Drie maanden na opening blikt Kortrijkse detentiehuis terug: “We willen autonomie teruggeven aan de bewoners”

Petra en Stef in de bezoekersruimte.
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Het eerste detentiehuis in België van de vijftien geplande werd in september geopend op Hoog Kortrijk, in het voormalig woonzorgcentrum Lichtendal. Het biedt opvang aan personen met een gevangenisstraf van maximum drie jaar en een laag risicoprofiel. “Dus ook aan mensen die vroeger onder elektronisch toezicht stonden met een enkelband of waarvan de straf zelfs niet werd uitgevoerd omdat die onder de zes maanden valt. Dat zorgt voor een klimaat van straffeloosheid waarbij je veroordeling na veroordeling kan opstapelen”, zegt teamleider Stef Lampaert (30).

“Daarom spreken rechters soms straffen uit van 37 maanden om ervoor te zorgen dat ze effectief worden uitgevoerd. Wat op haar beurt zorgt voor een overbevolking in de gevangenissen. Met de extra capaciteit van detentiehuizen kunnen kortgestrafte gedetineerden toch hun straf uitzitten, maar eveneens begeleiding op maat krijgen wat de kans op terugval verkleint. Eén van de kenmerken van een detentiehuis is autonomie teruggeven aan de bewoners”, vult Petra Colpaert aan die samen met Els Deloof het detentiehuis leidt.

Veroordeelden voor zedenfeiten en terreurmisdrijven kunnen niet in aanmerking komen voor plaatsing. De huidige bewoners in Kortrijk zijn mensen die normaal met een enkelband hun straf thuis mochten uitzitten, maar die geen huis of opvangadres hadden en dus toch in een gevangenis zaten. “De screening om in aanmerking te komen voor een detentiehuis mag niet onderschat worden. We kijken naar de omstandigheden waarin de feiten gepleegd zijn, hun motivatie en karakter. Er zijn verschillende gesprekken vooraf om na te gaan of deze mensen in een gemeenschapsregime passen, wij kijken de dossiers in en bij een positief advies beslist uiteindelijk de dienst Detentiebeheer in Brussel over een plaatsing. De personen die dus effectief in een detentiehuis terechtkomen vormen geen veiligheidsrisico voor mijn personeel en dus ook niet voor de buurt, maar dat is soms moeilijk om uit te leggen.”

Veiligheid

Naar aanleiding van de opening van het detentiehuis werd een actiegroep opgezet door enkele buurtbewoners die zich zorgen maakten over de veiligheid. Hun grootste punt van kritiek was de ligging in een residentiële buurt gecombineerd met het ambulant karakter van een detentiehuis waarbij de bewoners onder voorwaarden het detentiehuis verlaten. “Op verschillende infomomenten hebben we verduidelijkt dat zij niet zomaar kunnen binnen- en buitenwandelen. Het detentiehuis verlaten kan enkel op afgesproken momenten en binnen duidelijke kaders. Dat systeem van uitgangsvergunningen voor bijvoorbeeld sollicitatiegesprekken bestaat ook in het traditionele gevangeniswezen”, licht Petra toe.

Helaas ontsnapte een bewoner op vrijdag 18 november. Daarbij zou hij een raam geforceerd hebben. “Eigenlijk was er niet veel bij te winnen, die man had al moeten vrij zijn, maar hij koos ervoor om nog enkele weken in het detentiehuis mee te draaien. Hij was recent vader geworden dus ik vermoed dat dit een emotionele beslissing was.” De voor- en achterdeur van het detentiehuis zijn altijd gesloten en er is zowel binnen als buiten camerabewaking. Naar aanleiding van deze gebeurtenis werd bij de ramen een spil geplaatst waardoor deze niet meer helemaal open kan, zelfs als deze geforceerd wordt. “Daarnaast worden wij nu ook op 17 verschillende apparaten gealerteerd bij sensoractiviteit rond het gebouw.”

Het detentieproject op deze locatie loopt nog tot 2027 daarna wordt het gebouw onderdeel van de campus van de KULAK. Het detentiehuis verhuist dan naar een andere locatie in de regio. De exacte locatie moet nog moet bepaald worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier