Boeren, wees creatief: in Nederland laat een boer van zijn overschot aan aardappelen wodka stoken

Er gaat geen jaar voorbij of we horen berichten dat er van bepaalde producten een teveel is en er overschotten gaan zijn, zo begint Peter Bossu dit opiniestuk.

Nog niet zolang geleden waren er zo veel kolen dat ze infrezen het voordeligst was voor de kweker. Nog korterbij werden er zulke grote hoeveelheden aardappelen geproduceerd dat ze de boer met moeite de prijs van zijn/haar benzine voor het vervoer naar de handelaar opleverden. Vorig jaar zaten we in Vlaanderen met zo veel appels en peren dat veel kwekers ze gewoon lieten liggen onder de bomen of verzamelden en op akkers voerden om ze te gebruiken als meststof.

Op die manier met voedsel omspringen stoot velen tegen de borst en dat is goed ook. Voldoende en goed voedsel is immers voor velen ook op vandaag nog altijd niet vanzelfsprekend. We moeten niet naïef zijn: uitvoeren is geen oplossing voor de problemen daar. Het wegnemen van oorlog, het uitbouwen van stabiliteit en de boeren daar weer laten boeren, de vissers laten vissen is het wel. Hoe dan ook wij zaten hier de voorbije jaren met een overschot aan bepaalde producten en dat is en blijft voor het milieu, voor de boer en in het hart van zoveel mensen onaanvaardbaar. Gelijk hebben ze. Vraag is: wat doen we dan met die overschotten?

Innovatief zijn is het antwoord

In debatten over de vergroening van de Vlaamse land- en tuinbouw hoor je vaak de opmerking dat die sector moet meegaan met zijn tijd, meegaan met de competitiviteit om leefbaar te zijn. Tot op een zekere hoogte begrijp ik dat. Alleen is de vraag waarom dat er dan geen zelfde aandacht is voor innovatieve gedachten om die voedseloverschotten wel nuttiger en duurzamer te gebruiken.

Ik vond een aantal Nederlandse boeren die hierin juist weer een voorbeeld zijn van hoe we het ook hier zouden kunnen aanpakken. Zo is er Henk Scheele, een Hollandse aardappelteler die gewoon het gat voor de patat zocht en vond als die patat niet meer de pot op kan. Boer Henk is duidelijk: “In 2012 kreeg je letterlijk geen cent voor een kilo aardappelen. We hebben toen een bedrijf gezocht dat alcohol kon maken van aardappelen en daar uiteindelijk 10.000 flessen wodka van heeft gestookt. De ‘Hoeksche Wodka’ is hier in de regio een populair relatiegeschenk geworden en zo kregen we een stabiele prijs voor ons product. Samen met een buur zijn we van onze aardappelen ook chips beginnen maken en ook dat sloeg aan. Ons grote voordeel is dat we alles in eigen handen hebben en dus niet afhankelijk zijn van de grote handelaar of de volledig vrije markt. Als je alleen maar onderdeel van de productieketen bent, ben je altijd afhankelijk van je leveranciers.”

Hallo, Boerenbond?

Innovatief denken wil ook zeggen creatief denken en zorgen voor verscheidenheid. Wat kunnen we doen met een te veel aan appels in plaats van ze gewoon als mest te gebruiken? Oja, van wat kan er azijn gemaakt worden, van wat maakt men al die nieuwe gin-soorten? Zoek nieuwe toepassingen met een meerwaarde! Ik moet eerlijk zijn dat ik niet begrijp waarom groepen als de Boerenbond in zoiets zo goed als geen tijd investeren, maar in het klagen en steun vragen des te meer. In een samenleving die smeekt om duurzaamheid en innovatie, bewijzen ze er alvast die gemeenschap als de boer geen dienst mee. Bijsturen Boer en Tuinder!

Van de appel en de consument

De boer moet zijn keuzes maken en de consument moet dat best ook. Terwijl in Vlaanderen tonnen appels en peren ingeploegd worden wegens te veel, komen de Pink Lady-appels vanuit Nieuw-Zeeland met vele tonnen binnen in onze havens. Volgens het recente landbouwrapport gaven we in Vlaanderen het voorbije jaar drie keer zoveel uit aan de Pink Lady dan aan een Granny Smith. De ecologische voetafdruk van de eerste is een veelvoud van de in de lage landen gekweekte Granny. De appelboer van hier ploegt zijn appels in, terwijl de schepen appels uit Nieuw-Zeeland aanvoeren. Van veel verder uit de wereld kunnen die niet komen.

Veel duidelijker dan dit voorbeeld kan het absurde van een vrije handel en van de verantwoordelijkheid van de individuele consument niet zijn. De consument heeft zo veel macht om de markt en het beleid te sturen en beseft en gebruikt die o zo weinig. Sla de handen in elkaar, boer en consument. Niet voor mijn schone ogen, maar voor de toekomst van jullie beiden, of zelfs die van ons allemaal.