Bruggeling onder de loep: Neogotisch glasschilder Samuel Coucke

Onze stad zag in de voorbije eeuwen veel mensen passeren die in hun tijd grote bekendheid genoten maar daarna in de nevelen van de geschiedenis verdwenen. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van die ‘vergeten’ Bruggelingen. Vandaag: neogotisch glasschilder Samuel Coucke

Het is niet overdreven te beweren dat Brugge een van de belangrijkste centra van de neogotiek was. De voorbije decennia zijn vele neogotische gebouwen uit het straatbeeld verdwenen, maar de jongste jaren is er, gelukkig maar, een herwaardering van die monumenten. Een belangrijke Brugse figuur wat die stijl betreft is Samuel Coucke.

Hij werd op 1 oktober 1833 in Brugge geboren als zoon van politiesergeant Carolus Coucke en Maria Mondy. Samuel bracht zijn jeugd in de Mariastraat door, waar hij al vroeg als passementwerker werkzaam was. Of hij ooit een artistieke opleiding aan de Brugse Academie volgde, is tot op heden onbekend. Zeker is dat hij tussen 1855 en 1859 in Engeland en Duitsland de knepen van de glasschilderkunst leerde. Daarnaast was hij bedreven in het goudborduren en in het schilderen met glazuren op tegels en porselein.

In 1858 startte Samuel Coucke met zijn eigen atelier en één jaar later, in 1859, huwde hij met Sophie Naert, die hem tien kinderen schonk. Het gezin verhuisde naar het huis ‘t Schaep in de Korte Vulderstraat. Hij breidde het pand uit met een atelier ingericht in een neogotisch gebouw met een kapelachtige ruimte voor het presenteren van zijn werk. Kortom, het atelier werd een centrum van kerkelijke kunst, maar tevens van sociaal dienstbetoon, een ander belangrijk facet uit Samuels leven. Zo was hij armmeester van de parochie Sint-Salvator. Voor zijn sociale inzet werd hij tot Ridder van het Heilig Graf benoemd.

Couckes atelier raakte bekend in binnen- en buitenland. Zo plaatste zijn atelier tussen 1860 en 1899 in zeker 175 kerkelijke en burgerlijke gebouwen een of meerdere glasramen. Daarnaast was het atelier ook gespecialiseerd in het aanbrengen in kerken en kapellen van muurschilderingen in email. Samuel Coucke overleed plots op 7 november 1899 in Brugge.

J. E. T. Coucke

Dat betekende echter niet het einde van het atelier want dat werd voortgezet door drie zonen: Joseph, Eloi en Théophile, onder de naam J. E. T. Coucke. Joseph was architect en zocht vooral architecturaal-technische oplossingen voor het plaatsen van glasramen in kerken en woonhuizen. Zo ontwierp hij in Brugge de neobarokke vleugel van Hemelsdaele in de Wapenmakersstraat.

Eloi Coucke was glazenier en werkte vanaf 1880 in het atelier van zijn vader, waar hij voor het tekenwerk en het schilderen op glas zorgde. Théophile leidde het atelier van 1900 tot in 1935, dat toen werd overgenomen.

(CW)