Het West-Vlaamse parket is een onderzoek gestart naar CD&V-burgemeester Dirk Verwilst. Aanleiding is een vernietigend rapport van Audit Vlaanderen over de handel en wandel op het gemeentehuis van Meulebeke. In zeven recente dossiers zijn er duidelijke aanwijzingen voor belangenvermenging door de 54-jarige ondernemer-burgemeester. Vooral een vastgoedproject in het hart van de gemeente roept vragen op.
Vlaams minister Bart Somers (Open VLD) heeft het in een brief aan gouverneur Decaluwé over ernstige schendingen van het recht. En ook het parket van West-Vlaanderen is intussen bezig met een onderzoek, op vraag van de Centrale Dienst Bestrijding van Corruptie.
De aantijgingen aan het adres van het Meulebeekse gemeentebestuur en burgemeester Dirk Verwilst (Lijst van de Burgemeester, CD&V) in het bijzonder zijn dan ook niet min. In een vernietigend rapport van maar liefst 83 (!) pagina’s toont Audit Vlaanderen wat de laatste vier jaar op en rond het gemeentehuis misliep. Van fouten bij het gunnen van overheidsopdrachten over onrechtmatige handelingen van het gemeentebestuur tijdens de periode van onbestuurbaarheid tot meerdere gevallen van mogelijke belangenvermenging door de burgemeester zelf.
Audit Vlaanderen onderzocht, naast de werking van de gemeente, elf recente dossiers in verband met de burgemeester. De conclusie? In zeker vijf daarvan blijft minstens de schijn van door elkaar lopende belangen hangen. In nog eens twee andere gevallen konden de onderzoekers de belangenvermenging niet zwart op wit aantonen, maar ook zeker niet uitsluiten.
Wat is er aan de hand in Meulebeke?
Op basis van verschillende meldingen onderzocht Audit Vlaanderen met een forensische audit of er sprake was van fraude binnen het gemeentebestuur van Meulebeke. Dat onderzoek resulteerde eind vorig jaar in een geheim rapport van 83 pagina’s waarin onder andere schendingen van het recht en onregelmatigheden bij overheidsopdrachten aan het licht komen.
Het grootste deel van het rapport gaat heel gedetailleerd over belangenvermenging door burgemeester Dirk Verwilst (CD&V, Lijst van de Burgemeester) van Meulebeke. De drie meest in het oog springende dossiers hebben te maken met privévastgoedplannen van burgemeester Verwilst in zijn gemeente, een vierde gaat over partijdigheid bij toewijzing van de renovatie van het woonzorgcentrum aan een architectenbureau en in nog eens twee dossiers is er sprake van persoonlijke vetes met voormalige en potentieel toekomstige leden van de administratie. Zo getuigt voormalig algemeen directeur Tom Vanpoucke over pestgedrag door de burgemeester in de periode voor de laatste gemeenteraadsverkiezingen.
De Meulebeekse oppositie dringt intussen aan op volledige transparantie in het dossier.
In planteam én huizen kopen
Het leeuwendeel van de feiten heeft te maken met het RUP De Markt, een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan dat de toekomst voor het centrum van de gemeente vorm moet geven. De eerste stappen voor dat plan werden in 2017 gezet. Als burgemeester, bevoegd voor ruimtelijke ordening, neemt Dirk Verwilst een van de zes plekjes in de belangrijke werkgroep in. Maar in diezelfde periode koopt hij ook zeker drie panden langs de Regentiestraat en de Marktstraat, pal in het plangebied. Zijn bedoeling: daar als privépersoon twee woningen en een appartementsgebouw neerpoten.
Van die aankopen brengt de burgemeester niemand binnen het planteam of de stadsadministratie op de hoogte, zo blijkt onder meer uit verklaringen van het hoofd van de dienst Ruimtelijke Ordening van Meulebeke. “Ik zie daar geen probleem in”, oppert burgemeester Verwilst als de onderzoekers van Audit Vlaanderen hem naar die dubbelrol vragen. “Ik heb het niet expliciet gemeld, maar ik ben eerlijk met mezelf.”
Toch is er wel degelijk meer aan de hand. Zo wordt het RUP De Markt in januari 2020 plots in tweeën gesplitst: een deel 1 waarbinnen zijn panden vallen en waar het aantal opmerkingen van burgers beperkt is, en een deel 2 waar moeilijke onderhandelingen voor een lange procedureslag dreigen te zorgen.
Bovendien buigt de burgemeester zich als lid van de werkgroep mee over de nieuwe bouwvoorwaarden, zoals het maximaal aantal bouwlagen. Voor aanvang ligt dat maximum nog op twee, in de toekomst kunnen dat er zeker drie of zelfs vier worden. Elke extra bouwlaag staat garant voor een aanzienlijke meerwaarde, zeker in het geval van nieuwbouwappartementen. Dat ook het architectenbureau V2-Architecten polst naar wat er staat te gebeuren, roept evenzeer vragen op. In een mail van halfweg januari 2019 over het privébouwproject van de burgemeester vraagt de architect of ze al rekening mogen houden met de nieuwe richtlijnen.
Het feit dat de burgemeester een persoonlijk belang heeft bij nieuwe bouwvoorschriften én nalaat de overige leden van het planteam op de hoogte te brengen, is voor Audit Vlaanderen genoeg om te stellen dat de burgemeester niet handelde conform het decreet Lokaal Bestuur, de deontologische code voor mandatarissen van de gemeente Meulebeke én het Strafwetboek.
Sloopvergunning
Met betrekking tot datzelfde bouwproject springt een in juni 2020 verkregen sloopvergunning opnieuw in het oog. De burgemeester wil vier panden op de hoek van de Regentiestraat met de Marktstraat neerhalen om er zijn appartementen te bouwen. Alleen: een van die woningen – een voormalige dokterspraktijk – staat ingeschreven in de inventaris met bouwkundig erfgoed.
De gemeentelijke omgevingsambtenaar stelt in haar advies aan het college dan ook dat de sloop enkel overwogen kan worden als waardevolle beeldbepalende erfgoedelementen meegenomen worden in het ontwerp van het nieuwe gebouw. Het hoofd van de dienst Ruimtelijke Ordening volgt haar daar nadrukkelijk in.
Toch beslist het college – zonder burgemeester Verwilst rond de tafel – om de sloopvergunning toe te kennen, tegen het advies van de administratie én het verzet van een schepen aan tafel in. Dat de officiële notule van de collegebeslissing in de dagen die volgen nog twee keer inhoudelijk wijzigt, valt al evenzeer op. Burgemeester Verwilst wijst daarvoor met een beschuldigende vinger naar de voormalige algemeen directeur.
“De notulering was foutief en werd achteraf gecorrigeerd naar wat werkelijk was beslist”, klinkt het bij de burgemeester. “De algemeen directeur (doelt op Tom Vanpoucke, red.) van toen gaf soms andere instructies voor de opmaak van de notulen. Dit dossier was voor ons een bevestiging dat er vaker afwijkend werd genotuleerd.” Navraag leert dat Audit Vlaanderen het bewijs in handen heeft dat de instructie om de notulen aan te passen wel degelijk van de burgemeester zelf kwam.
Onteigening
Daarnaast plaatst Audit Vlaanderen vraagtekens bij een onteigeningsprocedure (een beslissing is er nog niet gevallen, red.) voor een bouwvallige woning aan de Plettinckplaats. Die hoekwoning ziet het gemeentebestuur liever verdwijnen, met de verkeersveiligheid en zichtbaarheid voor fietsers en voetgangers als belangrijkste argument. Maar een breder voetpad is er, zonder het slopen van aanleunende panden, sowieso niet mogelijk. En een gevaarlijk kruispunt voor fietsende schoolkinderen vormt de Plettinckplaats met de Tieltstraat sowieso niet: het verkeer mag er maar in één richting.
De Plettinckplaats wordt intussen opgenomen in een nieuw verkeersplan voor de omgeving van de Markt. Aan die besprekingen neemt de burgemeester – belanghebbende met panden vlakbij – zelf deel. De verkeerssituatie verandert, ten voordele van wie er straks in de appartementen op de hoek van de Regentiestraat met de Marktstraat komt wonen. Met een fietsstraat wordt het een pak minder druk, maar het autoverkeer zal nu veel vaker langs de schoolpoort moeten.
Uit documenten die Audit Vlaanderen kon inkijken, blijkt daarenboven dat de gemeente na de onteigeningsprocedure op de plek van de hoekwoning eerder nieuwe parkeerplaatsen ziet ontstaan. Die parking komt een bouwheer van nieuwe appartementen uiteraard heel handig uit. In die combinatie zien de onderzoekers dan ook opnieuw een schijn van belangenvermenging.
Uitnodiging ingetrokken
Het volledige rapport belandt halfweg december op het gemeentehuis van Meulebeke. Op de gemeenteraad van 5 januari moet de audit in een gesloten zitting worden besproken. Bert Verdru, eind december nog voorzitter van die gemeenteraad, nodigt daarvoor de onderzoekers van Audit Vlaanderen uit.
Maar op 1 januari komt met Jean-Marie Gunst een partijgenoot van Dirk Verwilst op de stoel van de gemeenteraadsvoorzitter te zitten. Toelichting van auditeurs is niet langer nodig, zo blijkt uit een mail aan het hoofd van Audit Vlaanderen. Zo’n uitnodiging op het laatste nippertje schrappen, is allerminst gebruikelijk, maar toelichting door Audit Vlaanderen is ook niet per se verplicht.
Wel krijgen de gemeenteraadsleden die avond tekst en uitleg van…. burgemeester Verwilst, grotendeels ingefluisterd en grondig voorbereid door een raadsman. De zitting verloopt volgens aanwezigen bijzonder rumoerig, een sfeertje in lijn met de gemeenteraden van de voorbije jaren in Meulebeke.
Veroordeling?
Of en welk staartje de vernietigende audit krijgt voor de burgemeester en zijn bestuur, moet verder onderzoek uitwijzen. Zeker is dat gouverneur Decaluwé de betrokkenen eind januari in zijn ambtswoning verwacht voor een gesprek over de inhoud van het rapport.
Daarnaast is er uiteraard ook het onderzoek van het West-Vlaamse parket naar de mogelijke gevallen van belangenvermenging. In die optiek riskeert burgemeester Verwilst een celstraf die kan oplopen tot vijf jaar en geldboetes tot 400.000 euro. Een veroordeling kan ook gevolgen hebben voor de politieke rechten van de betrokken mandataris. Met zijn appartementenproject in het hart van zijn gemeente zet burgemeester Verwilst zijn sjerp op het spel. Nu of in de toekomst.
Dirk Verwilst reageert: “Ik had misschien niet in dat planteam moeten zetelen”
“Het klopt dat ik in het planteam van het RUP De Markt zit en dat ik, binnen dat RUP, verschillende eigendommen heb verworven”, geeft Dirk Verwilst, 54 jaar, zaakvoerder van DV Foods en CD&V-burgemeester van Meulebeke sinds 2013, in een telefonische reactie aan. “Maar voor alle duidelijkheid: het RUP zit nog niet in de fase dat er een voorontwerp is goedgekeurd, laat staan dat er al definitieve beslissingen zijn genomen over bouwvoorschriften. Ik wil onderlijnen dat het onze bedoeling is om het privéproject te realiseren volgens de bestaande voorschriften.”
Verkeerde perceptie
“Specifiek voor de Regentiestraat is er bij mijn weten enkel over de rooilijn gesproken, niet over extra bouwlagen. Deontologisch zou het niet correct zijn, mocht ik deelnemen aan gesprekken over specifieke voorschriften op die specifieke locatie. Maar dat is nooit het geval geweest. Ik denk dan ook dat ik geen deontologische fout maak. Misschien was het beter geweest om niet in het planteam te zetelen om elk vermoeden uit te sluiten. Ik stap dan ook uit dat team en zal niet langer deelnemen aan die gesprekken.”
“De perceptie dat onze sloopvergunning een uitzondering zou zijn, is een verkeerde”, aldus burgemeester Verwilst nog. “De verklaring van het diensthoofd ruimtelijke ordening aan Audit Vlaanderen is dan ook niet correct. Ik kan tal van voorbeelden geven waarin wij met het college beslist hebben om de sloop van een pand dat is opgenomen in het erfgoedboek, toe te staan. Stellen dat de notule op mijn verzoek is gewijzigd, is lachwekkend. We hebben in verschillende dossiers in 2020 meegemaakt dat de notulering anders oogde dan de beslissing.”
Politieke afrekening
“Toen ik de algemeen directeur daarmee confronteerde, is hij opgestapt (de algemeen directeur van toen ontkent die confrontatie met klem, red.). De onteigening en geplande sloop van de hoekwoning op de Plettinckplaats dient puur en alleen de veiligheid van passanten. Ook daar wordt iets anders geïnsinueerd. Er werd ooit geopperd om de hoek in te richten als parking, maar dat is zeker niet onze bedoeling. We willen de hoek wel opwaarderen, met groen bijvoorbeeld.”
“Het is zeker niet aangenaam om een rapport als dit te moeten lezen, maar deze hele audit is wel een zoveelste politieke afrekening na de onbestuurbaarheid, grotendeels gevoed vanuit één hoek. Nog eens proberen om Dirk Verwilst in een negatief daglicht te brengen, nog eens proberen de situatie in Meulebeke te destabiliseren”, aldus de burgemeester tot slot. “Misschien ben ik te succesvol voor veel mensen, voor oude krokodillen die hun macht niet kunnen lossen. Die mensen willen de burgemeester die succes kent, op deze manier met de grond gelijk maken. Dat is de korte samenvatting.”
Opmerking: in een eerdere versie van dit artikel stond verkeerdelijk vermeld dat burgemeester Verwilst eigenaar is een het pand aan Regentiestraat nummer 7. Dat klopt niet. Dat pand is en blijft eigendom van iemand anders en zal ook niet worden gesloopt.
KW Onderzoekt
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
