Monumentaal kunstwerk en poëzie veroveren Zwarteberg

Anna en Jan, of hoe poëzie en monumentale kunst elkaar vinden. (foto JS)
Johan Sabbe

Jan Vergauwe en Anna Crevits veroveren het Frans-Vlaamse dorpje Sint-Janskappel aan de voet van de Heuvellandse Zwarteberg. Hij met met een monumentaal kunstwerk, zij met poëzie. Ze doen dat in het kader van het project ‘Speciale Operatie Artistique’ van de Stedelijke Kunstacademie van Roeselare (SASK).

Jan woont in de Makeveldstraat in Kortemark, nabij de grens met Torhout, de stad waar Anna in de Leiestraat woont. Ze zijn goede vrienden en kennen elkaar al geruime tijd. Anna en Jans vrouw Linda Dejonghe zijn als leerkracht jarenlang collega’s geweest aan het Torhoutse Sint-Vincentiusinstituut. Ook Anna’s man Jos Decloedt heeft lesgegeven.

SASK

Jan volgt al vijf jaar les aan de SASK. Hij ontwerpt en creëert kunstwerken in beton, hout en staal, die geïnspireerd zijn op bestaande gebouwen waarvan de architectuur en/of de functie hem fascineren. Anna van haar kant hanteert de pen. Zij schrijft gedichten. Vorig jaar nog presenteerde ze haar tweede poëziebundel Vlokken Vallen Samen. Haar debuutbundel heet De Lijn is Wijs en dateert van 2013.

Wat de Speciale Operatie Artistique precies inhoudt? Al maanden bereiden de leerlingen van het zogenoemde Projectatelier van de SASK samen een vreedzame inval voor in Frans-Vlaanderen. Daarvoor werd Sint-Janskappel uitgekozen, een gezellig grensdorpje in de Franse Westhoek, gelegen aan de voet van de Zwarteberg.

Inval in grensdorpje

In de nacht van zaterdag 27 op zondag 28 mei dringen de kunstenaars de genoemde gemeente binnen en plaatsen – weliswaar met medeweten van de cultuurminnende burgemeester – een 25-tal kunstwerken nabij de kerk. Die kunnen op pinksterzondag 28 mei van 11 tot 18 uur vrij bezocht worden. Daarna wordt de aanval afgeblazen en kan de rust terugkeren in het dorp. Al is het de bedoeling dat drie werken permanent zullen blijven staan, waaronder dat van Jan Vergauwe.

“Mijn werk is gebaseerd op de Maginotbunker op de Zwarteberg en specifiek op de horizontale schiet- en kijkgaten”, verduidelijkt hij. “Ik heb in cortenstaal een kijkgat gemaakt dat lichtjes schuin staat opgesteld, waardoor je de lucht ziet als je erdoor kijkt. Het is 1,60 meter bij 30 centimeter groot en staat op een sokkel van twee meter hoog. Zo kan iedereen via het kijkgat de hemel afspeuren. Ik heb alles gemaakt in het atelier van de SASK. Ik schat dat het geheel 80 à 90kg weegt. Het wordt in het knalrood gelakt.”

Gedicht op een plaat

Jan vroeg Anna om bij zijn werk een passend gedicht te schrijven en dat is Uit-Kijk-Punt geworden. Ze vraagt in haar mooie en toegankelijke stukje poëzie om als een kind in het rond te kijken.

Kijk hoog naar de heuvel, die glooiend ontdooiend onverwijld zijn dorp verleidt. Kijk naar de vliegtuigstrepen die, schijnbaar convergerend, wijzend hun einder penselen. ’t Is waar Het Leven ligt, nabij de zon, de zon, de horizon, het afscheid en de bron…

“Ik voelde me vereerd toen Jan me vroeg om poëzie bij zijn knappe werk te maken”, aldus Anna. “Het is trouwens al de vierde maal dat we op gelijkaardige wijze samenwerken. Mijn gedicht wordt op een plaat afgedrukt die bij Jans werk zal hangen. Op termijn komen de zeven strofen wellicht op evenveel stapstenen bij Jans creatie. Iedereen welkom op 28 mei in Sint-Janskappel.” (JS)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier