Onze stad zag in de voorbije eeuwen veel mensen passeren die in hun tijd grote bekendheid genoten maar daarna in de nevelen van de geschiedenis verdwenen. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van die ‘vergeten’ Bruggelingen. Vandaag: Jan de Witte, de eerste bisschop van Cuba.
Het zou een quizvraag kunnen zijn: ‘Wat was in de 16de eeuw de link tussen Brugge en Cuba?’ Het antwoord is: Jan de Witte. Die zag in 1475 in Brugge het levenslicht, als zoon van een Bruggeling die handel dreef met Spanje. Vader de Witte hoopte waarschijnlijk dat zijn zoon in zijn voetsporen zou treden en stuurde hem daarom op jeugdige leeftijd naar Spanje om er ervaring op te doen. Wat vader niet had verwacht, is dat zoonlief in Valladolid zou intreden bij de dominicanen/predikheren.
Jan de Witte was blijkbaar een bolleboos, want vanaf 1506 verbleef hij aan het Spaanse hof om er de kinderen van Filips de Schone – onder wie de latere keizer Karel – Nederlands (Vlaams?) te leren. Bij die functie paste ook een titel, en daarom werd hij benoemd tot bisschop van Selymbria, of Selys in het huidige Turkije, maar dat was een eretitel.
Welles-nietes
Sinds 1492 – na de ontdekking door Christoffel Columbus – regeerde Spanje over Cuba. Nadat in 1513 de vraag was gekomen om op het eiland een bisdom op te richten, werd Jan de Witte er benoemd als eerste bisschop. Of de Bruggeling ooit in Cuba heeft verbleven, is niet duidelijk. Volgens de ene bron is hij er nooit geweest, volgens een andere verbleef hij er zelfs twee keer: van 1517 tot 1522 en van 1528 tot 1530. Er is nog een tweede onduidelijkheid. Volgens de ene bron gaf hij op 4 april 1525 zijn ontslag als bisschop van Santiago de Cuba; volgens een andere deed hij dat pas in 1530. Zeker is dat Jan de Witte in 1530 opnieuw in Brugge was, want hij was er celebrant in een herdenkingsmis voor de overleden Margaretha van Oostenrijk.
Eenmaal terug in zijn geboortestad, liet Jan de Witte aan de Garenmarkt een rijkelijk ingerichte residentie bouwen, die het Hof van Cuba werd genoemd. Daarnaast voorzag hij bij testament in de oprichting van een zogenaamde Cuba-stichting, die de naam Collegium Bilingue kreeg. De stichting omvatte een leerstoel Grieks en Latijn en een leerstoel theologie.
Jan de Witte overleed in Brugge op 15 augustus 1540 en werd begraven in de kerk van het dominicanen- of predikherenklooster. Aan de Predikherenrei is enige jaren geleden een deeltje van het bewaarde kerkportaal in een nieuwbouw geïntegreerd. In de kerk werd in 1543 een groot wandgraf voor Joannes de Witte aangebracht.
Brugge onder de loep
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
