Cartoonist Steven Degryse (Lectrr) uit Rumbeke debuteert straks met eerste roman

De cartoons van Lectrr, artiestennaam van Rumbekenaar Steven Degryse (41), verschijnen in diverse talen en verschillende bladen. Maar ook premier De Croo gebruikte al een Lectrr-cartoon om de bevolking met de eindejaarsfeesten binnenhuis te houden. En ondertussen verkent Steven Degryse ook nieuwe horizonten. Zo ligt tegen de zomer zijn debuutroman in de rekken en is hij ook bezig met een stiekem project voor tv.

Hoe vergaat het je persoonlijk in deze ‘barre’ tijden?

“Ups en downs, zoals bij iedereen denk ik. Maar tegelijk vind ik het ook wel eens interessant om mee te maken: extreme omstandigheden bieden extreme perspectieven. Deze hele situatie heeft op maatschappelijk vlak veel zaken uitvergroot en zichtbaar gemaakt, maar ook op persoonlijk vlak maakt het veel duidelijk. Wat belangrijk is, wie belangrijk is en waarom. Het stemt tot nadenken. En het doet ook weer genieten van de dingen die we als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen. Als dit voorbij is, wat het ooit zal zijn, dan zijn er heel wat dingen waar ik met meer kleur van zal genieten. En waar ik nu al naar uitkijk.”

Nieuwe coronagewoontes aangekweekt?

“Ik loop nu overal tegenaan. Sinds we die maskers moeten dragen, bedampt mijn bril. Het voorbije jaar is het leven enorm wazig geworden en dat heeft wel wat. Bij het fietsen is het wat minder veilig, dat geef ik gerust toe, maar een fluo mondmaskertje verhoogt mijn overlevingskansen weer. Dus dat zit wel snor. Voor de rest is er weinig veranderd. Ik mis m’n stamcafé wel, nu drink ik koffie op straat. Ik weet niet hoe dat in West-Vlaanderen zit, maar in Gent halen we nu onze koffie af en drinken we die wandelend op straat op. Dat is een stuk gevaarlijker, omdat mijn bril constant bedampt, maar tegelijk draag ik zo ook wel bij aan het draaiend houden van brandwondencentra in deze moeilijke tijden.”

Kom je nog vaak terug naar Rumbeke?

“Vlak na de eerste golf was ik in Roeselare voor het project ‘Kunst aan je raam’ van CC De Spil. Dat was fijn om te doen, ik denk dat het de eerste keer is in jaren dat ik echt op Roeselaarse bodem gewerkt heb. Eigenlijk kom ik enkel nog naar Rumbeke om mijn ouders te bezoeken. En aangezien dat door de maatregelen niet echt meer mag, kom ik nu minder langs dan anders. Ik heb dat altijd wel fijn gevonden, dat terugkeren. Ook al is Roeselare een stad die enorm snel verandert, de onderliggende warme deken is er altijd: de mensen zijn hetzelfde gebleven. Elk jaar kom ik ook af naar de reünie van de Broederschool en dan blijf ik altijd een beetje hangen. Rondlopen in Roeselare en op café mensen tekenen is niet zoveel anders dan rondlopen in Gent en op café mensen tekenen, vind ik.”

“Mijn fluo mondmaskertje verhoogt overlevingskansen”

Hoe belangrijk is humor nu ons leven er vaak wat saaier op geworden is?

“Goh, ik weet niet of ons leven saaier geworden is. Overal loert gevaar! Als het leven al saaier geworden is dan is humor daar geen lapmiddel voor, vrees ik. Die humor dient vooral om dingen te relativeren, anders te zien. Perspectief te bieden ook. En vooral onszelf een spiegel voor te houden. Want momenteel is onze samenleving op zijn scherpst: we dagen de grondvesten van de democratie uit, de limieten van ons gezondheidssysteem en de rek op onze mentale gezondheid. Dan wordt humor vooral ook interessant. Een cartoonist kan niet zo heel veel als het goed gaat met de wereld, het is pas als we diep in de ‘kak’ zitten dat humor welig tiert. Humor communiceert op zo’n moment vaak wat we niet meer uitgelegd krijgen in eigen woorden.”

“Cartoons maken een deel uit van de toekomstige geschiedschrijving”

“Daarom merk je ook dat zelfs beleidsvoerders naar cartoons grijpen. Het zotste moment van 2020 was voor mij toen ongevraagd mijn cartoon door premier De Croo gebruikt werd tijdens een persconferentie om aan de bevolking uit te leggen waarom het zo belangrijk was om niet massaal kerst te vieren en een derde golf te veroorzaken. Dus ja: voor humoristen is het wel een grand cru-jaar geweest, tot nog toe.”

Is je boek Lectrr Lockdown een aaneenschakeling van coronacartoons?

“Voornamelijk wel, ja. Het is meer nog dan mijn andere jaaroverzichten in de vorm van een cartoonboek echt een tijdsdocument, heb ik de indruk. Deze gaat veel langer meegaan. Dat merk ik ook, omdat de cartoons over corona uit het boek ondertussen opgenomen zijn in het Stadsarchief van Gent, omdat ze deze periode willen documenteren. Cartoons maken een deel uit van de toekomstige geschiedschrijving. Ergens ben ik daar wel trots op, natuurlijk. Maar uiteindelijk zijn ook de regeringsvorming en Donald Trump erin geslopen, hoor. Dat waren ook best wel dankbare onderwerpen. Ik mis die oranje kwiet al een beetje.”

“Het is pas als we diep in de ‘kak’ zitten dat humor welig gaat tieren”

In een vorig artikel poneerde je dat je bij wijze van spreken ‘cartoons kakt’. Ligt je productie nog zo hoog?

“Ik bedoel daarmee eerder dat het als eten en drinken is, en als kakken. Als je een dag of drie niet naar het toilet bent geweest, dan loop je er maar mottig bij. Ik heb dat met cartoons: het is mijn manier om de wereld rond mij te verwerken, te begrijpen, op zijn kop te zetten. Als ik het even niet doe, ben ik belabberd. Maar in alle eerlijkheid heb ik ook wel een aangename productie, zowel qua stoelgang als qua cartoons. Veel cartoons worden zelfs nooit gepubliceerd, ik maak veel meer dan dat er het daglicht ziet of verkocht wordt. Dat maakt me ook een goede cartoonist, denk ik ik kan de mindere dingen weggooien en enkel de pareltjes doorsturen naar de redacties waarmee ik werk.”

Welke projecten heb je in het vooruitzicht?

“Nog voor de zomer verschijnt mijn debuutroman ‘Parade der Grensgevallen’ bij Borgerhoff & Lamberigts. Het gaat over een reusachtige ijsklomp die de aarde gaat vernietigen en de mensheid nog 14 dagen de tijd geeft om daarmee om te leren gaan.”

“Daarnaast ben ik bezig met een kinderboek, een stiekem project voor televisie én heb ik in de zomer een hele mooie (gratis) solotentoonstelling in Knokke-Heist tijdens het Cartoonfestival. Daar ga ik de onafhankelijke staat Lectrrland uitroepen, met mezelf als verlicht despoot. En voor de liefhebbers: je zal er ook mijn duikboot een bezoekje kunnen brengen.”