De voorbije weken steeg het nieuws erover met het stijgen van het waterpeil en het overstromen van valleien. Beekvalleien onder water, de IJzer zocht spectaculair zijn winterbed op in de broeken en her en der een straat onder water.
Volgens sommigen toont de regen, tonen deze overstromingen aan dat het grondwaterpeil weer aangevuld is en de zomerse droogteproblematiek van de baan. Spijtig genoeg is dat niet zo en zelfs helemaal niet. Om het algemene grondwaterpeil in Vlaanderen aan te vullen, is meer nodig dan het kortstondig onderlopen van beekvalleien en de broeken van de IJzer. We moeten vooral zorgen om in deze valleien water te durven opslaan, bufferen voor de zomer. Ja, dat gaat keuzes vragen, zonder enige twijfel. De keuze van nu niet zo snel mogelijk dat water af te voeren naar zee én de durf om te zeggen dat sommige teelten niet meer tot in de valleien mogen gekweekt worden. Zo is het absurd dat men daar spruiten, bloemkolen en prei teelt en daar een waterpeil naar vraagt . 90 procent van het valleigebied kan zonder dat lage peil en de eisen die deze groenten vragen, staat compleet haaks op de buffering van water die we juist nodig hebben. In gebieden die moeten dienen als opslag van water voor de zomer, kunnen we de kool en de geit niet sparen. Er gaan keuzes moeten gemaakt worden en men kiest daarbij liefst voor het algemeen belang en dat is hier voldoende water, ook in de zomer.
Meer drogere zomers en meer hevige stortbuien.
Dat is zonder enige twijfel de verwachting voor de komende jaren. Gelukkig kunnen we ons ook weerbaarder maken tegen deze klimaatverstoring. Het creëren van natte natuur, de zogenaamde wetlands, is een van de beste manieren om ons te wapenen tegen droogte en tegelijk meer natuurlijke buffers te hebben voor hevige regenval.
Minister van leefmilieu Zauhal Demir wil met haar actieplan ‘Blue Deal’, de droogte en waterschaarste in Vlaanderen aanpakken. Er moet volgens dat plan vernatting worden doorgevoerd. Het water moet dus eerder gebufferd worden dan zo snel mogelijk afgevoerd. Op zich prima plan, maar gaan de lokale besturen hierin ook volgen of gaan ze blijven vallen voor de 5 procent die bloemkolen en prei willen blijven kweken tot in de buffergebieden? Beleid vraagt keuzes, ook in deze. Idem voor de polderbesturen. Wie durft hier mee te springen in het algemeen belang?
En nu werken met (natte) natuur!
Als je het natuurmensen als ikzelf vraagt is de keuze duidelijk: werken mét de natuur, door in te zetten op herstel van natuurlijke rivieren, veengebieden, wetlands, graslanden en bossen is de meest kostenefficiënte oplossing om ons voor te bereiden op klimaatmiserie. Natuurlijk rivier- en wetlandherstel zorgt voor een grotere wateropvangcapaciteit en tragere afvoer waardoor het risico op wateroverlast verkleint. Bovendien dient het in de zomer als een natuurlijke airconditioning tegen oververhitting. Daarnaast zorgen wetlands voor de reductie van broeikasgassen en slaan ze koolstof op. En ook voor de mens is het een meerwaarde: je kan er heerlijk wandelen of fietsen, ontspannen en van de natuur en de rust genieten.
Een recente studie van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) heeft aangetoond dat Vlaanderen liefst 75 procent van zijn natte gebieden/wetlands verloor in de afgelopen 60 jaar. Is daarmee de kans voor een natuur- en waterrijke toekomst in Vlaanderen verkeken? Helemaal niet! Het Vlaams Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) schat het potentieel voor herstel namelijk op 147.000 ha. Een derde hiervan, zo’n 49.000 ha, ligt in een groene bestemming, Natura2000-gebied en/of Ramsargebied. Het speelveld ligt dus open om de komende jaren een forse inhaalbeweging te maken, als we dat willen…
Het inzetten en herstellen van natte gebieden zal de komende jaren zonder veel twijfel nog meer op de voorgrond treden als een van dé meest efficiënte maatregelen om onze maatschappij weerbaarder te maken tegen klimaatverandering. Als we daar in slagen, samen met een zo snel mogelijke uitfasering van fossiele brandstoffen wereldwijd, kunnen we opnieuw dromen van een koolstofneutrale en robuustere, biodiverse wereld. Goed voor de natuur en dus goed voor de mens.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier