Emma Meesseman: “Ik heb twee levens nodig. Maar dat kan niet. Ik sta nu stil”

Emma Meesseman is heus niet zo introvert meer. Úren hebben we gepraat, van zonsondergang tot zonsopgang. Over het leven. Over ‘Black Lives Matter’ en Anuna De Wever. Over Kobe Bryant die ze deze zomer zou ontmoeten. Over het Amerikaanse lief en de Louis Vuittontas die ze allebei niet heeft… En vooral: hoezeer ze gewoon Emma wil blijven. Smelt voor ‘Mount Saint Emma’.

Als kind al kwam Emma graag naar zee. Met oma, op de bus Ieper-De Panne. Met de gocart rijden en ijsjes eten. Emma was zo’n meisje dat gek was (en nog steeds is) van Harry Potter. Van haar scouts – ze verkoos ooit een Jamboree boven een jeugd-EK basket…. Ze tekende graag en goéd (Keith Haring en Van Gogh zijn nog steeds haar favorieten), ze kon aardig tennissen en zwemmen en op school behoorde ze zelfs bij de besten. “Mama en papa zeiden: ontdek zoveel mogelijk en maak dan maar keuzes.”

Dat werd dus basketten, dat kon ze wel heel goed. Met dank aan de genen van haar mama, ex-international Sonja Tankrey. Op haar achttiende verhuisde het supertalent van thuishaven Blue Cats Ieper naar de Franse topclub Villeneuve-d’Ascq. Op geen half uurtje rijden van Ieper, maar de dag voor haar vertrek weende ze urenlang.

Thuis ben ik geen ster. Als ik moet afwassen, moet ik afwassen

“Die eerste weken vormden de enige ongelukkige periode in mijn leven. Ik was bang en heel verlegen, contacten leggen was voor mij toen supermoeilijk. Veel tranen ook: ik ga stoppen met basketten en blabla… Ik moest plots snel volwassen worden. Na de eerste wedstrijd was dat voorbij.” Basketten als therapie, bijna.

Negen jaar later – ze basket intussen al zeven jaar in Amerika en Rusland – is dat meisje wel heel volwassen geworden. En heel groot. 1,92 meter zelfs. “Nooit last van gehad. Mijn lengte maakte mij als basketter. Mijn mama is ook groter dan mijn papa.” Emma, 27 intussen, is een topbasketter geworden. Wat zeg ik… één van de beste basketters ter wereld! In 2016, 2018 en 2019 won Meesseman, ster van de Belgische nationale ploeg, met het Russische Jekaterinenburg de Euroleague en vorig seizoen werd ze met de Washington Mystics kampioen in de Amerikaanse Women’s National Basketbal Association, de zwaarste competitie ter wereld. Waarna ze werd uitgeroepen tot Most Valuable Player (MVP) – de beste ter wereld dus, ik overdrijf niet.

Maar heel bescheiden. Daar bestaan tal van voorbeelden van. Welke wereldtopper stuurt nu nog naar haar vroegere school een kaartje om hen te bedanken voor de opleiding die ze er mocht genieten? Zou het kaartje ergens ophangen in het Lyceum van Ieper?

“Ik zou het verschrikkelijk vinden als mensen zouden zeggen dat ik veranderd ben”, zegt Emma dan. “Dat is het mooiste compliment dat men mij kan geven: je bent nog helemaal dezelfde als vroeger. Ik krijg wel eens commerciële voorstellen om op mijn sociale media influencer te spelen, maar ik vind dat zo raar. Ik wil gewoon Emma blijven. Thuis ben ik geen MVP. Als ik moet afwassen, moet ik afwassen.” (lacht)

Gewoon Emma. Toen de toen nog onbekende Belgische in Washington als rookie werd voorgesteld, stond een vrouw in de zaal recht: “Ik heb vier zonen. Maar ik zou ook nog een dochter willen als Emma.”

Ik was er 100 procent zeker van dat ik Kobe Bryant deze zomer zou ontmoeten

“Ik zat daar vooraan meteen met een bloedrood hoofd”, grinnikt Emma. Dat verlegene, introvert noemt ze het liever, zit er eigenlijk nog altijd in. “Toen ik in Amerika de basketlegende Larry Bird mocht ontmoeten, het grote idool van mijn mama nota bene, bestierf ik het zo’n beetje.” Maar ze is toch al niet meer dat meisje van dat eerste interview: “Ik had een gsm gekregen waar ik eigenlijk liever niets mee deed. De eerste die opbelde, was een journalist. Ik had, ik was toen net 16 of zo, met de eerste ploeg van Ieper een goede match gespeeld. Mama, mama, wat gebeurt er?” Maar die tijd is al lang voorbij. Emma komt nog altijd graag naar zee, zegt ze, maar sindsdien is ze wel heel groot geworden.

En mondig, zo zal blijken. Een vrouw van de wereld. Maar vooral een meisje dat gelukkig wordt van anderen gelukkig te maken. Haar bijnaam in Amerika?

Mount Saint Emma.

Beginnen we met drie typische Emma-uitspraken? Je hoort 50 procent minder en draagt daarvoor een klein hoorapparaatje. Velen zouden daar van afzien, maar jij zegt eenvoudig: ‘De ene draagt een bril, de ander een hoorapparaatje’. En klaar.

“Meer is het ook niet. Ik ben sowieso een introvert persoon, ik heb er nooit last van gehad. Ik kan ook liplezen. Waarom zou ik er dan een probleem van maken?”

Twee. Het uitstel van de Olympische Spelen naar volgend jaar heette voor alle Olympiërs een drama. Jij zei meteen: ‘Wat is nu een jaartje?’

“Voor individuele atleten ligt dat anders, ik vond het vooral jammer voor het vrouwenbasket in ons land, dat had kunnen boomen. Maar voor mezelf? (blaast) Ik wachtte er al zo lang op. Ik ben gewoon een geduldig mens.”

Drie. Nadat Nina Derwael en niet Emma Meesseman in december verkozen werd tot Sportvrouw van 2019: ‘Mijn omgeving had het er lastiger mee dan ikzelf.’

“Omdat ik echt weinig of niets heb met individuele trofeeën en statistieken. Alle respect voor mensen die streven naar zulke records, maar dat zijn een ander soort mensen. Voor mij telt alleen de ploegprestatie. Ik vond het opnieuw vooral jammer voor mijn sport, een basketter als Sportvrouw van het Jaar had een impuls kunnen geven.”

Word je dan nooit eens lastig?

“‘s Morgens. Ik heb last van een ochtendhumeur. Al duurt dat nooit lang. Maar verder… Zelden… Ik was ook nooit een lastige puber. Geen familievetes. (schatert) Ik ben wel een slechte verliezer, maar basketbal blijft maar een spel. Ik kan dat dan wel weer snel relativeren. (grinnikt) Al heeft het met mijn broer na een spelletje Slimste ter Wereld lang geduurd. Ruzie! Al zien we elkaar doodgraag. Ik kan dus ook koppig zijn. Maar verder… Perfectionistisch, is dat een vervelend trekje? Toen we laatst de garage schilderden, liet ik mijn mama toch een paar keer een groefje overdoen.”

We gaan lang praten. Vind je dat niet meer vervelend?

“Ik draai dan de knop open. Mijn mama zei in de beginjaren: doe die interviews niet voor jezelf, doe het voor het basketbal. En ik hou van die sport. Al speel ik het liever dan dat ik wedstrijden bekijk. Toen heb ik besloten om gewoon open en eerlijk te antwoorden op alle vragen. Al stellen sommige journalisten vaak moeilijke vragen, niet? Dat zou ik nooit durven.”

Dat moeten we eens proberen. Als jij eens één iemand zou mogen interviewen, wie zou je dan kiezen?

(na lang nadenken) “Het kan niet meer. Kobe Bryant. Op school kregen we ooit de vraag: met wie zou je eens vast willen zitten in een lift? Ook toen was het al Kobe. Mijn voorbeeld, eerder als mens dan als basketter. Ik was in Rusland toen hij stierf. Ik was heel erg aangedaan, ik kon het maar niet geloven. Want, écht waar, ik was er 100 procent zeker van dat ik hem deze zomer zou ontmoeten. Het kon toch niet anders dat hij met Gianna, zijn dochtertje dat ongetwijfeld ook in de WNBA zou belanden, eens zou komen kijken naar een wedstrijd van de kampioen? Ik had vooral willen vragen naar zijn mentaliteit, vooral na zijn carrière, hoe je als mens steeds beter wordt.”

Maar Bryant, tijdens zijn carrière wel eens bestempeld als een onmogelijk mens, zou je dan niet durven vragen ‘Leg dat eens uit, meneer Bryant?’

(lacht) “Neen. Hij weet dat wel. Ik wil nooit iemand ongemakkelijk maken. Ik zou alleen positieve en inspirerende vragen stellen.”

Er valt momenteel maar weinig positiefs over de Amerikaanse samenleving te zeggen. Trump, Black Lives Matter…

“Sommige ploeggenoten hebben al hun hele leven last van racisme. Washington Mystics is een ploeg die heel geëngageerd is. Als er iets gebeurt, hebben we daar meteen een meeting over. De coach wil dat onze wereld groter is dan het basketbal. We hadden als landskampioen ook al veel langer besloten niét in te gaan op de uitnodiging van Trump. Dat hadden we zelfs drie jaar eerder besloten. Daar sta ik ook helemaal achter.”

Zou Anuna De Wever je als ‘naam’ vragen voor haar klimaatbeweging?

“Ik ben voor minder uitstoot en vervuiling en ik laat bij het tandenpoetsen geen water lopen. Maar ik heb toch een andere visie dan Anuna over de opwarming van de aarde. Maak mij niet wijs dat de verschuiving van het magnetische noorden de schuld is van de mens. Spijbelen voor het klimaat opdat de politiek de shit moet oplossen, is voor mij geen oplossing. Want dat zal niet gebeuren. Je houdt de jongeren beter ín de scholen, waar je hen informeert. En ga zelf vuilnis ophalen. Ik doé liever iets voor goede doelen. Basketbalshirts verkopen bijvoorbeeld. Misschien begin ik ook wel eens een stichting in België. Liefst voor kinderen in nood, vluchtelingen bijvoorbeeld.”

Hoe was de lockdown in Ieper?

“Veel mensen, zonder tuin bijvoorbeeld, moeten hebben afgezien, maar voor mij is het voorbij gevlogen. Ik sta zelfs achter in mijn Netflix-series. (lacht) We hebben heel veel geklust, ik heb veel gekookt, het fietsen ontdekt… Die periode heeft toch bevestigd dat het normale leven mij kan bevallen: echte contacten met familie en vrienden, niet langer constant via whatsappjes. En liefst thuis, ik hou toch niet van terrasjes. Ik reis ontzettend graag, maar Ieper is na al die jaren in het buitenland toch mijn favoriete vakantiebestemming.”

Sommige ploeggenoten hebben al hun hele leven last van racisme

“Trainen was moeilijk, zonder specifiek doel. Individueel sporten, vind ik maar niets. Gaan lopen … (blaast). Ik ben bij uitstek een ploegspeler. Het is in elk geval nu al voor 99,9 procent zeker dat ik na mijn spelerscarrière terugkeer naar Ieper. Ik wil naar een gewone bakker met gewoon brood kunnen gaan. Ik blijf een Belg, ik volg in Amerika en Rusland ook dagelijks online het nieuws van hier op. Ik ben tróts om Belg te zijn. De kwalificatie met de Cats voor de Spelen is zowat het hoogtepunt van mijn carrière. Terecht dat die kwalificatie in jullie top 10 van mooiste sportmomenten uit de geschiedenis zit! (lacht) En als ik in België ben, voel ik mij West-Vlaming. Al is Washington intussen mijn tweede thuis, zes maanden per jaar. (denkt na) Ik kan eigenlijk evenveel van Rusland genieten, maar de mensen zijn er minder open. Ik heb er wel veel ploegmaats waarmee ik bijna dagelijks samen iets doe. Gaan eten, schilderlessen, kooklessen… Maar ik kan ook goed alleen zijn, in mijn eigen appartementje. Ik voel me dan ook nooit eenzaam.”

Mis je geen relatie? Ginder of hier?

“Neen. Je kan altijd plots heel verliefd worden, maar ik dénk daar niet aan. In het leven dat ik de laatste zeven jaar leid, constant met de focus op het basketbal, is daar ook geen plaats voor. Het is een verrijkend leven waar ik ontzettend van geniet. Ik heb nog zoveel te ontdekken. Ik zie mij zelfs ooit nog eens basketten in China. Neen, ik zou geen goede vriendin zijn voor iemand hier. Ik zie ook wel rond mij koppels ontstaan, die kindjes krijgen enzovoort… Maar dát leven staat voor mij gewoon stil. Mijn vrienden en vriendinnen evolueren, ik evolueer op een ander gebied. En ik wil niet met een Amerikaan en al zeker niet met een Rus thuis komen. Ik kan mij ook niet inbeelden dat die meekomt naar Ieper.” (lacht)

Zou het een probleem zijn als je thuiskwam met een vriendin? Je zei ooit dat in bijna alle ploegen waar je speelde er lesbische relaties waren.

“Het geldt niet voor mij. (denkt na) Indien dat wel het geval zou zijn, zou ik mij wellicht iets makkelijker outen in de basketwereld, heel accepterend, dan thuis. (denkt nog dieper na) Ik leef al heel mijn leven in een wereld die vecht tegen minderheden, voor holebi-rechten en zo, het zou geen mogen probleem zijn. Maar het is niet zo.”

Tijd voor een wandeling op het strand. Fotograaf Kris strest al, hij wilde een ondergaande zon. Maar die schuilt achter donkere wolken. Emma vindt het best vermakelijk. Groot meisje met een grote bal op een groot, leeg strand. Geen kinderen die om selfies vragen. Lachend: “Ik word veelal herkend omdat ik zo groot ben. In Ieper kent iedereen mij wel, door mijn opa die er café hield, door mijn ouders en nu door het basket. Natuurlijk nemen we dan selfies, ik zou het als kind ook zalig hebben gevonden. Soms worden mensen teleurgesteld door hun idolen. Geen gevaar bij mij. Ik word later liever herinnerd als een goed en normaal mens dan als een topbasketter.”

Roem is dus niets voor jou. De centen wel. Dat moet je toch eens uitleggen: je verdient in Amerika niet genoeg om van te leven, zei je eerder. Euh…. je zit samen met een tiental andere toppers aan het maximumloon van 198.000 euro per jaar! Alleen al in de WNBA.

“Daar bedoel ik dus wel mee: voor de rest van mijn leven. En daar wordt ook nog veel van afgetrokken. Ik verdien in Rusland ongeveer evenveel, maar daar wordt niet zoveel afgehouden. En als ik zoals tijdens het WK 2018 voor de nationale ploeg kies, word ik die periode ook anderhalve maand niet betaald. Maar dat maakt mij dan niets uit, ik vind de Cats veel te leuk. Ik had ook meteen een jaarloon ingeruild voor de Spelen.”

Het was de Nederlandse zwemmer Pieter van den Hoogenband geloof ik, die ooit zei dat hij voor de Olympische Spelen vier jaar zonder seks zou overhebben.

(lacht) “Ik kan dat geloven.”

Je houdt dus wel een paar honderdduizend euro per jaar over. Beleg je dat?

“Vooral mijn mama doet dat, in immobiliën. Vroeger wilde ik liefst alles op een spaarboek zetten. Ik vind het wel leuk om het op te volgen en ik beslis zelf, maar het is mijn mama die alle details kent. Je zou kunnen zeggen dat ik safe zit, maar je weet nooit wat er gebeurt. Ik heb in Moskou de crisis meegemaakt, er waren véél speelsters véél geld kwijt. Ook daarom leef ik best zuinig.”

Al kocht je wel bijna een keer een Louis Vuittontas, heb ik vernomen.

(lacht) “Ik had mij voorgenomen: als ik voor het eerst de Euroleague win, koop ik mij zo’n mooie Louis Vuittonrugzak. Maar toen ik in Brussel in de Louis Vuittonwinkel stond in mijn trainingspak met een zakje van H&M in de hand, ben ik weer opgestapt. Duizenden euro’s voor een rugzak? Ik geef het liever cadeau aan iemand dan het zelf te kopen.”

Er is de laatste jaren veel te doen over de loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke topsporters, ook in de NBA. Kan je je daar ook aan storen?

“Niemand verwacht dezelfde lonen, de inkomsten zijn daarvoor te verschillend. Het verschil is evenwel te groot. De mannen krijgen van de League, waartoe wij ook behoren, bijvoorbeeld ook nog 50 procent van de tickets, wij maar 20 procent. We eisen vooral gelijkwaardigheid. Wij spelen óók op het hoogste niveau. Maar zelfs al zou ik hetzelfde kunnen verdienen in België, dan deed ik dat niet. Het tofste aan mijn carrière is het ontdekken van andere culturen. Niet als toerist maar meedraaien in de samenleving. Daarom mocht mijn mama de eerste dagen niet mee naar Amerika en Rusland.”

Greet De Keyser, Linde Merckpoel en Romelu Lukaku zijn allen fan van jou. Wie van hen had wel mee gemogen?

“Linde. Ze is vorig seizoen samen met Ann Wauters afgekomen naar de finale van de play-offs voor een blog voor StuBru. Een zalig, open mens. Fun gegarandeerd.”

We zijn uitgewaaid, de nacht is gevallen. We praten na in de lobby. Emma drinkt thee.

“Ik drink eigenlijk nooit alcohol, de wijn daarnet was een proevertje.” Die wijn was La Belle Vie Domaine de Gournier 2017, wijs ik naar de fles. La Belle Vie… Emma praat nu honderduit.

“Ik bén ook heel content van mijn leven. Ik mis niets. Ik héb ook heel veel geluk gehad. Met mijn ouders, die mijn broer en ik zoveel mogelijk verschillende dingen lieten doen. Zonder de scouts was ik niet de Emma van vandaag. Maar ik hoefde niet in alles de beste te zijn. Al mijn tekeningen liggen ergens in een hoekje. Kunstenaars worden toch pas bekend als ze gestorven zijn. (schatert het uit) Het werd dus basketbal… (even stil) Dit meen ik echt…: ik heb twee levens nodig. Een basketleven en een normaal leven. Maar dat kan niet. Dat normale leven volgt dan wel later voor mij, ná mijn basketleven. En als ik iemand hoor zeggen mijn studententijd was de mooiste van mijn leven, dan weegt dat niet op tegen het leven dat ik heb geleid. Ik ga toch niet graag uit. Met mijn hoorprobleem versta ik toch niet wat iedereen zegt. (lacht) Ik heb dus nooit iets gemist.

Ik wil niet met een Amerikaan en al zeker niet met een Rus thuis komen

“Mijn leven staat nu wel stil. Pas na mijn carrière kan mijn tweede leven beginnen. In Ieper. In een eigen huis. Met een kinderwens, dat komt wel. En dan zou ik mijn kinderen heel graag opvoeden zoals ik werd opgevoed. Met respect voor gezag. Ik was weliswaar zelfstandig, maar ik kon ook luisteren. Ik kan mij niet één conflict met een coach herinneren. Of toch, met mijn mama, vroeger, toen die eens inviel. Ik voelde mij slecht omdat misschien iemand anders mijn plaats op de bank zou moeten innemen.”

“Mijn mama is mijn mama, niet mijn coach. Geen mama om samen mee te gaan shoppen, dat doen we allebei niet graag. Om samen te fietsen. En samen naar de zaterdagmarkt te gaan. We lijken goed op elkaar, bij twijfel denken we over alles goed na. Zoals over een tweede leven. Nadat mama was bevallen van mij, is ze tot ik zelf baskette nooit meer naar een basketbalmatch geweest. Al besef ik: één zware blessure en ik moét al aan mijn tweede leven beginnen. Ik zou niet blijgezind zijn. Maar ik zou wel positief blijven, alle mooie herinneringen koesteren. En ‘s anderendaags zou ik dan weer gaan studeren. Misschien voor kinesist, het zou een manier zijn om in het basket te blijven. Ik zie mezelf geen coach worden. Al die zever er rond… Ik zou voor iedereen goed willen doen.”

De volgende dag. De ochtendfoto’s moeten al bij het krieken van de dag worden genomen. Emma moet vroeg vertrekken naar Brussel, voor haar visumaanvraag, gisteren, donderdag vloog ze naar Washington, de WNBA zou op 24 juli starten. Geen spoor van dat ochtendhumeur, evenwel. Emma is nog steeds even geduldig en rustig, bij haar theetje. Er blijft nog net tijd over voor onze voor haar zorgvuldig geselecteerde spreuken over zee en zon, die de afgelopen uren over ons waakten. Of ze toepasselijk zijn?

Onze jeugd en de zee, we denken dat ze oneindig zijn, omdat we de andere oever niet zien. – R. F. Lissens, Vlaams schrijver, 1912-2016.

“Neen, gij. Ik zie net wel die andere oever. Dat normale leven waar ik het over had.”

Als je zon brengt in het leven van anderen, kun je de stralen niet weghouden van jezelf. – Sir James Matthew Barrie, Brits toneelschrijver, 1860-1937.

“Zo wil ik zijn. Dat maakt mij ook gelukkig. Als je veel geeft, krijg je heel veel terug.”

That’s Emma. We nemen hartelijk afscheid. “Ik vond het echt heel leuk. Een eer tot jouw reeks te mogen horen. En je hebt niet écht moeilijke vragen gesteld.” Ik heb al drie dochters. Maar ze zou er zeker bij mogen.