Aan de deur gezette vrijwilligers getuigen over gang van zaken bij Poverello, dat over ‘een verschillende mening’ spreekt

Een artikel in Knack (8/12) brengt de armoedeorganisatie Poverello, met een vestiging in Kortrijk, in opspraak. Nochtans leken de wittebroodsmaanden rooskleurig. Toen in februari 2020 bekendraakte dat Poverello de Damiaansite in de Aalbeeksesteenweg in Kortrijk zou overkopen, noemde Kortrijks deken Geert Morlion dat nog ‘een godsgeschenk’. Niets deed toen vermoeden dat Poverello een vermogen van ettelijke miljoenen bezat. Poverello spreekt over een verschillende mening over hoe de werking moet georganiseerd worden.

“De verhuis was al slecht geregeld en de indeling van het nieuwe gebouw gebeurde niet optimaal. Alles was van bovenaf in goede banen geleid. En niemand had er in feite iets te zeggen, ook niet de vrijwilligers die bij Poverello actief waren.” Het is geen mooi beeld dat enkele onlangs op straat gezette vrijwilligers ophangen van armoedeorganisatie Poverello, de liefdadigheidsinstelling letterlijk voor de ‘kleine, arme man’ die in 1978 door de Kortrijkse dokter Jan Vermeire in Brussel werd opgericht.

In Knack verscheen op 8 december een lijvig artikel over de vzw in samenwerking met het journalistenduo Ruben en Marieke Brugnera, de Franstalige openbare omroep RTBF en het weekblad Le Vif. In Kortrijk voelde men al even de bui hangen. Vrijwilligers die zich luidop vragen stelden bij de gang van zaken bij Poverello, werden zonder pardon aan de deur gezet. Twee van die vrijwilligers zijn pater Erik en S. Zij stonden er onder meer aan de afwas en wilden getuigen, zij het deels anoniem, over hun ervaringen bij de Kortrijkse armoedevzw.

“Een vzw heeft een serieuze raad van bestuur nodig, met leden van de verschillende sites van Poverello”, begint Erik. “Want niet overal zijn de noden gelijk en als alles van boven opgelegd wordt, gaat het niet. Maar dat kon niet, blijkbaar. Want toen ik vroeg waarom dat was, kreeg ik als antwoord dat ze het niet wisten, en dat niemand eigenlijk op de hoogte was van hoe Poverello werkte. Hallucinant. Ik heb ooit nog van coördinator Johan Van Eetvelde te horen gekregen dat Poverello geen democratie is. Dat kan je je toch niet voorstellen?”

Met vijf man buitengezet

“Op een dag hebben we voorgesteld om samen te komen”, pikt S. in. “Er was geen enkele inbreng mogelijk. En kritiek stond gelijk aan een exit-ticket: ook de conciërge in Kortrijk was al buitengevlogen. We waren met z’n zessen aanwezig om de werking aan te kaarten, maar we maakten geen kans. We werden uitgemaakt. We zouden leugens verkondigen en Poverello kapot willen maken.”

Toen Erik een gesprek onder vier ogen met Johan Van Eetvelde in Zottegem vroeg, was dat niet mogelijk. In plaats daarvan kreeg hij een van de bestuursleden aan de lijn. “Maar toen we haar naar informatie vroegen, kon ze geen opheldering brengen. Ze was niet naar de ‘laatste vergadering’ geweest.”

In juni vroegen Erik en S., samen met enkele andere vrijwilligers die ten einde raad waren, toestemming om de algemene vergadering van Poverello bij te wonen. Het doel: voorkomen dat de vzw helemaal stilviel. “Maar als reactie werden we met vijf man buitengezet”, zegt S. “Zomaar. Een iemand mocht blijven, omdat ze er al 23 jaar werkte. De anderen kregen letterlijk te horen dat ze niet meer welkom waren. Omdat ze ‘het niet eens waren met de visie van Poverello’. Zij moesten alles wat aan de vzw toebehoorde teruggeven. Het frappantste was nog dat ze eraan toevoegden dat we, als we braaf waren, binnen twee jaar opnieuw onze kandidatuur in konden dienen.”

Zelf zijn de gedupeerde vrijwilligers niet naar de pers gestapt met hun verhaal. “Voor dat RTBF-programma voerden enkele journalisten al even onderzoek naar de werking en rijkdom van Poverello. Toen ze hoorden dat wij in juni ontslagen werden, omdat we inspraak wensten, hebben ze ons gecontacteerd en gevraagd of we ons verhaal wilden doen.”

Geen samenwerking

Ondertussen zou Poverello Kortrijk slechts nog vier dagen per week open zijn. “Logisch, want er zijn niet voldoende vrijwilligers meer”, knikt Erik. “De Damiaankerk, die een spirituele ruimte zou worden, is nu een stapelplaats voor afgedankte stoelen. Bovendien worden er nu goederen ingezameld voor de Ardennen. De vraag van de Voedselbank om een ruimte op de Damiaansite te gebruiken, werd afgewezen, want ‘samenwerkingen worden niet getolereerd’. Het vroegere noviciaat dat ingericht werd voor een jongerengemeenschap staat leeg. Wij hadden onmiddellijk gezegd dat dit in Kortrijk niet van de grond zou komen, want in Kortrijk heb je al de Sint-Michielsbeweging. Je kan niet verwachten dat je als Poverello een werking kan opzetten die in alle gemeenten en steden zomaar dezelfde kan zijn, want de noden zijn anders. Je moet ter plaatse inspelen op de noden. Daarom is inspraak van mensen ter plaatse nodig!”

Maar ondanks de bakken kritiek die Poverello nu over zich heen krijgt, en de lijken die er uit de kast vallen, kijken Erik en S. niet enkel met wrange gevoelens terug op hun tijd bij de vzw. “Het was er wél altijd heel gezellig en aangenaam. Bovendien was het contact met de gebruikers altijd fantastisch. En, niet onbelangrijk, alle vrijwilligers waren ‘crèmes van mensen’.”

Na de televisieuitzending op RTBF woensdagavond over Poverello probeerden we donderdagmorgen een verantwoordelijke bij Poverello Kortrijk te bereiken voor een reactie op de uitspraken van de misnoegde voormalige vrijwilligers en een woordje uitleg over de situatie in Kortrijk. Toen we iets na negen uur belden naar het nummer op de website van Poverello werd opgenomen door iemand die ons niet begreep en uiteindelijk weer inhaakte. Johan Van Eetvelde, coördinator van Poverello, reageerde bij de vrt als volgt. “Het klopt dat we veel middelen hebben en wij willen die alleen maar gebruiken ten dienste van de mensen die het nodig hebben. Als we dat nog niet gedaan hebben, is dat waarschijnlijk omdat we veel ander werk hebben.”