Een mens kan er zowat gif op innemen, maar er kan bijna geen bericht over de uitbreiding van een natuur- of bosgebied verschijnen of bepaalde landbouwmiddens reageren erop dat natuur de landbouwgrond blijft opeisen. Meer groen zou volgens die bronnen altijd ten koste gaan van de landbouwgrond.
Sommigen gaan zo ver dat ze beweren dat daardoor de voedselproductie van Vlaanderen in het gevaar komt omdat men kiest voor meer bomen, meer natuur? Klopt dit wel en krimpt het landbouwareaal echt door de bosjes en de extra natuur die er in Vlaanderen bijkomt? De cijfers van Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) geven alvast een ander beeld.
De inkrimping van het platteland
De meest diverse projecten knabbelen aan de open ruimte in Vlaanderen. Daar is geen enkele twijfel over mogelijk. De vraag die velen zich stellen is door wat en door wie komt dat? Ook Vlaams parlementslid Jeremie Vaneechout (Groen) vroeg zich dat af en stelde daarover een vraag aan bevoegde minister van leefmilieu Zuhal Demir. Het antwoord zal sommigen verrassen en mogelijk de argumenten van anderen tegen meer natuur en bos van onder de voeten maaien, maar cijfers kunnen veel zeggen. In dit geval zelfs een fabel doorprikken.
Parlementslid Vaneeckhout vroeg de minister de concrete cijfers en kreeg die. Gedurende de periode 2010-2019 werden in Vlaanderen 1.960 ha herbevestigd agrarisch gebied’ omgezet naar een andere bestemming, voornamelijk naar industrie en wonen. ‘Herbevestigd agrarisch gebied’ is een categorie agrarisch gebied die een tiental jaren geleden in een apart afbakeningsproces door alle betrokken sectoren het etiket ‘herbevestigd’ kreeg, dwz dat het rechtszekerheid zou moeten geven aan de landbouwers omdat het in landbouwgebruik zou blijven. Daarom is de toepassing van heel wat instrumenten uit het natuurbeleid er ook expliciet uitgesloten: aankopen worden niet gesubsidieerd, de nieuwe bebossingssubsidie is er niet op van toepassing, …. Het areaal aan agrarisch gebied op de ruimtelijke plannen is dus groter dan dat wat in het antwoord van de minister beschreven wordt, maar doordat het in theorie de best beschermde landbouwgrond is, zegt het antwoord zeer veel over voor wat juist landbouwgrond ingenomen wordt
Voor West-Vlaanderen gaat het om 730 ha in 9 jaar tijd. Er werd in dezelfde periode ook 150 ha die 10 jaar geleden nog een andere bestemming had omgezet naar landbouw. Netto dus min 580 ha ‘herbevestigd agrarisch gebied’ in 9 jaar voor West-Vlaanderen. Nogmaals: die categorie is er gekomen om de landbouwsector op die gronden nog meer rechtszekerheid te geven.
Waar zijn die 580 ha ha in West-Vlaanderen dan naartoe?
110 ha daarvan gingen naar wonen, 370 ha naar industrie en de rest naar andere naar voornamelijk algemene gemeenschapsbestemmingen. Daarnaast is van die 580 ha 0 ha naar natuur, 0 ha naar bos en amper 30 ha naar ‘ander groen’ zoals een park of een groenstrook als buffer voor bijvoorbeeld een industriegebied gegaan.
Is er dan geen bos of wat natuurgebied bijgekomen in West-Vlaanderen? Jawel en gelukkig maar. Alleen te weinig en wat er bijkwam was op het gewestplan al bestemd als natuur of bosgebied. De regelgeving laat zowat geen millimeter ruimte om in andere gebieden te zorgen voor meer natuur of bos. Hoe dan ook een aandachtspunt voor de huidige Vlaamse minister. Zolang deze regelgeving blijft gaat er altijd plaats blijven voor meer industrie, maar de beloofde uitbreiding van natuurgebieden en meer bos een zeer, zeer moeilijke opdracht.
Conclusie: als er het grote geld achter zit, kan en mag zowat alles
Fake news
Dat natuur zoveel landbouwgrond opslorpt is dus fake nieuws. Het zijn de projecten waar veel geld achter zitten die het halen. Alleen is daar doorgaans weinig of geen protest tegen. De rechtszekerheid die de landbouwsector zo hoog in het vaandel voert, is blijkbaar enkel een bezorgdheid als het om natuur en bos gaat.
Als er ook maar een kleine ha landbouwgrond mogelijk zou omgezet worden door een eigenaar die het wil omzetten in een bosje, dan sleuren sommige alle protestregisters open en in een dergelijk geval in Diksmuide trekt er zelfs iemand naar de Raad van State omdat 1 ha bos die een particulier daar wil aanplanten de landbouw daar (zou) bedreigen. De aankondiging van ‘de grootste bedreiging voor de landbouw’ in de regio en zelfs de voedselvoorziening van ons land, is daarbij altijd een vast onderdeel in de argumenten.
De recente cijfers die recent vrij gegeven werden door minister Demir over de ‘herbevestigde agrarische gebieden’ met een verhoogde rechtszekerheid, nuanceren veel daarvan. De bedreiging van de landbouw in Vlaanderen zit elders dan in de hoek van natuur en bos. Vrienden van de landbouworganisaties, stop eens met dat valse vijandbeeld naar natuur en bos. De bedreigingen voor jullie zitten elders en dat weten jullie op zich op ook. Wel, durf ze eens echt benoemen en natuur en het ‘groene middenveld’ als partner te zien en benaderen. Onder meer de klimaatverandering, de droogteproblematiek en de druk van internationale verdragen die de markt volledig willen globaliseren en landbouwproducten uit andere continenten aan dumping prijzen op onze markt willen gooien, zijn de grote uitdagingen waar milieubeweging en landbouwsector eigenlijk samen zouden moeten aan werken. Wedden, dat we dan verder gaan komen in de toekomst?
Peter Bossu
Opinies
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier