Triënnale Brugge 2024: onbekende plekjes krijgen meerwaarde

De bronzen schoenen van Ivan Argote: een van de blikvangers van de Triënnale Brugge. © Filip Dujardin
Stefan Vankerkhoven

Vanaf zaterdag 13 april tot en met zondag 1 september vormen de Brugse binnenstad en Zeebrugge-strand vijf maanden lang het platform voor hedendaagse kunst en architectuur in de publieke ruimte. Wij konden het parcours van de vierde Triënnale Brugge al affietsen.

Spaces of Possibility is het thema van de Triënnale Brugge 2024. Twaalf geselecteerde internationale kunstenaars en architecten mochten elk een bij voorkeur minder bekend plekje in Brugge kiezen en er via een hedendaagse creatie een meerwaarde of toegevoegde bestemming aan geven.

Toekomst

“De installaties richten hun pijlen resoluut op de toekomst van Brugge”, vertelt Shendy Gardin, co-curator van de Triënnale. “Ze proberen een antwoord te geven op de vraag hoe we de leefbaarheid van de stad kunnen beschermen. Kan hedendaagse kunst een kader schepen voor duurzaamheid en verandering in een Unesco-beschermde omgeving?”

Een pluspunt in vergelijking met de vorige edities: alle twaalf installaties zijn klaar bij de start van de Triënnale 2024! Als eerste stop op onze route houden we halt op het nieuwe pleintje in de Sint-Obrechtsstraat, tussen de West- en de Oostmeers.

Raamland

Het Zweeds architectenbureau Norel/Rodhe heeft er met recuperatiematerialen ‘Raamland’, een gemeenschapstuintje, ingericht. “Inclusief eetbare planten, picknicktafel en een open haard”, zegt Einar Rodhe. Een ontmoetingsplek voor de buurt, ook al mogen er geen barbecues gegeven worden in de binnenstad.

In de boomgaard van het Sint-Janshospitaal heeft het Japanse bureau van Shingo Masuda en Katsuhisa Otsubo met 11.000 bakstenen de installatie ‘Empty Drop’ ontworpen: drie cilindervormige constructies die ‘de leegte’ vieren in de volgebouwde stadskern. “Deze stadstuin wordt op die manier een plaats waar je de drukte van de stad kunt ontvluchten”, legt Shingo Masuda uit.

Kankerplek

Even verder rijst op de lelijke parking van Oud Sint-Jan – een kankerplek in Brugge – ‘Under de carpet’ van de Brusselse ingenieur-architect Adrien Tirtiaux op: met een groen tapijt van mos en vegetatie herstelt hij het oorspronkelijk viaduct tussen het voormalige Sint-Janshospitaal en de Minnewaterkliniek, dat in de 19de eeuws nog door ambulances met paarden gebruikt werd.

Alleen jammer dat niet alleen de geparkeerde auto’s maar ook meerdere glascontainers de aanblik op dit kunstwerk ontsieren. Toeristen passeren er achterloos voorbij.

Lelijke parking ontsiert kunstwerk van Adrien Tirtiaux

Het ‘militante’ Brussels architectenbureau Traumnovelle heeft de binnenkoer van de stadshallen aangepakt met ‘The Joyful Apocalypse’: negen meter hoge industriële stellingen, van waarop je naar performances kunt kijken. De zilverkleurige gordijnen waren door de hevige stormwind vernesteld.

“Het is de bedoeling dat ze in de wind wapperen”, benadrukt architect Johnny Leya. De beoogde weerspiegeling van de eeuwenoude stadshallen in de constructie, die diepe vragen als ‘wie observeert wie’ moest oproepen, konden wij niet detecteren.

Geur van oesters

Op het binnenplein van het Hof Bladelin ontwaarden wij een heel lichte geur van oesters. De Italiaanse architecten Alessandra Covini en Giovanni Bellotti hebben immers de bodem en de wanden van hun ‘Earthsea Pavillon’ deels bedekt met schelpen. De rest van deze zes meter brede silo is gevuld met zand en potgrond, waarin bloemzaden en planten moeten kiemen. “Onze installatie is een levend organisme dat zal groeien al naargelang de seizoenen vorderen”, zegt Alessandra Covini.

In het Sebrechtspark hebben drie jonge scholieren, die net hun lunch op een bankje verorberd hebben, geen aandacht voor ‘Firesong for the bees’ van de Mexicaanse beeldhouwster Mariana Castillo Deball. Bovenop haar houten constructie staan nochtans drie echte bijenkasten, waarrond al vele tientallen bijtjes zoemen. Hopelijk worden die niet verdreven door de Aziatische hoornaar die ook al in Brugge gesignaleerd werd.

Bronzen laarzen

Een dame laat haar hondje plassen tegen de gevel van het hoekhuis naast de Speelmansbrug, maar loopt de – in onze ogen – mooiste installatie van de Triënnale Brugge 2024 achteloos voorbij: de Colombiaan Ivan Argote ontwierp met ‘Who?’ twee 1,80 meter hoge bronzen laarzen op het water van de Speelmansrei. Wie behoren ze toe?

Een rups? Een doolhof? Kinderen zullen naar hartenlust door ‘Common Thread’ van het Amerikaanse architectenbureau So-Il in de tuin van het voormalig Kapucijnenklooster in de Hauwerstraat kunnen lopen. Geïnspireerd door Brugse kant maakten ze een installatie met gerecycleerde petflessen en 3D-geprinte en metalen onderdelen. Dat levert een spel van licht en schaduw op.

Iedereen mag de klok luiden

‘The Tower of Balance’ van de bijna dove Japanse architect Boonserm Premthada aan de overzijde van het Koning Albert I-park is hét favoriete kunstwerk van Bruggeling Tom Gantois, wiens atelier Dertien12 mocht meewerken aan de realisatie van vijf installaties.

Tom Gantois stelt: “Deze achttien meter hoge houten constructie, met klok die iedereen mag luiden, gaat in dialoog met het Concertgebouw en de drie middeleeuwse torens van Brugge. Ik hoop dat die groene zone, met toegangsdeur tot de Sint-Godelieveabdij, een nieuwe ontmoetingsplek voor jongeren wordt.”

Schommel

Het parcours is een ommetje waard naar de tuin van de psychiatrische kliniek Onzelievevrouw, waar de Libanese Mona Hatoum met ‘Full Swing’ een ondergrondse schommel creëerde.

“Ze wou eerst een diepe put in de historische binnenstad graven, ik heb haar moeten uitleggen dat dit niet zomaar kan. De installatie lijkt wel een symbool voor de gekozen plek: je schommelt je in een donkere onderaardse gang naar de horizon, naar de vrijheid en bevrijd je van je angsten.”

Onze laatste stop is de Minnewaterbrug, want ‘Star of the Sea’ – de zandbak of bunker van de Brit Ivan Morison – op het strand van Zeebrugge is te ver af. In het Minnewater dobberen zes prauwen vol plantenbakken en exotische kruiden, waaronder de paradijskorrel. De Zuid-Afrikaanse Sumayya Vally inspireerde zich voor ‘Grains of Paradise’ op de rijke handelsgeschiedenis van Brugge en nodigt uit tot een kritische blik op onze import van goederen.

Vier Brugse partners

Voor wie nog meer zin in kunst heeft, hebben vier Brugse cultuurhuizen een eigen programma opgezet, waarin ook zij dieper ingaan op het thema ‘Spaces of Possibility’. Cultuurcentrum Brugge brengt zes kunstenaars met Brugse roots samen in de Poortersloge. De Republiek en Dertien12 organiseren een lezingenreeks.

Het Entrepot laat de jonge filmmaker Brecht Vanhoutte een installatie en een performance maken. Musea Brugge presenteert met Rebel Garden een expo rond klimaatverandering op drie locaties: Groeninge, Gruuthuse en Museum Sint-Janshospitaal.

Info: www.triennalebrugge.be

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier