Zij verloren hun kind aan een hardleerse doodrijder: “Een auto is in hun handen een moordwapen”

De gezichten achter de koude cijfers, daar maken de nabestaanden van Jens Vanderheeren (25) en Saar Gevaert (15) deel van uit. Zij werden allebei door een chauffeur onder invloed aangereden, met het hardst mogelijke verdict als resultaat: de dood. In beide gevallen bleef het niet bij die ene keer… “Het ergste? Dat ze niet uit hun fouten geleerd hebben.”

Even terug naar het najaar van 2015. Zaterdagochtend 10 oktober: Jens – door iedereen liefkozend Jenske genoemd – Vanderheeren is rond 7 uur op weg naar zijn job als lasser, maar op de Randweg in Meulebeke loopt het grondig fout.

De Ingelmunsternaar botst frontaal met de BMW van de toen 29 jaar oude S.H. uit Tielt. Die was, met 1,7 promille en een hoge dosis cocaïne in het bloed, van zijn rijvak afgeweken en kon de witte bestelwagen van Jens niet meer ontwijken. Hij reed 86 kilometer per uur waar slechts 50 was toegelaten. Jenske was op slag dood.

Hartverscheurend

Donderdagmiddag 17 december: de examens zitten erop voor Saar Gevaert, een optimistische meid uit de Hoogleedse deelgemeente Gits die aan de VMS in Roeselare het vierde jaar Wetenschappen volgde. Rond 13 uur vertrekt ze thuis met de fiets naar een vriendinnetje om in de bioscoop van Roeselare een film mee te pikken.

Op de terugweg werd ze op de Brugsesteenweg in Gits, op amper één kilometer van haar warme thuis, aangereden door de toen eveneens 29 jaar oude M.V. uit Aartrijke. Die had gedronken en was op weg met een niet-gekeurde en -verzekerde wagen.

Onze zoon is vermoord. We kunnen het niet anders omschrijven – ouders van Jens Vanderheeren

Meteen na de feiten sloeg hij op de vlucht, om zich uiteindelijk pas in de loop van de nacht bij de politie aan te geven. Saar overleed op de operatietafel van AZ Delta in Roeselare.

Twee hartverscheurende verhalen, waarbij telkens recidive in het spel was. Jens’ aanrijder liep in 2013 al veroordelingen op voor verschillende verkeersinbreuken, Saars doodrijder veroorzaakte in september 2017 – opnieuw onder invloed – een nieuw ongeval in Ledegem, dit keer evenwel zonder gewonden.

Dat vorig jaar liefst elf procent van de veroorzakers van dodelijke ongevallen al veroordelingen op de kerfstok had, komt bij de nabestaanden van Jens en Saar dan ook hard aan. “Dit is misschien nog wel het ergste”, klinkt het.

“Ze leren gewoon niet uit hun fouten, hoe jammer dat ook is. Bovendien bewijst dit dat de rechtspraak hier de bal compleet misslaat. Boetes, hoe hoog die ook mogen zijn, schrikken blijkbaar niet meer af. En een voorwaardelijke gevangenisstraf haalt ook al niet veel meer uit.”

Therapie

De doodrijder van Saar werd veroordeeld tot tien jaar rijverbod, drie jaar voorwaardelijke celstraf en een effectieve geldboete van 5.500 euro. In het geval van Jens ging het om een jaar celstraf waarvan de helft effectief, twee jaar rijverbod en een geldboete van 3.120 euro.

“We missen een duidelijk afgemeten kader”, vinden Jens’ ouders Catherine Vroman (56) en Franky Vanderheeren (65). “Nu zijn nabestaanden te veel overgeleverd aan de wil van de rechter. Als je als dader het geluk hebt om een mildere rechter voor je te hebben…”

“Mochten de strafmaten vooraf vastliggen, het zou veel leed besparen. Het klinkt misschien hard, maar als een rechter zélf een (klein)kind in het verkeer verloren heeft, zou die hélemaal anders oordelen. Al wensen we niemand zo’n leed toe. Een grotere nachtmerrie kan je je niet inbeelden.”

Ann Colson (53), Bart Gevaert (59), Sil (24) en Stien Gevaert (26), Saars ouders, broer en zus stemmen in. “Wij pleiten ook voor extra alternatieve straffen. Laat mensen die onder invloed een dodelijk ongeval veroorzaken – of met zwaargewonden – even meedraaien in een revalidatiecentrum waar verkeersslachtoffers aan het terugvechten zijn.”

“We zijn ervan overtuigd dat zo’n ervaring hun ogen een pak wijder zal openen dan de zoveelste boete die ze, al dan niet met hulp van mama en papa, achteloos betalen.”

Catherine vult aan: “En waarom krijgen mensen die zware verkeersinbreuken begaan, niet standaard therapie aangeboden? We zijn er zeker van dat intensieve begeleiding kans op herval kan beperken.”

In de nasleep van het proces hadden Saars ouders een gesprek met toenmalig federaal minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “We wilden de – in onze ogen – veel te lichte veroordelingen aankaarten. Hij zei begrip te hebben voor ons verhaal, maar tegelijk kon hij er niks aan veranderen.”

“Wij werden ook niet op de hoogte gehouden van de start van het rijverbod, bijvoorbeeld”, stelt Catherine. “Die kerel mocht twee jaar niet rijden, maar wanneer was dat? Hij moest zijn zes maanden celstraf met een enkelband uitzitten. Is dat ook effectief gebeurd? Door het recht op privacy werden we in het ongewisse gelaten.”

“Wórdt dat ook effectief gecontroleerd?”, vragen Stien Gevaert en Ann Colson zich af. “Akkoord: hij zal zijn rijbewijs wel ingeleverd hebben, maar ben je daardoor zeker dat zo iemand die hele periode ook effectief niet meer de weg op gaat? Hoeveel keer bots je zelf op een politiecontrole? De pakkans lijkt ons erg klein.”

Sleutels afnemen

Sinds ze abrupt afscheid moesten nemen van hun geliefde zoon en dochter, kijken de twee families ook anders naar het steeds sneller voorbijrazende verkeer. “Wij zijn een pak rustiger geworden wanneer we achter het stuur zitten”, zeggen Franky en Catherine.

“Veel hoffelijker ook. We jagen ons ook niet meer op in bumperklevers. Mensen moeten goed beseffen dat roekeloos rijgedrag om hoop en al twee minuten tijdswinst te boeken, misschien een mensenleven kan kosten. Dan is de afweging snel gemaakt.” Mensen die overmatig alcohol gebruiken en daarna nog willen rijden, spreken Jens’ ouders nu aan.

Laat mensen die onder invloed een dodelijk ongeval veroorzaken even meedraaien in een revalidatiecentrum – ouders van Saar Gevaert

“Toch zeker als we ze kennen. Dan zie je hun houding vaak meteen veranderen en laten ze hun wagen links liggen.” Iets wat Saars broer Sil ook doet. “Mijn broer is actief in het jeugdhuis van Gits en heeft al een paar keer de autosleutels van iemand onder invloed afgenomen. Op het moment zelf komt dat niet sympathiek over, maar nadien zijn ze Sil dankbaar”, aldus Stien.

“We kunnen alleen maar hopen dat onze collectieve houding tegenover drank en drugs in het verkeer strenger wordt. Het kan gewoon niet. Punt.”

Litteken voor het leven

Bijna zeven jaar nadat Saar en Jens bruusk uit de wereld weggerukt zijn, zijn ze nog elke dag in het leven van hun geliefden aanwezig. “Saar is elk moment van de dag bij ons”, zegt mama Ann.

“In alles wat we doen. In december hebben we in onze voortuin een boompje ter ere van Saar aangeplant, die hangt ondertussen vol herinneringen en aandenkens van haar vele vrienden. En bij elke verjaardag van het ongeval organiseren we een wandeltocht. Dat zullen we blijven doen.”

“Saar zou dit jaar 22 worden, een volwassen vrouw. Welke studies zou ze gevolgd hebben, zou ze al een job gehad hebben, een vriend, een eigen stek… Zoveel vragen die voor altijd onbeantwoord zullen blijven.”

Die gedachten kunnen spoken, zeggen ook Catherine en Franky. “Onze zoon is vermoord. We kunnen het niet anders omschrijven. De doodrijder was zwaar onder invloed, in die omstandigheden is een auto een potentieel moordwapen. Jammer genoeg is het op onze Jens gebruikt.”

”We kunnen enkel hopen dat zo weinig mogelijk mensen hetzelfde lot beschoren is. Maar elke keer we een dergelijk verhaal horen, lopen de rillingen over onze rug. Dan beleven we het hele verhaal opnieuw en delen we in het verdriet. Die doodrijders krijgen hun straf en kunnen weer verder, wij hebben een litteken voor het leven.”