‘Zorgen voor mama’ toont Vlaanderen wekelijks de situatie van zes moeders die laten zien en voelen wat leven in armoede écht inhoudt. Om de mama’s uit het dal te laten klauteren, laat Kristel Verbeke zich onder andere bijstaan door Joost Bonte, zowat de éminence grise van het straathoekwerk. En zijn passage van de Ingelmunsterse Kortijkzaan op het kleine scherm kan op veel bijval rekenen. “Plots word ik in de supermarkt herkend”, glimlacht hij. “Maar ik wil vooral die mensen en hun gezin een duwtje in de rug geven.”
Al zo goed als zijn hele leven is Joost Bonte (61) met het lot van anderen begaan. Eerst als uitbater van De Groene Bie, een kruidenierszaak in zijn geboortedorp Ingelmunster, later bij het Centrum voor Levensvorming waar hij jongeren die schoolmoe zijn begeleidde en vooral als coördinator straathoekwerk in West- en Oost-Vlaanderen bij de vzw Steunpunt Mens en Samenleving. Tot hij daar begin februari 2020 na bijna twintig jaar werd bedankt voor bewezen diensten omwille van een besparingsronde van 1 miljoen euro. Dat was even stevig slikken, maar ruim een jaar en een pandemie later heeft Joost zich heruitgevonden. Nu is hij als consulent aan de slag en voorziet hij elke dinsdagavond uw en mijn televisie-avond van de nodige warmte.
First things first: hoe gaat het met je?
“Zeer goed! Na mijn ontslag kreeg ik een hoop hartverwarmende reacties en werd ik op straat door wildvreemden aangesproken om me een hart onder de riem te steken, maar dat is klein bier in vergelijking met wat nu aan het gebeuren is. Zelfs in de supermarkt word ik herkend en krijg ik schouderklopjes voor wat Zorgen voor mama in beeld brengt. Ik ben in sneltempo uitgegroeid tot een halve bekende Vlaming en heb zelfs al selfies moeten uitdelen. Daar heb ik toch even moeten aan wennen.”
Hoe ben je bij het programma terecht gekomen?
“Ik werd door het productiehuis opgebeld. Zij waren bij mij terechtgekomen op advies van twee universiteitsprofessoren. Ik was meteen gewonnen voor het idee, op voorwaarde dat elk verhaal, elke situatie met het nodige respect behandeld en verteld werd. En dat is het geval. Beroepshalve word ik al zowat mijn volledige carrière met armoede geconfronteerd, het is hoog tijd dat de Vlaming getoond wordt dat er ook in ons rijk deeltje van deze wereld nog altijd veel te veel mensen moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. En dat is net wat Zorgen voor mama doet.”
“Ik heb zelfs al selfies mogen uitdelen. Dat was toch even wennen”
Wat opvalt: jullie tonen het leven zoals het ook daadwerkelijk is. Niks wordt verstopt.
“We willen absoluut de clichés niet uit de weg gaan. Mensen staren zich bijvoorbeeld blind op het feit dat een van de families een groot zwembad in de tuin heeft staan, maar ik raad iedereen aan om eens een snel rekensommetje te maken. Het zwembad heeft hen 80 euro gekost, samen met de 75 euro aan water hebben ze er dus 155 euro voor betaald. En kunnen ze er een hele zomer lang van genieten. Laat hen eens naar pakweg Plopsaland gaan? Dan betalen ze aan toegangstickets alleen al zoveel. Voor één namiddag. Of de kritiek dat velen onder hen roken. De constante druk van armoede zorgt voor stress. En wat doet een mens die veel gewicht op zijn schouders moet torsen? Een sigaretje roken of iets drinken. Ik wil de kijker tonen dat alles een goeie reden heeft.”
Zelf kom je over als de gezellige knuffelbeer, maar wel eentje die zegt waar het op staat. Ben je in het echte leven ook zo?
“Ik speel allesbehalve een rol. Eigenlijk zie je me tijdens Zorgen voor mama bezig zoals ik altijd ben. Ook toen ik nog mijn kruidenierszaak runde. Daar was ik vaak een halve psycholoog die achter de toonbank stond. Alles begint altijd bij goed en actief luisteren. Mensen hun verhaal laten doen en jezelf inleven in hun situatie.”
“En ik gebruik ook heel veel humor. Dat breekt het ijs en zo creëer je ruimte om serieuzere zaken aan te kaarten. Dan aanvaarden ze dat je de dingen benoemt zoals ze zijn. Toen ik Martine erop wees dat ze beter iets aan haar gebit zou doen, dan is het wel leuk als je ook een oplossing kan aanreiken. Geen makkelijk thema om aan te snijden, maar wel noodzakelijk voor haar gezondheid en om haar extra kansen te geven.”
Haal je voldoening uit wat je doet met de kansarme mama’s?
“Enorm veel. Elke keer als ik hen, hun partner of hun kinderen een stapje in de juiste richting kan laten zetten, word ik daar ook zelf blij van. Maar er is meer dan dat: we willen ook bepaalde onderwerpen onder de aandacht brengen. De hele industrie achter de schuldenproblematiek, bijvoorbeeld. Die zit compleet fout in elkaar. Er schieten bij wijze van spreken sneller incassobureaus dan pitazaken uit de grond. Ook dergelijke structurele problemen kaarten we aan.”
Ben je van bepaalde situaties geschrokken?
“Ik heb al heel wat gezien in mijn leven. Niet echt, dus. Of toch: dat televisie een enorm krachtig medium is. Eigenlijk doe ik niks anders dan wat ik de voorbije jaren elke dag deed, maar nu krijgen we wekelijks een forum dat meer dan 800.000 mensen bereikt. Zo’n springplank moet je op een correcte manier benutten. En dat doen we.”
“Dit smaakt naar meer. Ik ‘plak’ op het scherm en wil mijn kennis zoveel mogelijk doorgeven”
Voor de gemiddelde Vlaming zijn de verhalen die verteld worden, vaak schrijnend. Kan iedereen in armoede verzeilen?
“Daar ben ik van overtuigd. In Vlaanderen leeft 15 procent onder de armoedegrens. Om dit even te vertalen naar de Kortrijkse bevolking: dat gaat dus hier alleen al om 13.000 mensen. Ook wie het vandaag heel goed heeft, kan morgen tegen een compleet andere situatie aankijken. Een geldverslindende echtscheiding, de coronacrisis of een zware ziekte die je leven overhoop gooit… Ik krijg zelfs mailtjes van mensen die me vragen of ik contact wil opnemen met hun zoon of dochter die in financiële moeilijkheden zit.”
Smaakt dit naar meer?
“Eigenlijk wel. Ik p lak blijkbaar op het scherm en ik wil mijn kennis en ervaring zoveel mogelijk doorgeven. Maar een mediacarrière ambieer ik niet. Ik wil gewoon mensen hélpen. Op een zo goed en zo breed mogelijke manier.”
‘Zorgen voor mama’: elke dinsdagavond om 20.35 uur op Eén.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
