In Ieper kreeg het In Flanders Fields Museum het uit Australië afkomstige dagboek van Izegemnaar Jules Geldhof in bezit. Jules diende in WO I als geniesoldaat en verbleef een tijdje in Engeland. Daar kwam zijn dagboek in handen van een verpleegster die later met een Australische soldaat trouwde. Diens kleinzoon stuurde het boekje nu terug naar België, tot grote tevredenheid van de familie van de Izegemnaar. “We wisten zelfs niet dat onze grootvader had gevochten tijdens de Eerste Wereldoorlog.”
Het was Australiër Jonathan Ray die het initiatief nam om het boekje terug aan de familie te bezorgen. Die man erfde het boekje van zijn grootmoeder, die het in Engeland in haar bezit had gekregen. “In 1917 belandde Jules Geldhof in Engeland, in de buurt van Birmingham. Hoe hij daar terecht kwam, is echter een raadsel”, vertelt Dirk Vandromme uit Zwevegem die de familiegeschiedenis uitploos. “Blijkbaar raakte hij gewond aan het IJzerfront en kreeg hij in een Engels militair hospitaal medische verzorging van verpleegster Clara Carter. We weten niet wat de relatie tussen Jules en Clara was, maar in ieder geval kwam de verpleegster in het bezit van het oorlogsdagboek, samen met een door Jules bewerkte obus.”
Naar Australië
Annick Vandenbilcke, wetenschappelijk medewerker aan het IFFM, vermoedt dat de Belgische soldaat zijn boekje op een of andere manier moet zijn vergeten. In ieder geval huwde Clara in 1919 met de Australische soldaat Ernest Ray, die in 1918 ook in het ziekenhuis verbleef. Het koppel immigreerde na de oorlog naar Australië en Clara nam het dagboekje mee. Ondertussen was ook voor Jules de oorlog voorbij, na een passage in Belgische Congo. Na zijn verblijf in Engeland stuurde het ministerie van Koloniën hem naar Afrika om te strijden tegen de Duitse troepen.
Militair ereteken
Hij zwaaide af met het militair ereteken van soldaat-vuurkruiser. Na de oorlog ging hij opnieuw aan de slag bij de Provinciaal Technische Dienst, eerst in Ieper en daarna in Moeskroen. Hij werd stedelijk architect en realiseerde heel wat sociale huisvesting en openbare gebouwen in Moeskroen. Jules overleed op 9 november 1961, als vader van 3 kinderen: Jean, Roger en Paul.
“Wij wisten eigenlijk niets van Jules’ oorlogsverleden en al zeker niet van het bestaan van een dagboekje”
Zijn dagboek bleef al die tijd in het verre Australië, tot Jonathan Ray, de kleinzoon van verpleegster Clara, vond dat het terug naar ons land mocht. De zoektocht naar de familie van Jules verliep echter niet gemakkelijk. Met hulp van historica Claire Dujardin en familiegenealoog Marc Geldhof werd de link gelegd met mensen in de regio’s Izegem en Moeskroen.
“Wij wisten eigenlijk niets van Jules’ oorlogsverleden en al zeker niet van het bestaan van een dagboekje”, zeggen kleinkinderen Christian Geldhof (60) uit Wevelgem en zijn nicht Colette Geldhof, die in Luik woont. “We spraken vaak over zijn werk als architect in Moeskroen, maar over de periode daarvoor werd nooit niets gezegd. Dat was totaal taboe. Wij wisten zelfs niet dat hij had gevochten in de oorlog.”
Beeldverhaal
“Het dagboek getuigt van een soldaat die de omstandigheden scherp observeerde en beschreef”, vervolgt Dirk Vandromme. “Het is vooral een beeldverhaal. We zien heel wat foto’s van de rauwe realiteit. Van vernielingen van woningen, bruggen en straten. Andere beelden tonen oorlogsmunitie, kanonnen en loopgraven, maar ook lachende soldaten die poseren tijdens verlofperiodes achter het front. We krijgen echter ook beelden van ingetogen en verborgen droefheid, angst, heimwee en verstomming. Het dagboek is echter een teken van hoop en weerzien. Na meer dan 100 jaar is het document terug thuis na een lange en soms onduidelijke odyssee. Meer dan 60 jaar na zijn dood bracht het oorlogsdagboek verschillende leden van de familie Geldhof dichter bij elkaar. Dit alleen al is heel positief. De oorlogserfenis van Jules heeft echter niet alleen waarde voor de familie, het is een sterke oorlogsgetuigenis voor toekomstige generaties.
Museum
Annick Vandenbilcke is in ieder geval blij dat het dagboekje in het museum kan worden bewaard. “Aanvankelijk was er geen sprake dat het boek naar het museum zou komen, maar na even werd het duidelijk dat de familie het toch wilde afstaan. We geven alle familieleden een digitale kopie en de Izegemse heemkring mag het uitgeven. Wij gaan het dus digitaliseren en de vele foto’s beschrijven. Jules Geldhof wordt een personage in het museum en het boekje wordt toegankelijk voor het grote publiek.”
Het IFFM krijgt wekelijks schenkingen van voorwerpen, foto’s en teksten die iets te maken hebben met de Eerste Wereldoorlog. “Mocht het niet zijn van deze schenkingen, dan had IFFM er heel anders uitgezien. Voor de schenkers is dat vaak heel emotioneel. Het blijft een bijzonder aspect binnen onze werking.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
