Het moordende jaar van Filip De Reuse: advocaat pleitte in vier van de acht West-Vlaamse assisenzaken

Hij stond aan de zijde van de helft van het ‘Duivelskoppel’ en verdedigde de belangen van de nabestaanden van Sofie Muylle, Pascal Bauwens en Sharon Gruwez. Het afgelopen jaar was advocaat Filip De Reuse uit Roeselare vaker op het assisenhof te vinden dan elders. Slopende, emotionele weken telkens, maar hij haalt er desondanks voldoening uit. “Rijk word je er niet van, je doet het uit liefde voor het pleiten”, zegt hij.

“Normaal ga ik na elk zwaar assisenproces een dag of twee naar Parijs. Alleen. De wandelschoenen aan en naar de musea. Om mijn hoofd leeg te maken. Ik heb dat nodig, mijn vrouw weet dat”, zegt Filip De Reuse.

Door de coronapandemie is dat dit jaar niet gelukt. Net dit jaar, waarin hij in maar liefst vier van de acht West-Vlaamse assisenzaken moest optreden. En dus zat er weinig anders op dan voortploegen, deuredoen. Het lijstje (zie kader, red.) is indrukwekkend. Van de zaak van het Duivelskoppel Jean-Claude Lacote en Hilde Van Acker over de gruwelijke moord op Sofie Muylle en de moordende crash van Davy Kesteman op Sharon Gruwez tot de moord op de Kortrijkse drugsdealer Pascal Bauwens. Assisen is een vak op zich, topsport volgens sommigen.

Heb je dan nog tijd voor iets anders?

“Heel weinig. Voor je andere zaken moet je tijd maken. Ik heb mijn gezin heel weinig gezien dit jaar. Voor een assisenzaak als die van Jean-Claude Lacote mag je toch rekenen dat ik daar twee maanden voltijds mee bezig ben geweest. Ook financieel is dat niet altijd het interessantste. Die zaak heb ik bijvoorbeeld pro deo gedaan. Voor twee maanden werk: je scheurt daar je broek aan. Maar de uitdaging is zo groot dat ik erdoor getriggerd werd. Als je rijk wil worden, ga je beter iets anders doen. Je moet het doen uit liefde voor het pleiten. Het assisenhof blijft toch de Champions League van het pleiten.”

En toch heb ik je dit jaar meermaals zien twijfelen aan het nut van het assisenhof.

“Ik ben een absolute voorstander van assisen, zolang de voorzitter zijn rol correct speelt. Als dat objectief gebeurt, is een assisenproces het meest faire proces dat je kan krijgen. Maar als de voorzitter de zaak in een bepaalde richting stuurt, dan vraag je je als advocaat toch af wat je daar zit te doen. Als dat gebeurt, raakt mij dat, meer nog dan de commentaren die je bijvoorbeeld op sociale media leest over advocaten. Ze zouden ook de kogel moeten krijgen, schreven ze over mij tijdens het proces van Lacote en Van Acker. Tja, dat raakt me niet.”

In de zaak van het ‘Duivelskoppel’ botste je meermaals met hoofdspeurder Willy Devestel. Komt het ooit nog goed tussen jullie?

“Ik ben geen rancuneuze mens. Ik ben hem twee weken na het proces tegengekomen in Brugge en heb vriendelijk goeiedag geknikt. Hij liep ijzig door. Ik sta nog altijd achter elk woord dat ik op dat proces gezegd heb. Het was een complex dossier met een hoge inzet.”

“Als je dan merkt dat de speurders niet gewoon hun onderzoek komen toelichten maar duidelijk met een missie komen om de beschuldigden te doen hangen, dan word ik kwaad. Jean-Claude en Hilde hebben geen eerlijk proces gekregen, daar blijf ik bij. Van dat soort justitie word ik bang. Bram (Casier, zijn medepleiter, red.) en ik hebben de jury nog vijftig pagina’s documenten meegegeven voor ze gingen beraadslagen maar na een uurtje hadden ze al beslist. Dan heb je die papieren niet gelezen.”

De zaak was amper voorbij of daar begon het proces over de moord op Sofie Muylle al. Hoe laad je je weer op?

“Dat was niet eenvoudig. Ik had – en heb – een goeie band met Stan (de broer van Sofie Muylle, red.). We wisten hoe we het gingen aanpakken en we vertrouwden elkaar. We wisten dat het een emotioneel heel zwaar proces zou worden. Ik heb daar naast Stan gezeten, op een dorpeltje buiten de rechtbank, nadat hij ingestort was in de zaal.”

“Dan kan je niet veel meer doen dan er gewoon zijn voor hem. Ik had de filmpjes die de beschuldigde had gemaakt van de stervende Sofie vooraf al gezien – Stan ook – maar toch ging dat door merg en been. Een van de meest aangrijpende momenten uit mijn carrière. Dan ben ik even geen advocaat meer, maar vooral vader van twee dochters.”

Opnieuw was je ontgoocheld in het resultaat. Had de jury het dan weer mis?

“Absoluut. Eigenlijk mag je daar geen kritiek op hebben, maar toch. Wat moet een mens eigenlijk doen om levenslang te krijgen? Zulke gruwelijke, barbaarse, egocentrische feiten door een man die dan nog vlucht en later in de cel zijn celgenoot aanrandt! Volgens de psychiaters een absoluut gevaar voor de maatschappij. Die krijgt dan 25 jaar cel, terwijl Jean-Claude Lacote terechtstond voor een moord uit 1996, nadien zijn leven beterde en toch nog 30 jaar krijgt. Dat gaat mijn verstand te boven. In de zaak van Sofie Muylle was ik wel tevreden dat de jury de feiten als moord bestempelde, wat ook niet evident was.”

Over naar de zaak-Sharon. Was je er gerust in dat de jury deze keer wel juist zou beslissen en van het ‘ongeval’ een moord zou maken?

“Eigenlijk wel. Voor mij was het zonneklaar dat dit een mislukt gezinsdrama was, waarbij Davy Kesteman het ongeluk had om er levend uit te komen. Let op, een jury is altijd onvoorspelbaar. Bij strafrechters ken je na verloop van tijd hun dada’s, bij een jury is het altijd opnieuw beginnen. Voor mij was het hallucinant om te zien hoe de verdediging van Davy Kesteman de familie Gruwez op de korrel nam. Vooral Sharons tante Sophie – die toevallig advocate is – moest het ontgelden. Ze verweten haar voor onderzoeksrechter te hebben gespeeld omdat ze vrienden van Sharon de raad gaf om naar de politie te stappen. Wat had ze anders moeten doen?”

De zaak-Bauwens in november kreeg heel wat minder aandacht dan je drie vorige processen. ‘Het was maar een dealer’, die redenering. Stoort je dat?

“Dat er minder aandacht was, stoorde me niet. Dat is rustiger werken. Maar de redenering wel. Mocht Ramzes Takaev bij wijze van spreken de zoon van de burgemeester vermoord hebben, zou dat niet het geval geweest zijn. Alsof het verdriet van de nabestaanden van Pascal Bauwens minder erg is, omdat zijn levenswandel niet onbesproken was. Ik stond zijn dochter bij op dat proces. Voor haar bleef dat haar papa. En dus smijt ik mij honderd procent. Ik kan er mij soms zo aan ergeren als ik collega’s hun cliënt belabberd hoor verdedigen. Ze smijten die mensen spreekwoordelijk voor de trein. Terwijl je als advocaat vaak de laatste reddingsboei bent van mensen in een juridische wereld waarvan ze de regels niet kennen. Doe dan iets anders hé.”