De O225 Siol, het oudste houten vaartuig van onze vissersvloot wordt binnenkort gesloopt. Ondanks diverse initiatieven van reder-eigenaar Willy Versluys om het schip als maritiem erfgoed te bewaren. Samen met Dirk Marteel die de O225 sterk gelinkt weet aan zijn familiegeschiedenis, onderzoekt hij diverse artistieke projecten om de herinnering aan de Siol te Bestendigen.
Het is stilaan een vertrouwd en vaak gefotografeerd beeld langs de Slipwaylaan op de Oostendse Oosteroever: het silhouet van een geschoord, wat vermolmd houten vissersvaartuig bovenaan de helling van een al even bouwvallige droogzettingsinstallatie. De houten garnaalkotter O225 Siol is tot vandaag het oudste houten vaartuig van onze vissersvloot en memoreert de ooit florissante Oostendse scheepsbouw op die locatie. Maar de laatste dagen van het 67 jaar oude scheepje zijn geteld.
De kustvisser werd in 1957 op de werf van August Loy aan de Nieuwe Werfkaai op de Oostendse Oosteroever gebouwd en werd er gedoopt als Siol, naar Simonne, vrouw van reder en eigenaar Emiel Marteel en Olive, zijn zoon. Emiels vader, Charles-Louis was een IJslandvaarder uit het Franse Zuydcoote. In 1964 verkoopt Emiel zijn schip aan Isidoor Daems. Na een paar decennia lucratieve visserij en een reeks reder- en naamwissels als Jan Florent en Norman Kim verdwijnt de 0.225 in 2005 uit de Lijst der Belgische Vissersvaartuigen. Zeebruggeling Gerrit Lycke redt het schip van de sloop en verkoopt de O225 door aan Michel Beulens die er nog een toekomst in ziet als varend erfgoed. Als die droom sneuvelt ontfermt reder Willy Versluys (75) zich als maritiem erfgoedfanaat in 2014 over de Siol.
Poëzie
Aangemeerd aan de Hendrik Baelskaai zinkt het schip, lek als een zeef, in 2017. De Siol wordt op de kade getakeld en contrasteert fel en surreëel maar met de nieuwe hoogbouw in constructiefase: uitgedoofd kapitaal tegenover nieuw rendement, traditie versus nieuwlichterij, verleden tegenover toekomst, klein tegenover groot, hout versus beton, onmacht tegenover macht, poëzie tegenover zakelijkheid, beweeglijkheid versus vastgoed, nostalgie tegenover perspectief… zo typeert auteur Flor Vandekerckhove, die als hoofdredacteur van Het Visserijblad jarenlang in die omgeving woonde, dit kaailandschap. Later verhuist op initiatief van het voormalige stadsbestuur de gammele schuit naar de al even desastreuze slipway. Daar takelen wind en regen, vorst en hitte het schip verder af.
Gesmoorde droom
De Siol weer laten drijven, laat staan varen is een definitief gesmoorde droom. Het havenbestuur en de stad willen het miskende monument zo rap mogelijk weg want vrezen voor een kapseizen-op-het-droge en manen eigenaar Willy Versluys in juni 2023 aan om een oplossing, lees ontmanteling, te zoeken voor het schip. “Renovatie wordt moeilijk en ook een verhuis naar een nieuwe plek is nu niet meer aan de orde en voor een gesubsidieerde erkenning als varend erfgoed voldoet het vaartuig niet meer aan de criteria,” zo concludeert Versluys gelaten.
Nieuw leven
Schepen vergaan op zee, eindigen onder de sloophamer, verkommeren tot wrak… Maar hun bestaan leeft verder in het collectief geheugen van de vroegere reders en bemanning, shipslovers, maritiem erfgoedfanaten en fotografen… en van Dirk Marteel (62) die het verhaal van de Siol ooit onverwacht gekoppeld zag aan zijn familiegeschiedenis en nu samen met Versluys droomt over een nieuwe artistieke toekomst voor het schip om zo de O225 aan de vergetelheid te onttrekken. “Ik schrijf momenteel een boek over het leven van de Siol waar mijn familiegeschiedenis sterk mee verweven is, want Emiel, de broer van mijn grootvader, liet het vaartuig bouwen.” De Siol mag dan al verschroot worden, een aantal huidplanken van de romp, het dek en de spanten zijn grondstof voor kunstenaarshanden. Net als andere relicten aan boord. “Zowel mijn achterneef Olive als mijn zoon Jelle zien creatieve mogelijkheden ter zake. Zelf neem ik ook contact op met de Brugse kunstenaar Strook die ooit al planken van Versluys’ vergane schip Asannat recycleerde voor zijn creatie aan de gevel van het Oostendse Toerismebureau. Maar ook een documentaire, een theaterproductie of foto-expo horen tot de artistieke uitwegen om het iconisch vaartuig een nieuw leven te geven, besluit Dirk.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
