons gezin, dat we ons niet meer kunnen voorstellen dat we dit fantastisch project niet hadden ondernomen”, klinkt het trots.

We vroegen deze gelukkige ouders om nog een tip te geven aan andere holebikoppels die twijfelen op via adoptie hun kinderwens te vervullen: “Niet wachten en geduld hebben. Waarschijnlijk helaas nog meer geduld dan wij hebben moeten hebben.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier