Gaan we stemmen of spelen we stratego?

© Getty Images/EyeEm
Jan Gheysen
Jan Gheysen Opiniërend hoofdredacteur

Wie krijgt uw stem? Er was een tijd dat mensen dat niet vroegen. Er werd daar over gezwegen. De stemming is geheim en dat willen we zo houden, zeiden de mensen dan. Er waren er van wie we wisten voor wie ze stemden, er waren er van wie we dachten dat we het wisten en er waren er van wie we het eigenlijk ook niet wilden weten. Dat was vroeger en dat is nog altijd grotendeels zo.

We vinden dat niet slecht. We hoeven tegenover niemand behalve tegenover onszelf rekenschap te geven voor wie we stemmen en dat willen we zo houden. Maar mocht ik het willen zeggen, dan zou ik dat op dit ogenblik niet kunnen. Omdat ik twijfel en er tot op vandaag niet ben uitgeraakt. Het ligt niet aan de campagne die loopt, want die is interessanter dan ooit. Er is niet één partij die alle andere overheerst, er is niet één algemeen thema dat dominant boven de andere uitsteekt – klimaat, koopkracht, pensioenen, migratie… Spraakmakende campagneblunders bleven uit.

En aan serieuze informatie – we laten de sociale media even buiten beschouwing – was evenmin een gebrek. Kortom, alles is er om op een verantwoorde manier onze stem uit te brengen. Dacht ik. Maar zie, ik raak er niet uit. De vraag die me al dagenlang ‘teistert’ is of ik simpelweg kan stemmen voor het programma waarvan ik vind dat het moet uitgevoerd worden of moet ik ‘strategisch’ stemmen en er voor zorgen dat mijn stem niet in het verkeerde kamp terecht komt.

Zondag liggen de kaarten op tafel, denken we, maar dan begint de ruilhandel…

Ik verklaar me nader. Stel: ik vind het programma van John Crombez het nauwst aansluiten bij wat ik wil en ik stem socialistisch. Help ik dan de socialisten in het zadel of is de kans daarmee groter dat ook Groen, waarvoor ik bijvoorbeeld helemaal niets voel, het land meebestuurt? Stem ik voor CD&V en bezorg ik daardoor N-VA betere kaarten? Of stem ik best direct voor N-VA, bijvoorbeeld?

Dat soort vragen dus. Het zou een stuk makkelijker zijn voor de kiezer mochten de partijen ons in eer en geweten duidelijk maken met wie ze wel en met wie ze niet in coalitie willen gaan. Maar ze spelen liever stratego en dwingen ons om dat ook te doen. Alleen… met die ene stem waarover we beschikken, moeten we heel zuinig zijn als we willen dat ze effectief van tel is.

Volg de West-Vlaamse uitslagen, de reacties van onze politici en onze analyses zondag op www.kw.be