10.000 stappen in Waregem: Coole oude peetjes in de stad van de toekomst

Ik ben een paar duizend stappen ver in Waregem wanneer een citaat van Mark Twain tegen een raam van het reisbureau Atlas Travel me in het oog springt: ‘Travel is fatal to prejudice, bigotry and narrow-mindedness’. Reizen is fataal voor vooroordelen, onverdraagzaamheid en bekrompenheid. Je hoeft niet eens ver te lopen. Als je beweegt, rondkijkt en hier en daar met mensen praat die helemaal niet zijn zoals jij, dan verschuift er iets in je hoofd. Precies wat er met deze Kortrijkzaan in Waregem gebeurde. Kort voor de wereld weer in lockdown ging.

Toegegeven, het was lang geleden dat ik nog in Waregem was geweest. Een mens die niets met paarden heeft en het voetbal alleen in de krant volgt, heeft daar niets te zoeken. Dat zou wellicht mijn excuus zijn, als ik er al één nodig had. Dom, zoals de meeste excuses. De poging tot stad die ik me herinner, heeft genoeg aan 10.000 stappen om de indruk na te laten van een soort Zwitserland van West-Vlaanderen. Daar is geen gejodel voor nodig, geen alpenhoorns en evenmin een koe met een bel. Het gaat erom dat excellentie er overal de norm lijkt. En dat de ruigheid en het verval dat je in grotere steden ziet, er afwezig of in ieder geval onzichtbaar is.

Bekeken en aangestaard

Al schrik ik even wanneer ik Björn Carvers in de Stationsstraat in zijn deurgat zie staan. Op zijn mondmasker prijkt de naam van zijn zaak: Tattoo Flekjack. Hij zit in een ruime bomberjack met opschrift New York en heeft een baseballcap op van de New York Yankees. Zijn hals is vol getatoeëerd, in zijn twee neusvleugels zit een piercing en zelfs zijn gezicht is bijna helemaal versierd. Als je hem aankijkt, zie je een bliksemschicht, een dolk, allerlei krullen en andere tierlantijntjes, maar eerlijk: hij ziet er goed uit. Björn is afkomstig van Gent, “de buurt van de Brugsepuurte”, fluistert-ie, alsof het niet mag geweten zijn. Acht jaar geleden belandde hij in Waregem met zijn ex-vriendin die toen in Kaster woonde en die de moeder van zijn zoontje zou worden. Toen had hij nog geen tattoo’s in zijn gezicht. Maar dat was een stap die hij moest zetten voor zichzelf, zo legt hij uit. “Ik hou van die hele levensstijl die eraan vasthangt, de wereld van de surfers, skaters, metalmuziek en soms ook de donkere dingen des levens.” Allemaal thema’s die in zijn sfeerrijke shop aan bod komen. Daar hangt onder meer een foto gemaakt door Cindy Frey, uit de tijd dat zijn gezicht nog maagdelijk was. “De eerste keer dat ik me in het gelaat liet tatoeëren, wou ik uiteraard geen prutsers aan mijn lijf.” De meeste van zijn gezichtstatoeages liet hij zetten in New York. “Zowat mijn tweede thuis, ik vind het lastig dat ik er niet naartoe kan”, zegt hij. Er hangt een zachtheid over zijn hele manier van communiceren.

Bjorn is helemaal weg van de Americana-sferen. “Ik wist natuurlijk, toen ik voor het eerst iets op mijn gezicht liet zetten, dat ik ging bekeken worden. En dat ik een andere job voorgoed kon vergeten. Je gaat dus echt wel een engagement aan. Maar alles went”, gniffelt hij. “Sommige mensen reageren er goed op, andere minder.” Hij wijst naar de stroom wagens die passeert. “Je moet eens letten op de reacties van de chauffeurs. Sommigen staren me schaamteloos aan. Maar ook daar wen je aan.” Hij zegt het op een wat ondeugende toon. Er zit een lichte grijns op zijn gezicht en zijn ogen fonkelen. Zijn zoontje heeft hem nooit anders gekend dan met tatoeages op zijn gezicht: “Die let daar niet meer op. En dat merk ik ook bij veel andere mensen. Laat ze 5 minuutjes met me praten en ze kijken er door.” Wie in Waregem nog niet aan hem gewend is, kan dat maar beter doen. “Ik blijf”, zegt hij. “Ik voel me hier goed.” Björn is 42 en laat zich niet afschrikken door het cliché dat een getatoeëerde mens er op zijn oude dag als een verfrommelde kleurboek uitziet. “Dat is zever. Ik ga een cool oud peetje zijn. Ik zal zalige gesprekken hebben met andere mensen die volgetekend staan. Dat zal de max zijn. Nee, ik maak me geen zorgen over hoe ik met die tatoeages ouder kan worden. Mijn oudste klant is 78. Dat is mijn motto: never grow up, word nooit volwassen. Neem je verantwoordelijkheden en doe je job, maar voor de rest, profiteer van het leven en doe wat je kunt.”

Gouverneur van La Trappe

In Waregem doen velen wat ze kunnen. Ze doen dat goed en ze kunnen veel. De Stationsstraat is dan misschien niet de mooiste straat, maar de bekende winkelketens die in grotere steden iedere shoppingbuurt tot eenheidsworst hebben gemaakt, zijn hier grotendeels afwezig. Mede daardoor heb je des te meer unieke zaken die opvallen door hun karakter en hun klasse. Lang niet allemaal zitten ze in gebouwen waarvan de architectuur even ambitieus is, maar net zoals de stad Waregem zijn ook de handelaars met de verpakking bezig, de vorm, en er wordt naar andere manieren gezocht om minder uitgesproken gevels te laten spreken. In de Stormestraat is het niet anders. Ook daar tal van handelshuizen die wellicht een publiek lokken dat na het shoppen even in Park Casier gaat struinen. Of er rechtstreeks de chique bistro induikt. Zelf ben ik er niet op gekleed en ik vlij me neer op een van de vele terrasjes op de markt, dat van het Labierint. Ja, zo geschreven. Met de nadruk op bier. Uitbater Kevin Verbeke vertelt dat schoolmeisjes er even goed een warme chocomelk drinken en dat de dames er graag aan een koffie nippen, maar de bierliefhebbers komen er voor het uitgebreide assortiment aan bieren. “Ik heb praktisch alle trappisten”, zegt hij niet zonder enige trots. “Ik ben ambassadeur van Orval en gouverneur van La Trappe.” Ja ja, en mijn vader is Napoleon, wil ik zeggen, maar hij gaat onverstoord verder: “Ik heb al de eer gehad om de brouwerij van Westmalle te bezoeken. Ik heb er zelfs het gebed mogen meedoen met de paters. Heel sereen.” Als om die sereniteit te benadrukken, laat hij even een stilte vallen.

In Waregem doen velen wat ze kunnen. Ze doen dat goed en ze kunnen veel.

Kevin heeft destijds hotelschool gevolgd in Koksijde. “Maar ik was meer een zaalslunse“, grinnikt hij. Zo noemen ze daar blijkbaar het keukenpersoneel dat liever onder de mensen komt dan dat het voortdurend achter het fornuis staat. “Het was mijn bedoeling om in de horeca te blijven”, zegt hij. Maar het leven neemt soms wendingen en rare bochten waar je een internationaal rijbewijs voor nodig hebt. Veertien jaar lang was hij vrachtwagenchauffeur. Een verhaal dat hij je vast weleens aan de toog vertelt. Want Kevin is zoals hij zelf zegt “een mensenzot”. Het koken is hij nog niet verleerd. “Ik sluit niet uit dat ik in de toekomst een goeie dagschotel serveer. Nu kan je hier een spaghetti, een lasagne en een croque uit het vuistje krijgen, maar ik blijf natuurlijk een oud-leerling van de hotelschool. Die band wis je niet uit. Toen in de vakantie topchef en oud-leraar Thierry Cornelis van de Kelle overleed, waren er bijna 300 oud-leerlingen aanwezig om een erehaag te vormen. Dat wil iets zeggen.”

De betere bib

Ik wil ook iets zeggen, maar ik zwijg en stap verder. En kom terecht in een nieuw Waregem dat lijkt op computersimulaties van hoe de stad van de toekomst eruit moet zien. Strakheid vertaalt er zich niet in kilte, ruimte niet in koelte. De Zuiderpromenade is een hellende vlakte met dansende fonteinen en groen dat uit de parking opschiet en maakt deel uit van een ontluikend stadskwartier dat in de toekomst wel vaker in architectuurbladen en allerlei bouwspecials zal opgevoerd worden. De bibliotheek van Waregem aan het Boekenplein kan geen lof en prijzen genoeg krijgen. Een mens moet zuinig zijn met termen als ‘fenomenaal’ en ‘fantastisch’, maar wat het architectenbureau Robbrecht en Daem hier voor mekaar heeft gekregen is zo subliem dat vier jaar na de opening van het gebouw wellicht iedere Waregemnaar inmiddels een boekenwurm is. Er gewoon door de gangen dolen, er lezen of studeren, wat je er ook doet, je wil er blijven hangen. Wat de beroemde architecten er met licht, ruimte, verdieping en verdichting hebben gedaan, is zonder meer geniaal. Sally Devoldere gaat fluitend naar haar werk sinds de bib in het nieuwe gebouw is gevestigd. “Ik ben gelukkig dat ik hier mag en kan werken. Vroeger kwam men naar de bib om boeken te lenen, maar deze plek is nu zoveel meer. Het is een sociale ontmoetingsplaats.” En je kunt er ook afstand houden. Ibithal Kasmi komt er graag studeren. “Soms studeer ik thuis, maar hier is het beter. Je bent meer geconcentreerd”, zegt de Waregemse studente. En dat niet alleen. In zo’n gebouw geloof je in de maakbaarheid van het leven.

Wandelend vermageren

Lies Helsloot gelooft daar ook in. Het begint voor haar allemaal met gezonde voeding. Ze heeft net haar boodschappentrolley volgeladen in de Fruitpoort in de Damweg. “Ik ben een vaste klant”, zegt ze. Blijkt dat ze destijds in Gent, waar ze ooit politieke en sociale wetenschappen studeerde, zes jaar het bekende, vegetarische restaurant Avalon heeft uitgebaat. Twaalf jaar geleden keerde ze terug naar Waregem. “Mijn geboortedorp. Dat intussen tot een stad was uitgegroeid. En het blijft maar groeien”, zegt ze. Zelf groeit ze ook. Was ze jaren gespecialiseerd in koken met natuurlijke producten, haar overtuiging dat gezond leven beter leven is, straalt van haar af. “Ik heb nochtans te weinig geslapen vannacht. Ik ben mijn tweede boek aan het afwerken dat in het voorjaar uitkomt.” Dat blijkt over wandelen te gaan. “Wandel naar je natuurlijke gewicht’ is de titel”, verklapt ze. Ik heb een eigen programma ontwikkeld om wandelen te integreren in het dagelijkse levenspatroon.” En niet alleen de Vlamingen wil ze aan het stappen krijgen. “Ik heb ook al een boek uit over natuurlijk haar”, en terwijl ze het zegt wrijft ze door haar grijze lokken. “Ik ben ook meer en meer online aan het doen. Vaak in het Engels. In de toekomst hoop ik om een tijdje in Amerika te kunnen wonen. Waregem zal me altijd na aan het hart liggen het is hier heerlijk om te wonen en te ondernemen -, maar mijn ultieme doel is om regelmatig te verhuizen. Blijven bewegen. Ook dat is gezond.”