Project ‘Wonen in Eigen Streek’ van Vlaamse Overheid volgens lokale gemeentebesturen financieel niet haalbaar

Archiefbeeld van op werf van nieuwbouw. © Belga Image - Berlinda van Dam
Camille Jonckheere

De West-Vlaamse gemeenten reageren gemengd op het project ‘Wonen in Eigen Streek’ van de Vlaamse overheid. Die maakte deze week een lijst bekend met 95 gemeenten, waaronder ook 8 West-Vlaamse gemeenten. Die lokale besturen zouden om jonge mensen aan te moedigen om in de buurt te blijven wonen, zelf inspringen bij de kosten van de grond. “We steunen de boodschap zeker. Op financieel vlak staat het water nu al aan de lippen bij de meeste gemeenten, dan is dat erbij zeker niet haalbaar”, klinkt het bij verschillende lokale besturen.

De Vlaamse overheid maakte een lijst met 95 gemeenten bekend, waar jonge inwoners financiële hulp kunnen krijgen voor de bouw van een woning. Dat is in het kader van het project ‘Wonen in Eigen Streek’, dat het Vlaams parlement op woensdag 21 juni goedkeurde. De gemeentebesturen kunnen zelf een deel van het grondaandeel van de woning betalen. De gemeenten die op de lijst staan, zijn hier niet toe verplicht.

“De intentie zit zeker goed, want het is heel belangrijk om jonge mensen en gezinnen hier te houden voor de lokale economie en het sociale leven”

De kandidaat-kopers van die grond, moeten dan wel voldoen aan enkele voorwaarden, zoals 5 jaren op een rij ingeschreven in de gemeente of buurgemeente, nog geen vastgoed hebben en een maximumloon, dat nog moet vastgelegd worden. Zo kunnen lokale besturen dan jonge mensen, die een band met de gemeente hebben bij zich houden opdat ze niet zouden wegtrekken door de te hoge woningprijzen.

Grote kost

Onder die 95 gemeenten zitten ook Koksijde, Nieuwpoort, De Haan, Jabbeke, Brugge, Zuienkerke, Damme en Knokke-Heist. Volgens de gemeenten is de boodschap achter het project ‘betaalbaar wonen’ heel belangrijk. Maar is dat in de praktijk moeilijk om uit te voeren, onder andere door de grote financiële last.

“De lokale besturen waren al getroffen door de coronacrisis, hoge energieprijzen en inflatie, dan wordt zo’n kost erg moeilijk”

“Het is natuurlijk heel belangrijk om jonge mensen bij ons te houden”, zegt schepen van wonen, Franky Demon (CD&V). “We zien dat Brugge aan het vergrijzen is en dat jonge mensen vroeger eerst naar de buurgemeenten trokken aan de rand van Brugge, maar dat ze zelfs nu nog verder moeten gaan. Het is goed dat de Vlaamse overheid hieraan aandacht besteed. Maar de helft van de kostprijs van bouwgrond inleggen? Voor lokale besturen wordt dit een onmogelijk grote last om te dragen. De begrotingen waren al getroffen door de coronacrisis, dan door de hoge energieprijzen, de inflatie enzovoort. We moeten ook kunnen rondkomen.

Eigen initiatieven

Verschillende West-Vlaamse steden en gemeenten hebben zelf al een initiatief om jongen mensen aan te moedigen om er te gaan wonen. Zo ook in Nieuwpoort. “Jonge gezinnen, die bij ons komen wonen, krijgen een premie van 10.000 euro. Zo hebben we al 60 jonge gezinnen kunnen overtuigen om zich hier te vestigen”, vertelt burgemeester Geert Vanden Broucke (CD&V). “Bij nieuwe bouwprojecten gaan we ook kijken om inwoners aan te trekken en niet tweedeverblijvers. Dat is een probleem waar iedere kustgemeente wellicht mee te maken krijgt.”

“Wij doen al heel wat inspanningen, jonge gezinnen kregen een premie van 10.000 euro als ze in Nieuwpoort zouden komen wonen”

Ook Knokke-Heist doet al heel wat inspanningen. “Ongeveer 15 jaar geleden hebben wij geïnvesteerd in de wijk Heulebrug, waar jonge gezinnen gronden konden kopen met een mooie korting”, stelt schepen van woonbeleid Nick Wenmaekers (Gemeentebelangen).

“Daarnaast selecteren wij met het gemeentebestuur heel wat projectgronden, waarmee we met aannemers en verkopers een overeenkomst sluiten dat 40 procent van dat totale projectgrond voor betaalbare woningen moet bestemd zijn. Dat komt dan ongeveer op hetzelfde neer als bij ‘Wonen in Eigen Streek’, maar met een overeenkomst en dus financieel veel zuiniger voor het lokaal bestuur. We sluiten het project voor Knokke-Heist zeker niet uit, maar we moeten nog beter bekijken hoe dit eventueel kan ingezet worden.”

Te weinig bouwgrond

“Het doel van het project ‘Wonen in Eigen Streek’ klinkt als muziek in de oren, maar het is zeker niet evident”, gaat Vanden Broucke verder. “We staan er positief tegenover, maar veel bouwgrond schiet er bij ons niet meer over. We moeten nog grondig bekijken hoe we hiermee aan de slag kunnen gaan.”

“Wij hebben als plattelandsgemeente bijna niets meer van bouwgrond, dan zal dit project hier zeker niet werken”

Ook in Zuienkerke raken de bouwgronden uitgeput. “Wij hebben als plattelandsgemeente bijna niets meer van grond over om bouwgrond bij te creëren. Veel van onze oppervlakte is landbouw of natuurgebied of er mag niet gebouwd worden, omdat het uitzicht beschermd is. Als partij willen wij al langer dat er woongebied bij komt”, stelt burgemeester Alain De Vlieghe (Lijst Burgemeester).

Steun Vlaamse Overheid

Voor het project staat De Vlieghe niet te springen. “Natuurlijk is het belangrijk dat we daar aandacht aan geven. Maar voor veel gemeentebesturen is het op dit moment financieel niet gemakkelijk. De overheid schuift de verantwoordelijkheid voor betaalbaar wonen naar ons door, maar wij kunnen dat niet dragen. Uiteindelijk zal dat niets aan het probleem verhelpen.”

“Om dit project op langer termijn goed uit te werken, hebben we steun nodig van de Vlaamse overheid”

“De intentie van het project zit goed”, vult Demon aan. “Als we goede resultaten willen boeken en de hele problematiek op langer termijn gaan bekijken, moeten we grote schaal hiermee aan de slag gaan. Daarvoor hebben lokale besturen hulp nodig van Vlaanderen. Met de nodige financiële steun kan dit project goed en structureel uitgewerkt en georganiseerd worden.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier