Bart Tommelein blikt terug op moeilijkste dagen van zijn burgemeesterschap: “Een zwarte dag voor onze stad”

“Als zich zo’n ramp voordoet in je stad, ga je als burgemeester op automatische piloot draaien en de leiding in handen nemen. Maar de weerslag komt pas enkele dagen later”, bekent burgemeester Bart Tommelein (Open VLD). “Dit heeft er zwaar in gehakt. We zullen dit niet van vandaag op morgen verwerken.”

“Je weet dat zoiets kan gebeuren en dat je als burgemeester op zo’n moment de leiding moet nemen”, zegt Bart Tommelein. “Je roept de veiligheidscel samen en draait op automatische piloot. Je wordt heel goed geadviseerd, maar als burgemeester moet je wel de beslissingen nemen. Bijvoorbeeld om mensen naar huis te laten gaan, hoewel je weet dat hun huizen niet echt bewoonbaar zijn. Dat is afwegen hoever je gaat.”

Weerslag

“Maar de weerslag komt pas enkele dagen later, als duidelijk wordt wat er is gebeurd en je alles op een rijtje zet”, vervolgt de burgemeester. “Dat zal je wel gezien hebben aan mij. Het doet je pijn als je het leed ziet van de gezinnen wiens huis verwoest werd. Je voelt ook dat dit er echt inhakt in de Oostendse gemeenschap. Dit was een zwarte dag voor onze stad. Ik leef mee met de families van de twee zwaarst getroffen slachtoffer, de opvoedster van Lucien en de politieman. De brandweerman is buiten levensgevaar, maar de toestand van de twee anderen is heel ernstig. Ik hou contact met de families. Ook mogen we van geluk spreken dat er geen doden vielen. Dit had ook nog veel erger kunnen zijn.”

“Wat je hoort bij de slachtoffers op zo’n moment? Elke mens is anders. Iedereen reageert vanuit zijn of haar karakter. Er zijn mensen die hun huis verloren, maar daar heel rationeel mee omgaan en zeggen: ‘het had erger gekund’. En anderen zijn eigenlijk niets kwijt, maar reageren heel emotioneel. Maar ik heb daar begrip en respect voor voor. Mensen reageren in een vlaag van emotie, woede, teleurstelling… Mijn ervaring als persoon die veel luistert naar de mensen – en ook mijn leeftijd – hebben me geholpen om daarmee om te gaan.”

Oorzaak

“Over de oorzaak van de explosie ga ik me niet uitspreken”, vervolgt Tommelein. “Dat is het werk van de experts. Misschien gaan we het nooit weten, maar het zou goed zijn als we de juiste oorzaak zouden kennen. Ik ga er niet naar gissen. Waarschijnlijk heeft het wel iets te maken met de wegenwerken, maar ook dat is niet 100 procent zeker. Het is ook een samenloop van omstandigheden.”

Iedereen weet wel dat er heel wat kritiek was op het moeizame verloop van de werken en de vele hinder die ze veroorzaakten bij de omwonenden. Een gasexplosie is natuurlijk nog iets helemaal anders, maar wat denkt de burgervader daarvan? “Ik heb het erover gehad met de betrokken stadsdiensten”, zegt hij. “Deze werken waren eigenlijk niet zo heel anders dan de andere wegenwerken in de voorbije jaren.”

Smalle straat

“Maar het is wel een smalle straat, en met heel wat winkels die bovendien de keuze maakten om open te blijven. Dat is niet eenvoudig voor de aannemer. Maar het ene heeft niets met het andere te maken. Ik begrijp de kritiek, maar een aannemer moet met zo veel dingen rekening houden. Je kan je materiaal ook niet wegtoveren. En ja, het blijft er dus staan in de weekends. Als je veel ruimte heb, is dat geen probleem. Maar hier was maar weinig plaats. Ik gaf opdracht om de werken nu zo snel mogelijk te laten opschieten en rekening te houden met de omwonenden. En ik ben er ook zeker van dat dat gebeurt.”

“Twee woningen zijn onbewoonbaar. Het ene is helemaal afgebroken en opgeruimd. Het andere mag blijven staan. Het kan vrij snel weer bewoonbaar worden gemaakt. Voor de andere getroffen woningen zijn de eigenaars nu zelf regelingen aan het treffen met hun verzekeringsmaatschappijen. Dat is niet meer de taak van de stad, al staan we klaar om te helpen bij problemen.”

Rouwproces

“Dit is niet iets wat we van vandaag op morgen zullen verwerken”, beseft de burgemeester. “Je gaat door een rouwproces. Dat is normaal. De slachtoffers en hun families zullen hier blijvend mee te maken hebben. Zij staan voor een moeilijke lijdensweg. Toch ben ik ook gecharmeerd door de golf van solidariteit die door de stad ging. De steun is heel groot, zowel van binnen als van buiten Oostende. Heel wat collega-burgemeesters sturen berichten om ons te steunen. Ook burgemeesters die zelf zo’n gasramp hebben meegemaakt, zoals die van Turnhout en Luik, betuigden hun steun. En dat doet deugd. Het helpt om er te blijven staan.”